Công bố nhiều phát hiện khảo cổ học quan trọng tại Di chỉ Vườn Chuối

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Địa điểm Vườn Chuối là di chỉ cư trú-mộ táng phát triển liên tục qua nhiều giai đoạn từ tiền Đông Sơn đến Đông Sơn, là di chỉ khảo cổ quý về thời đại Kim khí ở khu vực phía Bắc Việt Nam.

Các chuyên gia nghiên cứu và truyền thông tham quan các hố khai quật ở Vườn Chuối. (Ảnh: Phương Anh/Vietnam+)
Các chuyên gia nghiên cứu và truyền thông tham quan các hố khai quật ở Vườn Chuối. (Ảnh: Phương Anh/Vietnam+)

Ngày 18/10, tại Di chỉ khảo cổ học Vườn Chuối, thôn Lai Xá, xã Kim Chung, huyện Hoài Đức, Hà Nội, đoàn công tác khai quật khảo cổ học đã công bố nhiều phát hiện quan trọng liên quan đến thời kỳ tiền Đông Sơn.

Theo Phó Giáo sư-Tiến sỹ Nguyễn Lân Cường, Tổng Thư ký Hội Khảo cổ học Việt Nam, phát hiện nổi bật nhất trong đợt khai quật này nằm ở khu mộ táng: Một số di cốt được đeo rất nhiều vòng ở hai cánh tay, cùng với đó là tục nhổ răng cửa trên hay bỏ đồ gốm, đồ đồng chôn cất theo di cốt. Do chứa nhiều đồ tùy táng có giá trị nên khu mộ này bị đào trộm rất nhiều lần.

“Chúng tôi đã phát hiện hơn 70 mộ táng tiền Đông Sơn và 40 mộ táng Đông Sơn, chia thành 2 giai đoạn mộ Đông Sơn sớm và mộ Đông Sơn muộn. Trong số đó, một đặc điểm quan trọng là mộ táng tiền Đông Sơn có tục nhổ răng cửa ở người trưởng thành nhưng đến giai đoạn văn hóa Đông Sơn thì không còn thấy tục lệ này,” ông Cường nói.

Phó Giáo sư-Tiến sỹ Nguyễn Lân Cường, Tổng Thư ký Hội Khảo cổ học Việt Nam thuyết minh về các phát hiện mới tại Di chỉ khảo cổ học Vườn Chuối. (Ảnh: Phương Anh/Vietnam+)
Phó Giáo sư-Tiến sỹ Nguyễn Lân Cường, Tổng Thư ký Hội Khảo cổ học Việt Nam thuyết minh về các phát hiện mới tại Di chỉ khảo cổ học Vườn Chuối. (Ảnh: Phương Anh/Vietnam+)

Hệ thống di cốt trong các mộ táng thuộc các giai đoạn khác nhau vẫn còn được bảo tồn khá tốt, hứa hẹn sẽ đưa đến những hiểu biết sâu hơn khi triển khai nghiên cứu về nhân chủng học, di truyền, bệnh lý, vận động, chế độ dinh dưỡng... của người Việt cổ trong thời đại Kim khí ở phía Bắc Việt Nam.

Đợt khai quật này còn phát hiện nhiều dấu tích bếp lửa, lò đúc, và một số di tích sinh hoạt khác. Đoàn công tác thu được nhiều di vật thuộc các nhóm chất liệu đá, đồng, gốm, gỗ, sắt... thuộc nhiều giai đoạn khác nhau từ giai đoạn Phùng Nguyên muộn đến Đông Sơn muộn.

Trong số các di vật thu về, đồ gốm vụn có số lượng lớn khoảng trên 10 tấn đã được lưu trữ tại kho và còn nhiều cụm gốm tùy táng vẫn đang lưu giữ tại hiện trường.

Các ngôi mộ cổ chứa nhiều đồ tùy táng. (Ảnh: Phương Anh/Vietnam+)
Các ngôi mộ cổ chứa nhiều đồ tùy táng. (Ảnh: Phương Anh/Vietnam+)

Ông Nguyễn Lân Cường khẳng định đây là một trong những công trường lớn nhất và phát hiện nhiều hiện vật, di cốt nhất trong các cuộc khai quật từ năm 2001 đến nay.

