(GLO)- Có thể nói trên địa bàn Quân khu 5, so với các tỉnh bạn thì tỉnh Gia Lai đã hoàn thành xuất sắc công tác tìm kiếm cất bốc liệt sĩ. Tỉnh đã phối hợp với các địa phương ở Đông Bắc Campuchia tổ chức thành công 15 đợt tìm kiếm quy tập liệt sĩ, đã đón được 1.315 liệt sĩ từ các tỉnh Pres Vihear, Stung Treng và Rattanakiri về an táng tại Nghĩa trang Đức Cơ.
Có thể nói thông qua công tác tìm liệt sĩ, Ban Chuyên trách tìm liệt sĩ khắc phục những rào cản về chính trị, lịch sử, đã làm tốt công tác tuyên truyền cho nhân dân hai nước hiểu sâu sắc sự hy sinh cao cả của thương binh, liệt sĩ, đồng thời thể hiện tình cảm tri ân, tăng cường xây dựng quan hệ đoàn kết gắn bó giữa các tỉnh của 2 quốc gia. Tuy vậy, công tác triển khai tìm liệt sĩ có những khó khăn cần mạnh dạn chia sẻ thông qua nhiều năm phối hợp công tác quy tập liệt sĩ với nước bạn như sau:
 |
| Ảnh: Võ Văn Sung |
Chúng ta biết rằng năm 1991, dước sự giám sát của Liên hợp quốc, Campuchia là chế độ tự do đa đảng. Từ quan điểm chính trị khác nhau, ở đất nước Campuchia có người biết ơn Việt Nam, có người thuộc đảng phái khác nhau chủ trương, hành động chống phá đối với công tác tìm liệt sĩ Việt Nam, buộc Ban Chuyên trách của các tỉnh phải phối hợp tốt làm rõ tính đúng đắn, tính chính nghĩa của công tác tìm liệt sĩ.
Tôi vinh dự được tham gia chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam từ năm 1978, khi về hưu được tỉnh Gia Lai cử làm phiên dịch chính thức cho Ban Chuyên trách tìm liệt sĩ, cảm nhận rằng, khi đàm phán tìm liệt sĩ của 2 nước Việt Nam-Campuchia, do áp lực chính trị, ban đầu nội dung này chỉ ghi đây là công tác “nhân đạo” nên có mời họ phối hợp qua loa, thiếu thiện chí. Tỉnh Gia Lai đảm nhiệm tìm liệt sĩ trên phạm vi địa bàn 3 tỉnh Đông Bắc Campuchia rất khó khăn, đường sá đi lại lầy lội, bom mìn còn vương vãi nhiều nơi, các toán phỉ vũ trang còn ẩn hiện trong rừng, trong khi sự hợp tác của bạn lúc đầu còn lỏng lẻo.
Tuy vậy đối với 2 tỉnh Pres Vihear và Rattanakiri (Campuchia) do bị chiến tranh tàn khốc kéo dài nên người dân tại đây có ân nghĩa với Quân Tình nguyện Việt Nam, họ tham gia tìm kiếm liệt sĩ với lòng thành kính sâu sắc. Sau khi tìm hiểu kỷ tình hình chính trị tại Campuchia, Ban Chuyên trách phải chuyển hướng làm tốt công tác đối ngoại để cảm hóa về nhận thức của các phe phái khác tại Campuchia. Đồng thời lãnh đạo tỉnh Gia Lai thường xuyên sang thăm động viên, tăng cường giao lưu với các tỉnh bạn, đến nay có thể tự hào rằng, công tác tìm liệt sĩ của tỉnh Gia Lai đã đạt kết quả tốt đẹp. Hầu hết các buổi lễ tiễn liệt sĩ của các địa phương Campuchia làm rất kỹ và chu toàn. Lễ cầu siêu do các vị sư cầu kinh, các tỉnh trưởng ở Campuchia trực tiếp tham dự đọc diễn văn với nội dung chân thành, cảm động, nhằm giáo dục thế hệ trẻ tri ân và hiểu được mối quan hệ Việt Nam-Campuchia.
Đại tướng Huot Xiêng-Tư lệnh Quân khu I Campuchia là người bạn thân của tỉnh Gia Lai, thường nói: Quan hệ Việt Nam-Campuchia mang tính lịch sử, nhạy cảm, kẻ thù thường lợi dụng kích động gây chia rẽ, do vậy trách nhiệm của mỗi chúng ta là phải sống mẫu mực, đồng thời làm tốt công tác tuyên truyền giáo dục thế hệ trẻ tri ân sự hy sinh cống hiến xương máu của thế hệ cha anh. Tỉnh trưởng Pres Vihear và Tỉnh trưởng Rattanakiri nhiều lần trao đổi với Ban Chuyên trách là đang nỗ lực làm hết sức mình để người dân thấy được sự hy sinh của đảng CPP và Việt Nam là kịp thời đúng lúc, là chính nghĩa. Do vậy, nhận thức về công tác liệt sĩ ở phía Campuchia đã có chuyển biến sâu sắc. Có thể nói hiện nay các địa phương ở Campuchia, cứ đến ngày tiễn đưa liệt sĩ Quân Tình nguyện Việt Nam họ coi đó như ngày tri ân, ngày hội tăng cường tình hữu nghị.
Võ Văn Sung
