(GLO)- Lâu nay, chúng ta đã quá quen với chuyện người dân nhường cơm sẻ áo cho nhau trong những lúc hoạn nạn, khó khăn. Miền Trung-Tây Nguyên là nơi thường nhận được sự hỗ trợ, bởi hầu như năm nào khu vực này cũng gặp thiên tai. Cứ thiên tai là những tấm lòng lại rộng mở.
1. Là tỉnh có nhiều người còn khó khăn nên lâu nay ta cứ mặc định dân Gia Lai được nhận sự hỗ trợ là chủ yếu. Những làng vùng sâu, vùng xa, những hoàn cảnh khó khăn như “trại điên” của vợ chồng Phước Hạt, mái ấm Chư Sê của cha Nhật và kể cả các trường học. Thế nhưng, vừa qua, có 2 sự kiện khiến ta nghĩ lại, nhìn lại.
Một là, năm ngoái, khi mạn từ Thừa Thiên-Huế tới Quảng Bình bị lũ lụt nặng nề thì rất nhiều người Gia Lai đã tự giác gửi quà ra giúp bà con. Tôi còn nhớ, có một nhóm tổ chức nấu bánh chưng, bánh tét, rồi huy động xe chở ra Quảng Bình. Đích thân anh Hoàng Ngọc Khánh ở Bệnh viện Đại học Y dược-Hoàng Anh Gia Lai cầm lái một xe tải chở đầy bánh chưng. Tôi là người kết nối với mấy nhà văn Quảng Bình để họ hướng dẫn tới đúng nơi cần đến, bởi cũng đã có trường hợp những nhà gần đường nhận nhiều bánh chưng quá, để bớt ngoài đường bị chụp ảnh rồi quay clip đưa lên mạng rất phản cảm. Hàng mấy chục nhóm như thế, họ âm thầm lặng lẽ làm những việc “thấy cần phải làm” thôi thúc tự trái tim họ.
 |
| Người dân Gia Lai đóng gói củ quả để vận chuyển vào hỗ trợ TP. Hồ Chí Minh chống dịch. Ảnh: Đức Thụy |
Rồi năm nay, khi đợt dịch Covid-19 thứ 4 bùng phát, TP. Hồ Chí Minh gần như bị cô lập. Không ai bảo ai, nhiều nhóm bạn trẻ ở Gia Lai xuất hiện, làm nòng cốt, làm trung tâm, liên kết các đầu mối, tìm cách chở hàng, chủ yếu là rau xanh vào TP. Hồ Chí Minh. Tôi có quen vài bạn trẻ trong số ấy.
Phải nói điều này, ấy là quả thực, trong đời sống, nếu bình thường, chúng ta nhìn nhau có khi rất bàng quan, ai lo thân người ấy, ít quan tâm nhau, thậm chí còn ganh ghét, kèn cựa, nhưng mỗi khi có việc, liên quan đến Tổ quốc, đồng bào, đến tinh thần Việt, nhân cách Việt, tự hào Việt... thì người Việt đùm bọc nhau rất đúng nghĩa đồng bào.
Chả thế mà cha ông ta từ xưa đã dạy những là lá lành đùm lá rách, những là tắt lửa tối đèn có nhau, những là bán anh em xa mua láng giềng gần, những là giọt máu đào hơn ao nước lã...
2. Cái đợt dịch vừa rồi, nghĩa đồng bào, sự san sẻ miếng khi đói bằng gói khi no, cao hơn, sự đùm bọc của người Việt với nhau nó thể hiện rõ rệt hơn bao giờ hết. Những hoàn cảnh bi thương, mất mát vì Covid-19 khiến chúng ta rơi nước mắt, thì những câu chuyện vì nhau, san sẻ cho nhau từ gói mì, mớ rau, quả trứng lại cũng khiến ta khóc. Rất nhiều nước mắt rơi trong một ngày, cho cả sự đau thương và xúc động.
Có những đêm, khuya rồi, trên group của các bạn trẻ vẫn tíu tít gọi nhau, những lời gọi nếu bình thường sẽ bị bỏ qua, thậm chí bị coi là... điên như: cần 10 người, gấp, bốc hàng lên xe ngay bây giờ. Cần 2 tài xế lái xe tải ngay, lái xe chở hàng đi Sài Gòn, Bình Dương. Cần 5 xe tải loại lớn, giá rẻ, càng rẻ càng tốt, chở rau vào Nam...
 |
| Lực lượng Cảnh sát Giao thông dẫn đường cho người dân về huyện Đức Cơ để thực hiện cách ly tập trung. Ảnh: Quang Tấn |
Các bạn này mỗi người mỗi nghề. Bạn là chủ doanh nghiệp, bạn là công chức, viên chức, bạn là công nhân, bạn là lái xe... Bình thường mỗi người mỗi hướng nhưng khi nhập vào đây thì thành một khối.
Việc rất nhiều, hàng núi hàng. Bình thường thì còn tị nạnh, thậm chí trốn việc, nhưng khi tới đây, tất cả làm như việc của mình, việc nhà mình. Tôi cứ lặng người đi nhìn họ cật lực làm trong đêm, nhập hàng, bốc hàng, rồi còn bao thủ tục xét nghiệm, test, xin giấy phép... toàn những việc nếu bình thường ai cũng ngại. Có hôm nửa đêm, tôi được nhờ có cách gì can thiệp để được xét nghiệm ngay bây giờ không, vì tài xế muốn đi ngay cho sớm và anh em cũng muốn cho rau tươi, nhưng trước đấy trót hẹn sáng mai mới xét nghiệm. Rồi sau đấy là tin nhắn tiếp theo: Xong rồi anh ạ, xe đã lên đường. Lại có hôm, thấy tin nhắn: Có 15 tấn rau từ Kbang, giờ cần 10 triệu tiền thuê xe. Chỉ nửa tiếng, người năm trăm, kẻ 1 triệu, có người 5 chục, đủ tiền thuê xe chạy ngay trong đêm.
