Tản văn: Mùa gieo hạt

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Sau mấy ngày nghỉ lễ, đi làm trở lại, bỗng dưng thấy ngần ngại khi nghĩ về cuộc hành trình phía trước.
Ảnh minh họa
Ảnh minh họa
Hơn mười cây số, hết đường phố là hun hút đường quê, mùa đông chống chếnh gió từ hai bên cánh đồng trơ khấc gốc rạ. Sự đơn điệu khiến người ta thấy mình như một kẻ độc hành trên con đường cứ dài ra mãi.
Hết quốc lộ, rẽ vào con đường làng, tôi bỗng thấy giật mình vì một màu nâu láng bóng chạm vào mắt. Những thửa ruộng hai bên đường, mới mấy ngày trước còn im lìm say ngủ, nay như được choàng lên một chiếc khăn mới, vẫn là màu nâu nhưng mới tinh và láng bóng. Những đường cày, thật kì diệu, là những luống cày dài y như thời vẫn dùng lưỡi cày thủ công, có bác thợ cày đi sau, con trâu đi trước, cần mẫn bước để lại những tảng đất nâu non vừa được lật lên.
Nhìn màu đất mới, hít thật sâu mùi nồng nồng ngai ngái, trong tôi tự nhiên có gì đó bừng tỉnh. Nắng gió này, tiết trời này, phải rồi, thế là đã bắt đầu vào mùa gieo hạt.
Đài báo gọi vụ mùa này là mùa Đông - Xuân; dân gian gọi giản dị: vụ chiêm. Vụ chiêm là một trong hai mùa trồng cấy chính trong năm, lúa chiêm gặt tháng năm, lúa mùa gặt độ tháng mười. Để có lúa chín lúc nắng ửng đỏ đầu hạ, người ta phải cấy, gieo trước Tết Nguyên đán. Khi miền Bắc chưa áp dụng cách gieo sạ của đồng bào Nam bộ, giống sẽ được xuống sớm hơn để khi trời lập xuân, cây mạ đã đủ cứng cáp để đưa sang ruộng cấy.
Trong mỗi gia đình nông dân ngày trước đều có một cái chum rất kín đựng thóc giống. Những hạt thóc giống đã được chọn kĩ càng, phơi thật khô rồi cất kĩ trong chum, vò riêng. Tôi vẫn nhớ một dãy vò xinh xắn kê cao trong buồng, bên ngoài ông tôi ghi bằng phấn trắng tên từng loại thóc giống. Chúng cứ nằm im thít ở đó cho đến một ngày được đem ra ngâm vào nước “ba sôi hai lạnh”.
Hạt giống đã no nước được ủ ấm bằng rơm rạ. Cuối ngày thứ hai, mẹ mở thúng thóc ra, mầm và rễ đã bật lên trắng xóa. Những chiếc rễ mỏng manh ấy sẽ cắm xuống và bám sâu vào lòng đất. Vậy nên dứt khoát đất gieo mạ phải là thứ đất đã làm nhuyễn thành bùn. Tôi rất thích đặt chân vào những luống mạ, bùn đất mềm mại và mát rượi. Chỉ có đất ấy mới nâng đỡ được những cây con mới nhú mầm để chúng nhanh chóng bám sâu vào lòng đất mà lớn lên.
Trước kia ở quê tôi, người dân chưa biết gieo sạ, lúa phải được gieo thành mạ rồi hốt cả tảng nếu là mạ sân hoặc nhổ lên bó thành bó nếu là mạ ruộng, sau đó mới cấy xuống mảnh đất mới đã được cày bừa kĩ. Từ lúc xuống “nơi ở cố định” đó, nó mới chính thức được gọi là cây lúa, bén chân mà tươi tốt để đến tháng ba “nghe sấm động phất cờ mà lên”.
Mùa gieo hạt có thể xê dịch tùy theo năm thường hay năm nhuận nhưng thường được tiến hành vào trước Tết Âm lịch. Tâm lí của người làm ruộng muốn được kết thúc tất cả việc gieo trồng trước Tết, dù đó là vào ngày cuối cùng của năm cũ, để được dọn rửa, được gác lên gác bếp những dụng cụ lao động cho nhà cửa gọn gàng, được ung dung tận hưởng không khí đầm ấm thảnh thơi của ba ngày Tết. Và khi cây lúa đã được gieo, được cấy xuống, gặp tiết trời ấm áp lúc xuân sang, có thể đón ngay được sự ân sủng của đất trời mà bật lên sức sống mạnh mẽ. Còn gì vui hơn khi sáng sớm đầu năm, xuất hành mà nhìn thấy sắc xanh tươi non, sinh sôi của lúa mới.
Mai Thị Hồng Quế (baogiaothong)

