Cảm thức một loài hoa

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- 1.Ai đi qua cung đường Gia Lai-Kon Tum, nếu chú tâm để ý, sẽ thấy nó. Nó đứng đấy, gần ngay cổng chào phía Bắc TP. Pleiku, đơn độc, lẻ loi bên đường dễ đến mấy chục năm nay. Nó lớn lên trong lặng lẽ, mỗi ngày thêm trầm tư tỏa bóng, nhìn dòng người xe ngược xuôi trên quốc lộ 14. Nó là cây hoa gạo.
Thật ra, cây gạo có hơn một tên gọi. Người Tây Nguyên gọi là cây pơ lang, cái tên yêu kiều bắt nguồn từ câu chuyện tình yêu chung thủy của một đôi trai gái người dân tộc thiểu số miền sơn dã. Thời chống Mỹ còn có một bài hát mang tên “Em là hoa Pơ Lang” ca ngợi vẻ đẹp của hoa, của người trên mảnh đất nắng gió này. Một số nơi ở miền Bắc thì gọi gạo là mộc miên-cái tên Hán Việt khá mỹ miều. Nhưng có lẽ, chẳng có cái tên nào hợp với gạo hơn là... gạo. Bình dị, mộc mạc, hiền lành.
Không ai trồng cây gạo trong vườn, vì lẽ dân gian quan niệm: thần cây đa, ma cây gạo. Người ta tin rằng những linh hồn lang thang, cơ nhỡ thường tìm đến trú ngụ quanh gốc gạo. Bởi vậy, gạo cô đơn ngoài đồng, chơ vơ ngoài bãi, lẻ loi trên núi... Và, cũng chỉ ở những nơi ấy, gạo mới được sinh tồn, đời cây mới được yên ổn.
Chẳng mấy ai nhớ đến, nhận ra sự tồn tại của cây gạo, trừ khi nó trổ hoa hoặc đậu quả thả bông. Mỗi năm, vào độ giáp Tết hoặc ra Giêng, khi lá trên cành đã rụng gần hết, gạo bắt đầu nở hoa. Cánh hoa to dày, rực lên trong mưa nắng tháng ba. Không phải một hai hoa mà chi chít hoa, từ đầu cành đến cuối cành, tự mình cháy lên màu hoa mê hoặc. Càng lẻ loi hoa gạo càng thắm lại, cái màu đỏ nhưng nhức, nhắc cho người ta biết đến sự tồn tại của nó.
2. Tôi vốn cũng là một kẻ vô tình, với gạo. Ngày còn nhỏ, sống ở quê, lớn lên cùng cây gạo ngoài đầu ngõ nhưng tôi không mấy để tâm đến sự tồn tại của nó. Trong những trò chơi tuổi thơ tôi không có bóng dáng cây gạo. Anh em tôi chơi đuổi bắt, cướp cột vòng quanh mấy lùm cây dại, tuyệt không đứa nào xớ rớ đến bên gốc gạo. Cũng vì gần đó, người ta đào một cái hố nung vôi. Người lớn cấm, không cho chúng tôi bén mảng đến gần, nên cả khi hồ vôi đã nguội, người ta đã múc gần hết vôi đi rồi chúng tôi cũng ít lai vãng.
Hoa gạo. Ảnh: K.N.B
Hoa gạo. Ảnh: K.N.B
Gốc gạo cứ lặng lẽ đứng đó, bên hồ vôi khi cạn khi đầy. Với đứa trẻ như tôi, ký ức còn lại về cây gạo đầu ngõ là những sớm mai nghe chào mào, sáo sậu, chích chòe nhảy nhót hót ríu ran trên những đài lửa tí hon mùa hoa nở. Và những bông hoa rụng xuống hồ vôi trắng xóa, cánh hoa to dày, cắm vào lớp vôi mềm nhão, đỏ thẫm như máu. Dưới những trận mưa rào tháng ba, hoa gạo bị xéo nát cùng những bước chân qua lại trên đường.
Cảnh ấy giờ nhớ lại thấy buồn thương nhưng thuở còn nhỏ dại hồn nhiên, tôi đã vô tâm, không nghĩ suy gì.
3. Tôi xa quê, mải mê học hành, theo đuổi con đường chữ nghĩa. Những mùa hoa gạo không còn nhưng văn chương đã mở ra cho tôi cảm thức mới về loài hoa đã nở tàn trong lặng lẽ suốt miền thơ ấu.
Người ta thường có xu hướng hoài tưởng những gì xưa cũ, nhất là khi cái xưa cũ ấy đã trôi xa, đã tuột khỏi tầm tay không thể nào níu kéo hay lấy lại được. Trong hồi ức xa xôi của tôi có những mùa hoa gạo một đi không trở lại. Không phải sắc hoa, tiếng chim hay những cơn mưa mà nỗi buồn thương mới là cái hiện hữu rõ rệt và dai dẳng nhất.
Cây vẫn cứ sống đời cây, tận độ, hết mình. Hoa cứ nhưng nhức đỏ, cứ nhẫn nại tươi thắm, nhẫn nại rực rỡ rồi tàn rụng theo quy luật sinh trưởng mỗi mùa. Nhờ hoa gạo, ta biết thương những phận người. Qua những phận người, ta càng thương hơn những bông hoa gạo đỏ…
HÀ HOÀI PHƯƠNG

Có thể bạn quan tâm

"Núi trên đất bằng"

"Núi trên đất bằng"

(GLO)- Tiến sĩ Hà Thanh Vân đã nhận xét Tiểu thuyết "Núi trên đất bằng" của Võ Đình Duy là một tác phẩm văn chương đầu tay ra mắt năm 2025, đánh dấu bước chuyển đầy bất ngờ từ một kiến trúc sư trẻ sống ở Gia Lai sang hành trình kiến tạo thế giới văn chương.

NHÀ THƠ ĐÀO AN DUYÊN: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

Nhà thơ Đào An Duyên: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

(GLO)- Với nhà thơ Đào An Duyên, đọc và viết chính là hành trình nuôi chữ. Trong hành trình ấy, chị chọn một lối đi riêng, chắt chiu xúc cảm, gửi tiếng lòng vào từng con chữ với niềm mong giữ lại những xanh tươi cuộc đời, từ đó góp thêm một giọng thơ giàu hương sắc cho văn chương Gia Lai.

BẢO TỒN CÁC KỊCH BẢN TIÊU BIỂU CỦA HÁT BỘI BÌNH ĐỊNH: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

Bảo tồn các kịch bản tiêu biểu của hát bội Bình Định: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

(GLO)- Hát bội Bình Định là một di sản văn hóa đặc sắc với nhiều vở tuồng kinh điển như: Sơn Hậu, Tam nữ đồ vương, Ngũ hổ Bình Tây, Hồ Nguyệt Cô hóa cáo (còn có tên khác là Chém cáo, Cổ miếu vãn ca) của Nguyễn Diêu, Trầm hương các, Diễn võ đình và Cổ thành… của Đào Tấn.

Đèo An Khê: Dấu ấn lịch sử

Đèo An Khê: Dấu ấn lịch sử

(GLO)- Nếu như Tây Bắc có “tứ đại danh đèo”: Mã Pí Lèng, Ô Quy Hồ, Pha Đin, Khau Phạ thì vùng duyên hải miền Trung lên đại ngàn Tây Nguyên cũng có “ngũ danh đèo”: An Khê, Phượng Hoàng, Khánh Lê, Ngoạn Mục, Violak.

default

Địa phận Phủ Hoài Nhơn được xác lập năm Hồng Đức thứ 2 (1471), là miền “viễn châu” khá rộng; sau hơn 550 năm, vùng đất rộng lớn lúc ban đầu được phân chia thành nhiều tỉnh thuộc Nam Trung bộ và Bắc Tây Nguyên. 
Pleiku, miền nhớ...

Pleiku, miền nhớ...

(GLO)- Nếu tính từ dấu mốc ký Nghị định Toàn quyền Đông Dương thành lập đại lý hành chính Pleiku thuộc tỉnh Kon Tum ngày 24-5-1925, Pleiku với ý nghĩa một địa danh cả về cách đọc và cách viết đã ra đời và tồn tại đến ngày nay đã được 100 năm.

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Trong ngôi nhà sàn dưới chân núi ở làng K8, xã Vĩnh Sơn (huyện Vĩnh Thạnh), Nghệ nhân nhân dân Ðinh Chương nở nụ cười sảng khoái, hồ hởi nói: “Bà con trong làng đang trông chờ ngày 1.7.2025, để không chỉ núi liền núi, sông liền sông mà đồng bào Bana ở hai tỉnh trước đây sẽ về chung mái nhà tỉnh Gia Lai mới”.
Tổng Bí thư Tô Lâm dự khai mạc Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp”

Tổng Bí thư Tô Lâm dự khai mạc Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp”

Nhân dịp kỷ niệm 110 năm ngày sinh Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh (1.7.1915 – 1.7.2025), sáng 29.6, tại Hà Nội, Văn phòng Trung ương Đảng tổ chức Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp” nhằm tri ân những cống hiến to lớn của đồng chí Nguyễn Văn Linh đối với Đảng, đất nước và nhân dân. Tổng Bí thư Tô Lâm dự và cắt băng khai mạc Triển lãm.
Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025: Góp phần khơi dậy tiềm năng sáng tạo

Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025: Góp phần khơi dậy tiềm năng sáng tạo

Triển khai trong thời gian chưa tròn 1 năm, Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025 đã thu hút nhiều người yêu văn chương trong và ngoài tỉnh tham gia. Tác phẩm được gửi về không chỉ thể hiện sự đầu tư công phu về nội dung và hình thức, mà còn góp phần lan tỏa hình ảnh vùng đất Bình Ðịnh giàu bản sắc văn hóa, chiều sâu lịch sử.
Núi lửa Chư Đang Ya (huyện Chư Păh) đã đi vào thơ của tác giả Nguyễn Thanh Mừng. Ảnh: Phạm Quý

Cao nguyên trong thơ Nguyễn Thanh Mừng

(GLO)- Tên tuổi nhà thơ Nguyễn Thanh Mừng gắn liền với các tập thơ “Rượu đắng”, “Ngàn xưa”, .... Viết không nhiều nhưng thơ ông lại có mặt trong hầu hết các tuyển tập danh tiếng thơ Việt Nam hiện đại. Mấy năm gần đây, ông dành tình thương mến với Tây Nguyên và viết nhiều về vùng đất này.

Nơi chắp cánh đam mê âm nhạc

Nơi chắp cánh đam mê âm nhạc

(GLO)- Với đặc thù làm việc trong sự cô đơn, tĩnh lặng, nhiều kỹ thuật viên (KTV) có kinh nghiệm tại một số phòng thu trên địa bàn TP. Pleiku (tỉnh Gia Lai) đang âm thầm đứng sau những bản thu chất lượng của các ca sĩ chuyên và không chuyên, chắp cánh cho đam mê âm nhạc.

null