Đánh giá ý nghĩa của cuộc khai quật, Tiến sỹ Nguyễn Ngọc Quý, Viện Khảo cổ học cho hay kết quả thu được qua đợt khai quật từ tháng 3/2024 đến nay đã bổ sung tư liệu khẳng định Vườn Chuối là một ngôi làng đã được con người thời đại Kim khí khai phá, làm chủ một cách lâu dài, phát triển liên tục cách đây từ 2.000 đến 4.000 năm.

“Những kết quả khai quật, nghiên cứu đã góp phần cung cấp đầy đủ chứng cứ hiện vật về sự có mặt của con người từ rất sớm trên khu vực Hà Nội ngày nay. Hơn nữa còn chứng minh nguồn gốc bản địa và lịch sử các nhóm người dân tộc Việt từ thời tiền sơ sử, chứng minh rõ dần thời đại ‘Hùng Vương dựng nước’ bằng các chứng cứ khảo cổ học,” ông Quý nói.

Toàn cảnh khu vực Di chỉ Vườn Chuối đang được tiến hành khai quật. (Ảnh: Viện Khảo cổ học)
Toàn cảnh khu vực Di chỉ Vườn Chuối đang được tiến hành khai quật. (Ảnh: Viện Khảo cổ học)

Theo chuyên gia, trong thời gian tới, việc tiếp tục khai quật, nghiên cứu phần còn lại ở hiện trường di tích và chỉnh lý nghiên cứu chuyên sâu hứa hẹn sẽ đến thêm nhiều tư liệu quan trọng trong nghiên cứu nhận diện về giai đoạn Kim khí không chỉ ở khu vực Hà Nội mà còn có thể mở rộng hơn.

Đoàn khai quật đề nghị Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội sớm cho phép triển khai giai đoạn chỉnh lý, tránh thất thoát lãng phí những di sản văn hóa quý báu đồng thời đẩy nhanh việc công nhận Di chỉ Vườn Chuối là Di tích cấp Thành phố và thực hiện kế hoạch bảo quản, bảo tồn và phát huy giá trị di tích./.

Di chỉ Vườn Chuối được phát hiện từ năm 1969 và được khai quật nhiều lần vào các năm 2001, 2009, tháng 6-7/2011, tháng 12/2011, tháng 12/2012, tháng 12/2013, tháng 12/2014, 2019 và 2020 với tổng diện tích 1.250m2. Kết quả nghiên cứu đã ghi nhận Vườn Chuối là một phức hệ di tích thuộc loại hình di chỉ cư trú-mộ táng, phản ánh nhiều giai đoạn phát triển trong thời đại Kim khí phía Bắc Việt Nam.

Thực hiện Quyết định số 520/QĐ-BVHTTDL ngày 6/3/2024 của Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, từ cuối tháng 3/2024, Viện Khảo cổ học đã phối hợp với Bảo tàng Hà Nội, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn-Đại học Quốc gia Hà Nội và các cơ quan liên quan tiến hành khai quật phía Tây gò Vườn Chuối, triển khai 60 hố khai quật, mỗi hố có có diện tích 100m2.

Theo hương Anh (Vietnam+)

Có thể bạn quan tâm

Tương lai viết nên từ bản lĩnh văn hóa

Tương lai viết nên từ bản lĩnh văn hóa

Di sản nếu không được số hóa, không được kể lại theo cách của thời đại sẽ dần bị đứt gãy trong trí nhớ cộng đồng. Một thế hệ lớn lên không thấy được những giá trị đã tạo nên cội nguồn sẽ khó tìm thấy niềm tự hào, khó kiến tạo tương lai có chiều sâu văn hóa.

Di sản người Anh hùng trên đất Tây Nguyên

Di sản người Anh hùng trên đất Tây Nguyên

(GLO)- Giữa cái nắng oi ả của tháng 4, chúng tôi từ TP. Pleiku vượt hơn 70 km về thăm làng Stơr (xã Tơ Tung, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai), quê hương của Anh hùng Núp. Nơi đây có nhà lưu niệm mang dấu ấn lịch sử-văn hóa độc đáo, thu hút đông đảo du khách đến tham quan, tìm hiểu.

Di sản Hán Nôm: Khai mở lịch sử văn hóa Gia Lai

Di sản Hán Nôm khai mở lịch sử văn hóa Gia Lai

(GLO)- Có những trầm tích văn hóa nằm im lìm trong những đạo sắc phong cũ kỹ, tờ khế ước ruộng đất phủ bụi thời gian hay văn tế cổ xưa xướng lên nơi đình làng. Tại Gia Lai, kho báu di sản Hán Nôm ấy đang dần được đánh thức, góp phần khai mở lịch sử văn hóa của vùng đất cao nguyên.

