Tập truyện "Lưu lạc" của Phạm Đức Long: Lắng đọng tình yêu và phận người

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Tập truyện ngắn “Lưu lạc” của Phạm Đức Long gồm 21 truyện ngắn do Nhà xuất bản Văn hóa dân tộc ấn hành vào cuối năm 2021. Tập truyện lắng đọng tình yêu và phận người.

Có lẽ với độc giả ở Gia Lai thì nhà thơ Phạm Đức Long không còn xa lạ, nhất là khi bài thơ  “Khoảng trời lá thông” của ông đã được phổ nhạc và trở nên phổ biến ở quãng thập niên 80-90 của thế kỷ trước. Bắt đầu với thơ nhưng tác giả lại được xét kết nạp vào Hội Nhà văn Việt Nam bằng “ngạch” nhà văn.

 Bìa tập truyện ngắn “Lưu lạc”. Ảnh: Trọng Ân
Bìa tập truyện ngắn “Lưu lạc”. Ảnh: Trọng Ân


“Lưu lạc” có một mạch truyện kỳ lạ lôi cuốn người đọc bởi tác giả không chọn cách đi sâu quá vào nội tâm nhân vật, mà chỉ là những câu chuyện chân thực về cuộc đời những con người, như cách điểm qua, với tâm thế của người kể chuyện nhiệt thành khi có ai đó hỏi đến một người quen của mình vậy. Nếu để ý kỹ, những kiến thức sở trường về nông-lâm học cũng được tác giả khéo léo phô diễn trong các câu chuyện “Quản Tiều”, “Bước đi hoa”... Không quá sức màu mè tô vẽ để đẩy sâu câu chuyện thành một mối ẩn ức khiến độc giả phải ám ảnh về số phận con người, mà chỉ kể ra những diễn biến, những thăng trầm một cách nhẫn nại như cách một người đã từng trải qua rồi nhìn lại, không cay đắng, rấm rứt mà chỉ nhẹ nhàng như kiểu à, thì ra có một thời như thế, ra là mình đã từng trải qua nhiều biến cố ấy. Dường như Phạm Đức Long thích những câu chuyện có đích đến, có những cái kết mặc dầu lơ lửng, mặc dầu đã vẽ ra muôn ngàn đau khổ nhưng vẫn khiến người đọc chọn một cái kết toàn vẹn và có hậu cho nhân vật; giống như câu chuyện cổ tích, dường như quy luật “nhân quả” luôn hiện diện để lấy lại sự cân bằng cho những nhân vật bị lãng quên đầy đau khổ.

Đó còn là những câu chuyện đầy hoài niệm về một thời đã qua, phảng phất dấu ấn cổ tích, nhưng lại cũng thật đến xót xa. Đề tài chiến tranh, khai hoang, giữ rừng, giữ đất và rồi cả tình yêu xuyên suốt tập truyện. Số phận từng nhân vật bày ra theo câu chuyện, đơn giản, mạch lạc như cần phải thế mà khiến người đọc phải xót xa, phải bần thần. Đâu phải ai cũng hiểu được chiến tranh, nỗi đau của người còn sống, sự đợi chờ chia năm sẻ bảy. Người vào chiến trường như vào cửa tử, phải lo mau mắn mà lấy vợ để gửi lại gia đình như một cách truyền đời nối tiếp, để rồi khi gặp được tình yêu với người con gái đã cứu mình thì anh Hương (Bến Bò Cạp) phải chịu nhiều giằng xé. Chọn vợ thì xa quê, mất gốc, chọn quê nhà thì mất đi người mình yêu, bởi người vợ ở quê dẫu chưa một lần đụng chạm nhưng vẫn quyết đợi chờ héo mòn cả tuổi xuân. Lấy gì đền đáp lại, lấy gì trả lại cho sự đợi chờ ấy? Câu trả lời cứ vậy trải ra theo từng diễn biến khiến người đọc cứ thế cuốn vào từng câu chuyện, từng đời người, từng nhân vật.

