Điệu then ở Pơ Nang

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Mặc dù định cư trên vùng đất mới hàng chục năm nay nhưng bà con dân tộc Tày, Nùng ở làng Pơ Nang (xã Kon Thụp, huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai) vẫn lưu giữ nét văn hóa truyền thống bằng việc thành lập tổ hát then, đàn tính.
Mới đây, chúng tôi về thăm làng Pơ Nang. Tiếp chúng tôi, ông Hoàng Văn Soạn-Chủ tịch Hội Người cao tuổi xã Kon Thụp-chia sẻ: Làng Pơ Nang có 286 hộ với 1.294 khẩu, trong đó có 80 hộ người Tày, Nùng. Bà con chủ yếu quê ở các tỉnh Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn đến Gia Lai lập nghiệp những năm 90 của thế kỷ trước.
Ngày mới định cư, cuộc sống của bà con khó khăn đủ bề. Khi ấy, bà con chủ yếu trồng mì, bắp và lúa 1 vụ. Điện, đường chưa có và mọi sinh hoạt gần như tự cấp, tự túc. Sau này, một số hộ học hỏi người Kinh trồng cà phê, hồ tiêu để tăng thu nhập. Tuy nghèo khó nhưng bà con rất đoàn kết, luôn thương yêu, giúp đỡ nhau. Bởi vậy, nỗi nhớ quê hương bản quán cùng điệu then, đàn tính du dương, ngọt ngào như dòng sữa mẹ luôn dâng trào trong tâm khảm mỗi người.
Để thể hiện tình yêu quê hương, yêu bản sắc văn hóa của dân tộc mình và lưu giữ những làn điệu dân ca, năm 2009, cộng đồng người Tày, Nùng ở làng Pơ Nang đã thành lập tổ hát then, đàn tính với 7 thành viên. Đến nay, tổ đã có 15 thành viên với nhiều lứa tuổi.
Một buổi tập luyện của các thành viên tổ hát then, đàn tính làng Pơ Nang. Ảnh: R’Ô Hok
Một buổi tập luyện của các thành viên tổ hát then, đàn tính làng Pơ Nang. Ảnh: R’Ô Hok
Bà Nguyễn Thị Bền (62 tuổi) cho biết: “Cứ mỗi buổi tối, sau một ngày làm việc mệt mỏi, các thành viên trong tổ lại tập trung để sinh hoạt văn hóa, ôn luyện những bài hát dân ca, đồng thời chỉ dạy cho các thành viên mới. Chúng tôi sẽ cũng nhau hát những điệu nhạc quen thuộc như: cúng cầu an, hoặc các bài về tình cảm đối với cha mẹ, tình yêu đôi lứa, ca ngợi quê hương, đất nước”.
Theo bà Bền, then trong tiếng Tày có nghĩa là “thiên” (trời), được coi là điệu hát của thần tiên để lại. Do đó, các điệu then, đàn tính thường lưu truyền bằng miệng. Để học được phải có thầy hoặc người già chỉ dạy nhưng quan trọng nhất là phải có năng khiếu, đam mê và có chất giọng ngọt ngào, thiếu một trong những thứ trên thì không thể hát hay được. Cha mẹ bà Bền đều biết hát then, chơi đàn tính nên từ lúc còn bé bà đã bập bẹ hát được một đôi bài dân ca của người Tày.
Cũng theo bà Bền, để hát 1 bài then bắt buộc phải có đàn tính và quả nhạc xúc xắc. Một người chơi thuần thục có thể cùng một lúc vừa hát, vừa đàn, chân thì rung quả xúc xắc khiến người nghe vô cùng thích thú. Để thưởng thức những nghệ nhân chơi thành thục như vậy thường gặp vào các dịp hội xuống đồng, ngày hội đại đoàn kết... của người Tày, Nùng ở đất Bắc.
Bà Ngân Thị Thanh bày tỏ: “Mong muốn của tôi là điệu then, đàn tính của người Tày, Nùng được lưu truyền lại cho thế hệ kế tiếp tại quê hương thứ 2 này. Đồng thời, chúng tôi cũng mong chính quyền địa phương quan tâm hơn nữa để hát then, đàn tính không bị mai một”.
Trao đổi với P.V, ông Lương Đình Lực-Chủ tịch UBND xã Kon Thụp-cho biết: “Xã luôn quan tâm giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc trên địa bàn. Hàng năm, thông qua chương trình, hội diễn văn nghệ các ngày lễ 8-3, 20-10, hội thi “Sống vui, sống khỏe” của người cao tuổi... bà con tham gia biểu diễn góp phần giúp bảo tồn, phát huy nét văn hóa độc đáo của dân tộc mình”.
R’Ô HOK

Có thể bạn quan tâm

"Núi trên đất bằng"

"Núi trên đất bằng"

(GLO)- Tiến sĩ Hà Thanh Vân đã nhận xét Tiểu thuyết "Núi trên đất bằng" của Võ Đình Duy là một tác phẩm văn chương đầu tay ra mắt năm 2025, đánh dấu bước chuyển đầy bất ngờ từ một kiến trúc sư trẻ sống ở Gia Lai sang hành trình kiến tạo thế giới văn chương.