Ví dụ như có anh nông dân huyện Phú Thiện trồng bạt ngàn rau bồ ngót, hủy đơn đặt hàng của các đầu nậu, hàng ngày, cắt mấy chục tấn rau để gửi các xe 0 đồng chở vào tâm dịch miền Nam.
Rồi người Gia Lai đón người về. Không ai bảo ai, ai có gì mang ra đường để, bà con đi qua cứ lấy dùng. Không chỉ người Gia Lai về Gia Lai, mà cho cả những người theo quốc lộ 14 đi qua địa phương, tiếp tục ra các tỉnh phía Bắc. Có một cháu người Huế, đi xe máy từ Bình Dương về, tới Chư Păh bị tai nạn. Ngoài việc cơ quan chức năng đưa cháu vào khu cách ly điều trị, sửa xe cho cháu, bà con đã tiếp tế thức ăn, thuốc men cho cháu và cuối cùng là thuê nguyên chiếc ô tô chở cả cháu và xe về dù ban đầu cháu có ý định bỏ xe lại vì cái xe đã quá cũ. Một anh bạn nhờ tôi nhắn và tìm người đi bộ qua Gia Lai để anh tặng cái xe Attila đã đổ đầy xăng, giấy tờ bàn giao đầy đủ, nhưng cuối cùng thì cái xe vẫn ở với anh vì hầu như không ai đi bộ tới đây được, đa phần nếu có thì đã được người giúp từ những đoạn trước.
 |
| Chiến sĩ Cảnh sát Giao thông Công an tỉnh hỗ trợ thực phẩm cho người dân trên đường về quê tránh dịch. Ảnh: Phạm Quý |
Rồi dịch bệnh lây lan đến Gia Lai, xâm nhập các buôn làng. Sự sẻ chia lại tiếp tục được lan rộng. Đây là tin nhắn trong một nhóm Zalo: “Hiện nay, làng Bi De (xã Ia Krai, huyện Ia Grai) với 106 hộ và 367 khẩu đang phong tỏa tạm thời để khoanh vùng, kiểm soát dịch Covid-19. Toàn thể bà con dân làng Bi De sẽ không được đi ra ngoài. Xin kêu gọi quý Mạnh Thường Quân hỗ trợ nhu yếu phẩm như gạo, mì tôm, dầu ăn, nước mắm để hỗ trợ dân làng vượt qua khó khăn, bảo đảm cuộc sống trong giai đoạn này”.
Và đây là nhật ký trên Facebook của một bạn tên Trà My (làng Ốp, phường Hoa Lư, TP. Pleiku): “Tổ Covid cộng đồng của làng được 8 người, vừa lo điều tiết lương thực thực phẩm được tiếp tế cho dân làng, vừa vận động bà con đi điều trị, làm xét nghiệm, tuyên truyền dân làng không ra khỏi nhà, trông chừng ai đi chăn bò thì kêu về, dặn dò không tiếp xúc với ai”... “Những đêm nằm sương, những đêm hốt hoảng nghe làng hơn 30 ca dương tính, lo tới nhà từng người kêu chuẩn bị xe đến đưa đi. Rồi xe chậm dân la, dân chậm bác sĩ cằn nhằn, cũng dặn lòng tha thiết vì mình là cửa giữa, phải vì dân làng mình”. “Cũng là người trần mắt thịt, biết ứa nước mắt khi thấy đứa nhỏ 2 tuổi lững thững theo mẹ đi điều trị. Cũng thắt lòng khi thấy đứa em làng mình trốn điều trị về làng, chui rúc trong rẫy. Với người đời có thể là thiếu ý thức, nhưng với họ, đó là đứa em đang hoảng loạn, lo sợ và nhớ làng, xe đến đưa đi, nó vừa đi vừa khóc!”. “Còn những nỗi lo lúa chín, dân làng cách ly hết rồi ai gặt. Những vụ rau tới, dân làng có đi bán được không”...
3. Tết này lại tiếp tục là cái Tết không trọn vẹn khi mà dịch Covid-19 vẫn còn khiến cả nhân loại phải quan tâm. Hơn ở đâu và lúc nào, cái nghĩa đồng bào càng trở nên là điểm nhấn đời sống tinh thần của từng con người chúng ta. Rồi thì con người phải thích nghi với “bình thường mới”, sống chung với Covid-19. Và trong cái sự thích ứng ấy, sự tử tế, nhân nghĩa, nhường cơm sẻ áo, tương thân tương ái của người Việt vẫn sẽ tiếp tục lan tỏa, tiếp tục khiến ta rưng rưng. Có ai chưa từng ít nhất một lần rưng rưng trong những ngày vừa qua khi chứng kiến sự đau thương mất mát, có sự mất mát khiến ta không dám hình dung và cả sự tử tế của con người. Vâng, sự tử tế của con người cũng khiến chúng ta rưng rưng, khiến rất nhiều người rơi nước mắt.
 |
| Các công dân có hoàn cảnh khó khăn, thai phụ, trẻ em vui mừng khi được tỉnh đón về an toàn bằng đường hàng không. Ảnh: Như Nguyện |
Thì mùa xuân vẫn về, hoa dã quỳ dẫu cuối mùa thì vẫn có vