Điệu then ở Pơ Nang

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Mặc dù định cư trên vùng đất mới hàng chục năm nay nhưng bà con dân tộc Tày, Nùng ở làng Pơ Nang (xã Kon Thụp, huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai) vẫn lưu giữ nét văn hóa truyền thống bằng việc thành lập tổ hát then, đàn tính.
Mới đây, chúng tôi về thăm làng Pơ Nang. Tiếp chúng tôi, ông Hoàng Văn Soạn-Chủ tịch Hội Người cao tuổi xã Kon Thụp-chia sẻ: Làng Pơ Nang có 286 hộ với 1.294 khẩu, trong đó có 80 hộ người Tày, Nùng. Bà con chủ yếu quê ở các tỉnh Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn đến Gia Lai lập nghiệp những năm 90 của thế kỷ trước.
Ngày mới định cư, cuộc sống của bà con khó khăn đủ bề. Khi ấy, bà con chủ yếu trồng mì, bắp và lúa 1 vụ. Điện, đường chưa có và mọi sinh hoạt gần như tự cấp, tự túc. Sau này, một số hộ học hỏi người Kinh trồng cà phê, hồ tiêu để tăng thu nhập. Tuy nghèo khó nhưng bà con rất đoàn kết, luôn thương yêu, giúp đỡ nhau. Bởi vậy, nỗi nhớ quê hương bản quán cùng điệu then, đàn tính du dương, ngọt ngào như dòng sữa mẹ luôn dâng trào trong tâm khảm mỗi người.
Để thể hiện tình yêu quê hương, yêu bản sắc văn hóa của dân tộc mình và lưu giữ những làn điệu dân ca, năm 2009, cộng đồng người Tày, Nùng ở làng Pơ Nang đã thành lập tổ hát then, đàn tính với 7 thành viên. Đến nay, tổ đã có 15 thành viên với nhiều lứa tuổi.
Một buổi tập luyện của các thành viên tổ hát then, đàn tính làng Pơ Nang. Ảnh: R’Ô Hok
Một buổi tập luyện của các thành viên tổ hát then, đàn tính làng Pơ Nang. Ảnh: R’Ô Hok
Bà Nguyễn Thị Bền (62 tuổi) cho biết: “Cứ mỗi buổi tối, sau một ngày làm việc mệt mỏi, các thành viên trong tổ lại tập trung để sinh hoạt văn hóa, ôn luyện những bài hát dân ca, đồng thời chỉ dạy cho các thành viên mới. Chúng tôi sẽ cũng nhau hát những điệu nhạc quen thuộc như: cúng cầu an, hoặc các bài về tình cảm đối với cha mẹ, tình yêu đôi lứa, ca ngợi quê hương, đất nước”.
Theo bà Bền, then trong tiếng Tày có nghĩa là “thiên” (trời), được coi là điệu hát của thần tiên để lại. Do đó, các điệu then, đàn tính thường lưu truyền bằng miệng. Để học được phải có thầy hoặc người già chỉ dạy nhưng quan trọng nhất là phải có năng khiếu, đam mê và có chất giọng ngọt ngào, thiếu một trong những thứ trên thì không thể hát hay được. Cha mẹ bà Bền đều biết hát then, chơi đàn tính nên từ lúc còn bé bà đã bập bẹ hát được một đôi bài dân ca của người Tày.
Cũng theo bà Bền, để hát 1 bài then bắt buộc phải có đàn tính và quả nhạc xúc xắc. Một người chơi thuần thục có thể cùng một lúc vừa hát, vừa đàn, chân thì rung quả xúc xắc khiến người nghe vô cùng thích thú. Để thưởng thức những nghệ nhân chơi thành thục như vậy thường gặp vào các dịp hội xuống đồng, ngày hội đại đoàn kết... của người Tày, Nùng ở đất Bắc.
Bà Ngân Thị Thanh bày tỏ: “Mong muốn của tôi là điệu then, đàn tính của người Tày, Nùng được lưu truyền lại cho thế hệ kế tiếp tại quê hương thứ 2 này. Đồng thời, chúng tôi cũng mong chính quyền địa phương quan tâm hơn nữa để hát then, đàn tính không bị mai một”.
Trao đổi với P.V, ông Lương Đình Lực-Chủ tịch UBND xã Kon Thụp-cho biết: “Xã luôn quan tâm giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc trên địa bàn. Hàng năm, thông qua chương trình, hội diễn văn nghệ các ngày lễ 8-3, 20-10, hội thi “Sống vui, sống khỏe” của người cao tuổi... bà con tham gia biểu diễn góp phần giúp bảo tồn, phát huy nét văn hóa độc đáo của dân tộc mình”.
R’Ô HOK

