Dựng lại nhà sau lũ dữ
Ông Đinh Gớp (làng Kươk, xã Sró) vẫn chưa hết bàng hoàng khi nhắc lại đợt lũ dữ vừa qua. Con suối nhỏ sau nhà xưa nay vốn hiền hòa, nước lũ chưa bao giờ chạm tới chân nhà sàn. Thế nhưng, chỉ sau một đêm mưa lớn, dòng nước hung dữ đã cuốn phăng toàn bộ căn nhà - nơi ông cùng các con sinh sống.
“Trước khi nước lên, chính quyền xã đã vận động di dời đến nơi an toàn. Tôi cứ nghĩ khi lũ rút thì rồi sẽ về lại. Nhưng nào ngờ, chỉ sau một đêm, chỗ ở của gia đình chỉ còn lại mảnh đất trống” - ông Gớp nghẹn ngào nói.
Nhìn rác còn mắc trên ngọn cây xoài trước sân thì có thể hình dung mực nước lũ có lúc dâng cao hơn 2 m. Căn nhà của ông như vừa bị ai đó hốt bỏ đi nơi khác, chỉ còn nền đất nhẵn bóng do dòng nước mài mòn. Cạnh nhà ông, các hộ ông Đinh Plech, Đinh Luing cũng mất nhà sau khi cơn lũ dữ đi qua.
Ngay sau lũ, chính quyền xã cùng bà con trong làng đã góp công, góp vật liệu xây dựng tạm 1 căn nhà nhỏ tại sân bóng của làng để gia đình ông có chỗ ở tạm.
Đồng thời, xã vận động người dân nhường đất để bố trí tái định cư cho những hộ có nhà bị cuốn trôi, sập hoàn toàn nhằm đảm bảo an toàn lâu dài, tránh nguy cơ lũ quét tái diễn.
Ông Nguyễn Ngọc Sơn - Chủ tịch UBND xã Sró - cho biết: Địa phương có nhiều nhà bị cuốn trôi, sập hoàn toàn nhiều nhất ở khu vực phía Tây tỉnh. Bão số 13 và đợt lũ cuối tháng 11 vừa qua đã làm 24 căn nhà tại các làng Kươk, Sró, Hrách, Tkắt Bơ Ya và các thôn 1, 2 bị sập hoàn toàn. Sau khi xã thống kê thiệt hại, tỉnh đã kịp thời bố trí kinh phí hỗ trợ xây dựng lại nhà ở với mức 60 triệu đồng/hộ.
“Địa phương đã xác định những vị trí xây nhà của các hộ dân, đồng thời tập trung lực lượng thi công sớm nhất, nhanh nhất có thể nhằm giúp bà con ổn định cuộc sống.
Đến thời điểm hiện tại, có 9 căn nhà sàn đã hoàn thành, các hộ dân đã dọn vào ở. Còn lại 15 căn đang xây, hoàn thiện khoảng 80-90%” - Chủ tịch UBND xã Sró thông tin.
Tại xã Đăk Song, bão số 13 làm 12 căn nhà sập hoàn toàn tại các làng Kte-Kchăng, Brang, Mèo, Tbưng, Kliết-H’ôn. Ngay sau bão, xã đã dựng 6 căn nhà tạm để người dân ổn định chỗ ở trong thời gian chờ xây nhà mới.
Ông Nguyễn Chí Thanh - Chủ tịch xã Đăk Song - cho biết: Do mưa lớn kéo dài, địa phương tranh thủ từng ngày nắng để đôn đốc thi công. Quan điểm xuyên suốt của xã là không để ai không có nơi ở sau thiên tai. Đến nay, tất cả nhà đã được khởi công, trong đó có 3 căn đã hoàn thành đưa vào sử dụng, số còn lại đạt trên 60% khối lượng công trình.
Bà Đinh Thị Plên (làng Kte-Kchăng, hộ nghèo neo đơn có nhà bị sập hoàn toàn) xúc động chia sẻ: "Bà con trong làng giúp dựng lại nhà tạm, chính quyền hỗ trợ xây dựng nhà mới. Có nhà kiên cố, tôi không còn lo mỗi khi mưa bão về”.
Quyết liệt từ tỉnh đến cơ sở
Cùng thời điểm này, các xã phía Tây Gia Lai như Phú Thiện, Ya Hội, Ia Hiao, Ia Dreh, Chư A Thai, Ia Tul cũng khẩn trương triển khai xây dựng, sửa chữa nhà ở cho các hộ dân bị thiệt hại.
Theo số liệu thống kê, toàn tỉnh có 32.629 nhà dân bị sập đổ, cuốn trôi hoàn toàn hoặc hư hỏng nặng cần xây dựng, sửa chữa khẩn cấp. Trong đó, có 674 căn bị hư hỏng hoàn toàn do ảnh hưởng của bão số 13 được hỗ trợ xây mới.
Tỉnh đã đề nghị Trung ương hỗ trợ 900 tỷ đồng để giúp người dân khắc phục thiệt hại và sớm ổn định chỗ ở trước Tết Nguyên đán 2026.
Riêng khu vực Tây Gia Lai có 1.373 nhà bị sập, tốc mái hoàn toàn hoặc tốc mái một phần cần khắc phục sửa chữa. Trong đó, có 76 căn nhà sập hoàn toàn cần xây mới khẩn cấp để ổn định nơi ở cho người dân.
Đến thời điểm hiện tại đã có 24 căn nhà được hoàn thành và đưa vào sử dụng, 44 căn đã khởi công; số còn lại đang hoàn thành thủ tục đất đai để sớm triển khai xây dựng.
Trước đó, đoàn công tác do Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Anh Tuấn làm trưởng đoàn đã trực tiếp đến kiểm tra công tác khắc phục hậu quả do mưa lũ tại 7 xã khu vực phía Tây Gia Lai.
Tại buổi làm việc với các địa phương, Chủ tịch UBND tỉnh khẳng định: Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã huy động tổng lực hệ thống chính trị vào cuộc, chỉ đạo quyết liệt các địa phương và các sở, ngành triển khai đồng bộ biện pháp cứu trợ, khắc phục hậu quả thiên tai, với tinh thần “khẩn trương nhất - tập trung nhất - ưu tiên bảo vệ tính mạng và ổn định chỗ ở cho nhân dân”.
Cùng với việc hỗ trợ 60 triệu đồng/căn nhà sập hoàn toàn để xây dựng lại, tỉnh còn hỗ trợ 5 triệu đồng đối với nhà tốc mái hoàn toàn và 2 triệu đồng đối với nhà bị hư hỏng, tốc mái một phần.
Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Anh Tuấn yêu cầu các sở, ngành và địa phương tập trung nhân lực, vật lực, phương tiện để cấp bách thi công, hoàn thành việc xây dựng nhà ở cho người dân bị thiệt hại; giúp bà con khắc phục hậu quả thiên tai và sớm ổn định chỗ ở trước Tết nguyên đán 2026.