Làng Mông trên cao nguyên

Làng người Mông trên cao nguyên

(GLO)- Tính đến thời điểm này, những hộ gia đình người Mông đã sinh sống được 42 năm trên cao nguyên Gia Lai. Vùng đất mà họ chọn là xã Ya Hội, huyện Đak Pơ. Theo thời gian, dấu ấn người Mông ngày càng in đậm trên mảnh đất này.

Tái hiện không gian sinh hoạt cộng đồng của cư dân lúa nước vùng hạ lưu sông Ba

Tái hiện không gian sinh hoạt cộng đồng của cư dân lúa nước vùng hạ lưu sông Ba

(GLO)- Thoát khỏi không gian gò bó trên sân khấu, Ngày hội văn hóa-thể thao các dân tộc thiểu số huyện Krông Pa lần thứ III-2025 được tổ chức dưới những bóng cây cổ thụ trong Công viên Phú Túc đã tái hiện một cách chân thực không gian sinh hoạt cộng đồng của cư dân lúa nước vùng hạ lưu sông Ba.

Phụ nữ làng Groi phát huy nghề dệt thổ cẩm

Phụ nữ làng Groi phát huy nghề dệt thổ cẩm

(GLO)- Gần 2 năm đi vào hoạt động, Câu lạc bộ (CLB) Dệt thổ cẩm làng Groi (xã Ya Hội, huyện Đak Pơ) đã trở thành mái nhà chung cho những phụ nữ yêu thích nghề dệt. Thông qua các buổi sinh hoạt, chị em có cơ hội giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm và chung tay gìn giữ, phát huy nghề dệt truyền thống.

Lễ cúng bến nước. Ảnh: M.H

Bến nước buôn Pông

(GLO)- Bến nước, dòng sông cũng như tập tục của bà con Jrai đã trở nên quen thuộc với tôi trong thời gian dài công tác tại ngôi trường bên bờ sông Ba.

Sáp nhập đơn vị hành chính gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa

Sáp nhập đơn vị hành chính gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa

(GLO)- Thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị là yêu cầu mang tính sống còn của đất nước trước vận hội phát triển mới. Trong đó, sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã để xây dựng mô hình chính quyền 2 cấp đang được dư luận hết sức quan tâm.

Tục thờ thần Bạch Mã ở vùng Tây Sơn Thượng đạo

Tục thờ thần Bạch Mã ở vùng Tây Sơn Thượng đạo

(GLO)- Thần Bạch Mã (hay còn gọi là Thái giám Bạch Mã, Bạch Mã Thái giám) là vị thần có ảnh hưởng lớn trong đời sống tín ngưỡng dân gian ở vùng Tây Sơn Thượng đạo. Hiện nay, một số đình tại thị xã An Khê còn duy trì việc thờ cúng và gìn giữ sắc phong vua ban cho vị thần này.

Nâng tầm nghề dệt thổ cẩm ở Chư Pưh

Nâng tầm nghề dệt thổ cẩm ở Chư Pưh

(GLO)- Nhờ sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương và các đoàn thể chính trị-xã hội, nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào Jrai ở huyện Chư Pưh (tỉnh Gia Lai) đang có cơ hội để nâng tầm phát triển và khẳng định giá trị trong đời sống hiện đại.

Lễ cúng Yă Pum bên bờ sông Ayun

Lễ cúng Yă Pum bên bờ sông Ayun

(GLO)- Sau một thời gian dài gián đoạn, UBND xã Ia Peng (huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai) vừa phục dựng lễ cúng Yă Pum của người Jrai tại thôn Sô Ma Hang A. Đây là hoạt động tâm linh với ý nghĩa xua đuổi tà ma, cầu bình an, sức khỏe cho dân làng.

Vua Lửa: Huyền thoại và hiện thực

Vua Lửa: Huyền thoại và hiện thực

(GLO)- Chuyện về các Pơtao Apui (Vua Lửa) sở hữu gươm thần có quyền năng hô mưa gọi gió không chỉ là huyền thoại mà gắn với dòng chảy văn hóa, lịch sử của người Jrai ở thung lũng Ayun Hạ (huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai) suốt nhiều thế kỷ qua.