NHÀ THƠ ĐÀO AN DUYÊN: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

Nhà thơ Đào An Duyên: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

(GLO)- Với nhà thơ Đào An Duyên, đọc và viết chính là hành trình nuôi chữ. Trong hành trình ấy, chị chọn một lối đi riêng, chắt chiu xúc cảm, gửi tiếng lòng vào từng con chữ với niềm mong giữ lại những xanh tươi cuộc đời, từ đó góp thêm một giọng thơ giàu hương sắc cho văn chương Gia Lai.

BẢO TỒN CÁC KỊCH BẢN TIÊU BIỂU CỦA HÁT BỘI BÌNH ĐỊNH: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

Bảo tồn các kịch bản tiêu biểu của hát bội Bình Định: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

(GLO)- Hát bội Bình Định là một di sản văn hóa đặc sắc với nhiều vở tuồng kinh điển như: Sơn Hậu, Tam nữ đồ vương, Ngũ hổ Bình Tây, Hồ Nguyệt Cô hóa cáo (còn có tên khác là Chém cáo, Cổ miếu vãn ca) của Nguyễn Diêu, Trầm hương các, Diễn võ đình và Cổ thành… của Đào Tấn.

Đèo An Khê: Dấu ấn lịch sử

Đèo An Khê: Dấu ấn lịch sử

(GLO)- Nếu như Tây Bắc có “tứ đại danh đèo”: Mã Pí Lèng, Ô Quy Hồ, Pha Đin, Khau Phạ thì vùng duyên hải miền Trung lên đại ngàn Tây Nguyên cũng có “ngũ danh đèo”: An Khê, Phượng Hoàng, Khánh Lê, Ngoạn Mục, Violak.

default

Địa phận Phủ Hoài Nhơn được xác lập năm Hồng Đức thứ 2 (1471), là miền “viễn châu” khá rộng; sau hơn 550 năm, vùng đất rộng lớn lúc ban đầu được phân chia thành nhiều tỉnh thuộc Nam Trung bộ và Bắc Tây Nguyên. 
Pleiku, miền nhớ...

Pleiku, miền nhớ...

(GLO)- Nếu tính từ dấu mốc ký Nghị định Toàn quyền Đông Dương thành lập đại lý hành chính Pleiku thuộc tỉnh Kon Tum ngày 24-5-1925, Pleiku với ý nghĩa một địa danh cả về cách đọc và cách viết đã ra đời và tồn tại đến ngày nay đã được 100 năm.

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Trong ngôi nhà sàn dưới chân núi ở làng K8, xã Vĩnh Sơn (huyện Vĩnh Thạnh), Nghệ nhân nhân dân Ðinh Chương nở nụ cười sảng khoái, hồ hởi nói: “Bà con trong làng đang trông chờ ngày 1.7.2025, để không chỉ núi liền núi, sông liền sông mà đồng bào Bana ở hai tỉnh trước đây sẽ về chung mái nhà tỉnh Gia Lai mới”.
Tổng Bí thư Tô Lâm dự khai mạc Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp”

Tổng Bí thư Tô Lâm dự khai mạc Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp”

Nhân dịp kỷ niệm 110 năm ngày sinh Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh (1.7.1915 – 1.7.2025), sáng 29.6, tại Hà Nội, Văn phòng Trung ương Đảng tổ chức Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp” nhằm tri ân những cống hiến to lớn của đồng chí Nguyễn Văn Linh đối với Đảng, đất nước và nhân dân. Tổng Bí thư Tô Lâm dự và cắt băng khai mạc Triển lãm.
Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025: Góp phần khơi dậy tiềm năng sáng tạo

Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025: Góp phần khơi dậy tiềm năng sáng tạo

Triển khai trong thời gian chưa tròn 1 năm, Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025 đã thu hút nhiều người yêu văn chương trong và ngoài tỉnh tham gia. Tác phẩm được gửi về không chỉ thể hiện sự đầu tư công phu về nội dung và hình thức, mà còn góp phần lan tỏa hình ảnh vùng đất Bình Ðịnh giàu bản sắc văn hóa, chiều sâu lịch sử.
Núi lửa Chư Đang Ya (huyện Chư Păh) đã đi vào thơ của tác giả Nguyễn Thanh Mừng. Ảnh: Phạm Quý

Cao nguyên trong thơ Nguyễn Thanh Mừng

(GLO)- Tên tuổi nhà thơ Nguyễn Thanh Mừng gắn liền với các tập thơ “Rượu đắng”, “Ngàn xưa”, .... Viết không nhiều nhưng thơ ông lại có mặt trong hầu hết các tuyển tập danh tiếng thơ Việt Nam hiện đại. Mấy năm gần đây, ông dành tình thương mến với Tây Nguyên và viết nhiều về vùng đất này.

Nơi chắp cánh đam mê âm nhạc

Nơi chắp cánh đam mê âm nhạc

(GLO)- Với đặc thù làm việc trong sự cô đơn, tĩnh lặng, nhiều kỹ thuật viên (KTV) có kinh nghiệm tại một số phòng thu trên địa bàn TP. Pleiku (tỉnh Gia Lai) đang âm thầm đứng sau những bản thu chất lượng của các ca sĩ chuyên và không chuyên, chắp cánh cho đam mê âm nhạc.

null