Có những truyện khá dài như “Ngổn ngang nhân tình”, đầy trúc trắc và ngổn ngang như chính tiêu đề câu chuyện làm độc giả phải ngẫm nghĩ, phải bức xúc để rồi dần đồng cảm với nhân vật. Nhưng lại có những truyện khá ngắn như “Chiến tranh”, “Bánh cám”, “Tùy duyên”, “Kiếm báu” có kết cấu đơn giản nhưng lại đầy tính triết lý, nhiều xúc cảm và hoài niệm. Cách sắp xếp xen lẫn giữa các truyện dài và ngắn như một nhịp điệu ngắt nghỉ phù hợp để 21 câu chuyện trôi qua không hề nhàm chán, căng thẳng mà đảm bảo độ cuốn hút khiến độc giả phải lật đến trang cuối cùng mà thở phào khép lại.

Hầu hết những truyện ngắn trong tập truyện này đều được tác giả viết khi đã về hưu. Những câu chuyện là một phần sự thật, là những mảnh đời mà tác giả đã từng được nghe qua, được gặp, được thấy. Những tưởng rồi sẽ chỉ để lại đấy mà bận rộn với cuộc sống thường ngày, nhưng lại như lòng yêu nghề trỗi dậy nên lại viết, lại dùng câu chữ để giãi bày, để truyền tải đến người đọc. Cuộc sống của những nhân vật trải dài qua bao nhiêu năm tháng thăng trầm, nhưng chỉ có thể tóm gọn lại trong vài trang giấy, những nỗi buồn, niềm vui, tình yêu, ganh ghét đã từng có, rồi đã từng qua. Nỗi đau còn ở lại hay bị thời gian bôi xóa thì độc giả sẽ tự mình cảm nhận.

“Lưu lạc” là những câu chuyện mang đầy dấu ấn thời gian, như một tấm ảnh cũ kỹ chứa đầy ký ức. Và tác giả Phạm Đức Long đã là người phủi bụi đi cho những ký ức đó, khiến tấm ảnh cũ kỹ đó lại thêm một lần hiện ra với diện mạo mới mẻ.

 

TRỌNG ÂN

 

Có thể bạn quan tâm

Người nối dài tình yêu với dân ca Jrai

Người nối dài tình yêu với dân ca Jrai

(GLO)- Suốt 50 năm qua, bà Kpă H’Mi (SN 1961, buôn Chư Jú, xã Ia Rsai, huyện Krông Pa) vẫn luôn say mê những giai điệu dân ca Jrai. Bà là niềm tự hào của buôn làng khi không chỉ lưu giữ mà còn truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ thêm yêu và gắn bó với những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Mắt hạ cho nhau

Thơ Lenguyen: Mắt hạ cho nhau

(GLO)- "Mắt hạ cho nhau" của Lenguyen là khúc ngân dịu dàng của tuổi học trò, nơi bằng lăng tím, phượng đỏ và tiếng ve gọi về ký ức. Bài thơ chan chứa hoài niệm, tiếc nuối những rung động đầu đời chưa kịp nói thành lời.

“Tên Người là cả một niềm thơ”

“Tên Người là cả một niềm thơ”

(GLO)- Bảo tàng Hồ Chí Minh (thuộc Bảo tàng tỉnh Gia Lai) hiện trưng bày, giới thiệu nhiều hình ảnh, tài liệu, hiện vật về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Bác. Một trong số đó là tập sách “Tên Người là cả một niềm thơ” do ông Nguyễn Khoa-Cán bộ lão thành cách mạng trao tặng năm 2004.

Mới mẻ “Trang sách mùa hè”

Mới mẻ “Trang sách mùa hè”

(GLO)- 12 năm liên tục duy trì chương trình “Trang sách mùa hè” cũng là chừng ấy thời gian cán bộ, viên chức Thư viện tỉnh dành nhiều tâm huyết để tạo ra một không gian vừa học vừa chơi mới mẻ, hấp dẫn.

Thơ Phạm Đức Long: Di vật đời người

Thơ Phạm Đức Long: Di vật đời người

(GLO)- Bài thơ "Di vật đời người" của Phạm Đức Long là khúc tưởng niệm thấm đẫm cảm xúc về những người lính đã hi sinh trong chiến tranh. Họ ngã xuống giữa rừng xanh, để lại những di vật bình dị mà thiêng liêng, là biểu tượng bất tử của một thời tuổi trẻ quên mình vì Tổ quốc...