Có thể bạn quan tâm

Tiểu thuyết 'Mưa đỏ' cháy hàng, in không kịp bán

Tiểu thuyết 'Mưa đỏ' cháy hàng, in không kịp bán

Sau thành công vang dội của bản điện ảnh, "Mưa đỏ" tiếp tục gây “cơn sốt” trên thị trường xuất bản. Nhiều hiệu sách cho biết độc giả phải chờ tới 15-20 ngày mới nhận được tiểu thuyết. Hiện tại, lượng đặt hàng sách đã vượt xa dự đoán, lên tới hàng chục nghìn cuốn chỉ trong ít ngày.

Hòa tiếng cồng chiêng vang vọng đại ngàn

Hòa tiếng cồng chiêng vang vọng đại ngàn

(GLO)- Cồng chiêng của người Jrai và người Bahnar cùng sinh sống trên mảnh đất Gia Lai đã hòa quyện trong mạch nguồn chung của bản sắc-niềm tự hào văn hóa truyền thống. Tiếng cồng chiêng nối liền con người với đất trời, gắn kết bền chặt cộng đồng nơi rừng núi.

Lan tỏa văn hóa đọc

Lan tỏa văn hóa đọc đến buôn làng vùng sâu

(GLO)- Cuộc thi “Giới thiệu sách trực tuyến” năm 2025 do Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai tổ chức thu hút nhiều cá nhân là người đồng bào dân tộc thiểu số tham gia. Bằng tình yêu với sách, họ đã góp phần lan tỏa văn hóa đọc đến buôn làng vùng sâu.

Chạm vào thế giới trẻ thơ...

Chạm vào thế giới trẻ thơ...

(GLO)- Từ ống kính nhiếp ảnh, nét cọ hội họa, câu chữ văn chương đến giai điệu âm nhạc, nhiều nghệ sĩ ở Gia Lai đang lặng lẽ gìn giữ, khơi gợi, ươm hạt giống tâm hồn cho thế giới tuổi thơ; đồng thời, gửi gắm thông điệp về sự kết nối, về trách nhiệm của người lớn trước “tuổi thơ đang mất dần”.

Vũ Văn Tam Lang & 50 cây violon đặc chế

Vũ Văn Tam Lang và 50 cây violon đặc chế

(GLO)- Cách đây vài năm, khi ngắm 22 cây đàn violon do ông Vũ Văn Tam Lang (phường An Phú, tỉnh Gia Lai) chế tác bằng tất cả tâm huyết được giới chuyên môn đánh giá cao, tôi thầm nghĩ, ông đã có thể tự hài lòng với những gì mình có.

Mở lối vào thế giới sắc màu

Mở lối vào thế giới sắc màu

(GLO)- Từ nét màu nước chấm phá, mực tàu loang trên giấy dó, đến những dòng thư pháp bay bổng hay gam màu rực rỡ của tranh sáp màu, acrylic - tất cả hòa quyện tại những lớp học vẽ. Mùa hè, những lớp học nhỏ ấy lặng lẽ góp phần vun đắp tâm hồn nghệ thuật cho nhiều bạn trẻ.

null