Hiển nhiên, thơ ca không phải là con đường đưa đến duy nhất và hẳn mỗi người rồi sẽ tự tìm được một lẽ sống phù hợp cho mình. Nhưng vì yêu thơ mà tôi tin trước hết vào thơ vậy. Và tôi tin rằng, cuộc đời “sẽ lại bắt đầu như một bài thơ”.
Tin ở thơ nghĩa là tin vào cái rung động của tâm mình trước mọi cảnh tượng của đời sống này, ở đó ẩn tàng vẻ đẹp ngỡ mông lung mà bất biến, đằng sau những hớn hở chồi măng mùa xuân, rộn rã tiếng hót mùa hè, bảng lảng hơi sương ngày thu hay lãnh đạm của gió bấc đêm đông. Tin ở thơ nghĩa là tin rằng có một sức mạnh nào đó dìu ta đi qua vùng bão tố cuộc đời dù sức mạnh ấy vô hình, tức là không dễ chạm vào và đón bắt. Ở lát cắt nào đó, tôi thấy bài thơ và mùa xuân giống nhau, mong manh và run rẩy như vừa mới bắt đầu.
Ở đời, thành công lớn cho ta huy hoàng, niềm vui nhỏ cho ta hân hoan, thử thách cam go lại cho kinh nghiệm sống. Không ai sắp đặt được số phận mình theo sở nguyện. Nhưng tôi tin, con người có thể chọn thơ hoặc bất kỳ một “nguồn sáng” nào để tự ủ ấm trong phút giây lạnh lẽo, chán chường buộc phải đón lấy trên hành trình bước tới.
Nhất là lúc nhận ra mình cũng kém cỏi, yếu đuối và dễ mất niềm tin trước bất cứ một biến cố nhỏ nào như một lần bước hụt giữa ngày trời ảm đạm vầng mây xám. Có lẽ từ đó những câu thơ hay như thế này được cất lên: “Ta từng nghĩ niềm tin như quả/trọn nắng mưa sẽ chín ửng một ngày” (Nguyễn Thị Kim Nhung).
Yêu thơ không phải chỉ vì thơ cho chúng ta cơ hội được nói về nỗi buồn bã vô cớ vây quanh mà bởi vì làm thơ cũng là cách để nói nhiều hơn với chính mình, trước khi nói thêm với một ai xa lạ. Thơ cho tôi trong một khoảng vắng nào đó giữa bao hạnh phúc riêng chung mà chính tôi từng ví như một cơn mưa mùa hạ tưới vào những im lìm trũng sâu của miền đất đỏ.
Tôi mơ ước được “diễn đạt” mình qua một dốc phố, một ngọn gió nghịch mùa hay năm bảy cánh hoa bùi ngùi rơi bên thềm vắng. Tôi mơ làm một giọt vỡ thời gian là vậy, để trôi quên giờ khắc trong cái thoắt ẩn thoắt hiện của bốn mùa rộng mở. Vui buồn trên thế gian, người cứ đem nung nấu vào thơ. Bạn tôi, giữa những lạc lõng thường khi, cũng từng “quá giang” một bài thơ đi tới tận cùng năm tháng trong cái “thấm mệt đầu đời” mà ngỡ đã quá xa xưa: “Cây tre già ngã dạt ra đê/hát đời mình kẽo kẹt” (Vân Phi).
Tôi biết có người xem thơ như niềm vui thoáng qua, có người coi là đền thiêng. Tùy quan niệm về thơ mà người ta có cách đối đãi riêng với thơ. Một người bạn lớn từng nói với tôi rằng, thơ ca là lao động chữ nghĩa đúng nghĩa, vì với thơ, cảm xúc chỉ là que diêm, lửa nó thế nào là tùy thuộc vào trí tuệ và cả vốn sống của người viết nữa. Tôi làm thơ chưa hay nhưng yêu thơ bằng một tình cảm thực khó lòng trình giải. Với thơ, nói gì cũng là chưa đủ, nói sao cũng sẽ quá dài, thôi hãy để tự thơ cất lên như một lời ngỏ vậy.
Nhờ yêu thơ, tôi biết trở lại với thế giới bên trong mình, dù không phải im ắng để mòn mỏi chờ đợi một vần thơ nào hiện đến. Đôi khi, làm thơ cũng như uống rượu một mình, đó là cái thú của những người cô liêu. Nhưng từ đó, ta dường như mạnh dạn và vững vàng hơn, can đảm và bình thản hơn mà sống tiếp. Tôi cũng mang ơn những triền phố quanh đồi của quê hương và những tình thân đã cho tôi niềm thương mến và cảm hứng làm thơ.
Để mỗi ngày trôi qua, những ưu phiền nhỏ nhặt nằm lại, để bài thơ được đi về phía trước. Mùa xuân đang khép màn nhung nhưng cuộc đời “sẽ lại bắt đầu như một bài thơ”. Trên hành trình đẹp đẽ ấy, hy vọng chúng ta sẽ nối dài niềm tin với thơ ca chân chính.
Ý kiến bạn đọc
Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu