10 trong số 11 pho tượng đá khổng lồ điêu khắc đầu hoặc thân người được khai quật ở Guatemala phát ra từ trường khiến các nhà khoa học bối rối.
Một nhóm nghiên cứu quốc tế dẫn đầu bởi Đại học Harvard (Mỹ) đã khảo sát 11 pho tượng cổ đang được trưng bày tại một quảng trường ở thị trấn nhỏ La Democracia, gần bờ biển Thái Bình Dương của Guatemala. Các pho tượng thể hiện đầu hoặc một phần thân người, được tạo ra với kích thước khổng lồ và trông rất mập mạp.
 |
| Những pho tượng mang từ trường đang được trưng bày tại Guatemala - ảnh do nhóm nghiên cứu cung cấp |
Trước đó, khi các tác phẩm nghệ thuật kỳ lạ này được khai quật, người ta đã xác định được niên đại của chúng lên đến 2.000 năm và là di tích của một trong nền văn minh Mesoamerican cổ xưa. Họ cũng phát hiện dấu hiệu của từ tính trên bề mặt của các pho tượng nhưng chưa thể hiểu rõ tại sao nó xuất hiện.
Trong nghiên cứu mới, các nhà khoa học Harvard đã dùng các loại từ kế hiện đại để vẽ lại bản đồ từ trường chi tiết của các pho tượng.
Các nhà khoa học phát hiện ra 10 trong số 11 pho tượng có bất thường từ tính đáng kể và 6 trong số chúng có bất thường từ tính mạnh. Họ tin rằng các phiến đá đã bị nhiễm từ do sét đánh từ trước khi người ta điêu khắc nó thành tượng.
Điều đặc biệt nhất là những điểm dị thường từ tính được căn chỉnh sao cho rơi vào má phải hoặc rốn của pho tượng. Nói cách khác, dường như nghệ nhân điêu khắc đã dùng từ trường để làm nổi bật những phần cơ thể mà họ muốn nhấn mạnh.
Phát hiện này củng cố cho lý thuyết rằng các nền văn minh Mesoamerican thời kỳ đầu đã có hiểu biết về từ trường và sử dụng các vật thể nhiễm từ cho các mục đích nghi lễ nhất định. Thậm chí, họ đã hiểu và sử dụng từ trường trước cả các nền văn minh cổ xưa ở Trung Quốc, nơi mà từ trường – từ tính được miêu tả lần đầu trong cổ văn 2.700 năm trước.
Theo nhóm nghiên cứu, các pho tượng đại diện cho tổ tiên của giai cấp thống trị và những dấu hiệu vật lý được dùng để thể hiện quyền lực dựa trên dòng dõi của họ.
Mesoamerican là tên gọi chung cho các nền văn minh Trung Mỹ cổ đại, kéo dài từ khu vực miền Trung Mexico đến Belize, Guatemala, El Salvador, Honduras, Nicaragua và miền bắc Costa Rica. Trong đó, nổi tiếng nhất là nền văn minh Maya.
Các nhà khoa học chỉ mới hé lộ một phần những bí ẩn thú vị họ vừa khai thác được. Nghiên cứu sẽ được công bố chính thức trong số tháng 6 của tạp chí khoa học Journal of Archaeological Science.
A. Thư (Theo Live Science/nld)