Có thể bạn quan tâm

Lan tỏa văn hóa đọc

Lan tỏa văn hóa đọc đến buôn làng vùng sâu

(GLO)- Cuộc thi “Giới thiệu sách trực tuyến” năm 2025 do Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai tổ chức thu hút nhiều cá nhân là người đồng bào dân tộc thiểu số tham gia. Bằng tình yêu với sách, họ đã góp phần lan tỏa văn hóa đọc đến buôn làng vùng sâu.

Chạm vào thế giới trẻ thơ...

Chạm vào thế giới trẻ thơ...

(GLO)- Từ ống kính nhiếp ảnh, nét cọ hội họa, câu chữ văn chương đến giai điệu âm nhạc, nhiều nghệ sĩ ở Gia Lai đang lặng lẽ gìn giữ, khơi gợi, ươm hạt giống tâm hồn cho thế giới tuổi thơ; đồng thời, gửi gắm thông điệp về sự kết nối, về trách nhiệm của người lớn trước “tuổi thơ đang mất dần”.

Vũ Văn Tam Lang & 50 cây violon đặc chế

Vũ Văn Tam Lang và 50 cây violon đặc chế

(GLO)- Cách đây vài năm, khi ngắm 22 cây đàn violon do ông Vũ Văn Tam Lang (phường An Phú, tỉnh Gia Lai) chế tác bằng tất cả tâm huyết được giới chuyên môn đánh giá cao, tôi thầm nghĩ, ông đã có thể tự hài lòng với những gì mình có.

Mở lối vào thế giới sắc màu

Mở lối vào thế giới sắc màu

(GLO)- Từ nét màu nước chấm phá, mực tàu loang trên giấy dó, đến những dòng thư pháp bay bổng hay gam màu rực rỡ của tranh sáp màu, acrylic - tất cả hòa quyện tại những lớp học vẽ. Mùa hè, những lớp học nhỏ ấy lặng lẽ góp phần vun đắp tâm hồn nghệ thuật cho nhiều bạn trẻ.

Hòa điệu cùng tình yêu nghệ thuật múa

Cặp đôi nghệ sĩ Nguyễn Cơ-Hồng Mai: Hòa điệu cùng tình yêu nghệ thuật múa

(GLO)- Cùng sinh năm rồng (1988) và lớn lên với tình yêu dành cho từng nhịp vũ đạo, Nguyễn Văn Cơ và Trần Thị Hồng Mai-hai nghệ sĩ trưởng thành từ Nhà hát Ca múa nhạc tổng hợp Đam San trở thành cặp đôi hiếm hoi của làng múa ở cao nguyên Pleiku, luôn song hành cả trên sân khấu và trong đời sống.

Ngọn đèn nhỏ bên khung cửa

Ngọn đèn nhỏ bên khung cửa

(GLO)- Chồng tôi nhận quyết định chuyển công tác vào một sáng cuối tháng Năm, khi sương vẫn còn giăng mờ trên những con dốc quen thuộc của phố núi Pleiku. Tin anh phải xuống Quy Nhơn theo diện hợp nhất 2 tỉnh không bất ngờ.

Bảo vật quốc gia ngai vua triều Nguyễn đặt tại Điện Thái Hòa, Đại Nội Huế.

Phục chế ngai vàng triều Nguyễn: Trả lại nguyên trạng năm 2015, đảm bảo đúng tinh thần bảo vật quốc gia

(GLO)-Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) vừa có văn bản chính thức góp ý kế hoạch phục chế ngai vua triều Nguyễn, bảo vật quốc gia bị phá hoại hồi tháng 5 - 2025 tại điện Thái Hòa, yêu cầu phục hồi hiện trạng "gần giống nhất" so với năm 2015, thời điểm hiện vật được lập hồ sơ công nhận.

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

(GLO)- Vở diễn Trò chơi của quỷ do Ðoàn ca kịch bài chòi Bình Ðịnh (thuộc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Gia Lai) dàn dựng vừa giành huy chương đồng tại Liên hoan Nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc về “Hình tượng người chiến sĩ Công an nhân dân” lần thứ V-năm 2025.

null