Tháng năm nhớ Người

Tháng năm nhớ Người

(GLO)- Bài thơ “Tháng năm nhớ Người” của Lenguyen khắc họa hình ảnh Bác Hồ qua ký ức làng quê, tình mẹ, giọt lệ, hương sen và ánh nắng Nam Đàn,... như lời tri ân sâu lắng dành cho vị Cha già kính yêu của dân tộc suốt đời vì dân, vì nước.

Âm sắc Tây Nguyên trên quê Bác

Âm sắc Tây Nguyên trên quê Bác

(GLO)- Từ ngày 16 đến 20-5, gần 40 ca sĩ, diễn viên, nghệ nhân Gia Lai đã tham gia 2 sự kiện vô cùng ý nghĩa tại tỉnh Nghệ An. Đó là hội diễn nghệ thuật quần chúng “Tiếng hát Làng Sen” và triển lãm “Hồ Chí Minh đẹp nhất tên Người” năm 2025.

Khai mạc triển lãm ảnh “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Bình Định - Sắc màu hội tụ”

Khai mạc triển lãm ảnh “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Bình Định - Sắc màu hội tụ”

Nhân kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2023); 47 năm Ngày Quốc tế Bảo tàng (18/5/1978 - 18/5/2025), sáng 12-5, Bảo tàng tỉnh Bình Định phối hợp Bảo tàng Quang Trung khai mạc triển lãm ảnh chủ đề “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Bình Định - Sắc màu hội tụ”.

Thơ Nguyễn Thanh Mừng: Gia Lai một hai ba

Thơ Nguyễn Thanh Mừng: Gia Lai một hai ba

(GLO)- "Gia Lai một hai ba" của Nguyễn Thanh Mừng dẫn người đọc qua những nẻo đường dốc đèo, qua tiếng thác reo và chiêng cồng, để gặp lại khí phách người xưa. Mỗi hình ảnh, mỗi nhịp thơ là một lát cắt vừa hoang sơ, vừa tự hào về bản sắc không thể phai mờ của đại ngàn Tây Nguyên.

Thơ Lê Thành Văn: Nghe con đọc thơ về Tổ quốc

Thơ Lê Thành Văn: Nghe con đọc thơ về Tổ quốc

(GLO)- Trong bài thơ "Nghe con đọc thơ về Tổ quốc", tác giả Lê Thành Văn để mạch cảm xúc tuôn chảy tự nhiên: từ sự rưng rưng khi nhớ về chiến tranh đến niềm tin lặng lẽ gửi gắm vào thế hệ mai sau. Bài thơ như một nhịp cầu nối liền quá khứ đau thương và hiện tại bình yên.

Thơ Lê Vi Thủy: Biên cương mùa gió

Thơ Lê Vi Thủy: Biên cương mùa gió

(GLO)- Giữa những cơn gió xào xạc của núi rừng Tây Nguyên bỏng rát, bài thơ “Biên cương mùa gió” của Lê Vi Thủy như thổi vào lòng người nỗi xúc động lặng thầm. Từ ánh mắt trẻ thơ đến no ấm buôn làng và những giọt mồ hôi người lính, tất cả hòa quyện trong khát vọng yên bình nơi địa đầu Tổ quốc.

Tổ quốc trong tim

Thơ Lenguyen: Tổ quốc trong tim

(GLO)- Bài thơ “Tổ quốc trong tim” của tác giả Lenguyen là lời tri ân sâu sắc với cha ông đã hy sinh vì độc lập dân tộc. Từ Cửu Long đến Trường Sơn, từ Điện Biên đến Sài Gòn, một Việt Nam bất khuất vươn lên giữa máu và hoa, rạng ngời sắc cờ Tổ quốc.

Thơ Đào An Duyên: Lòng quê

Thơ Đào An Duyên: Lòng quê

(GLO)- Trong nhịp sống hiện đại hối hả, bài thơ "Lòng quê" của tác giả Đào An Duyên là tiếng vọng thầm lặng mà day dứt. Người xa quê, dù ở đâu chăng nữa vẫn mang trong tim nỗi nhớ cội nguồn. Qua hình ảnh nước xuôi nước ngược, bài thơ gợi về sự gắn bó thiêng liêng giữa con người và quê hương.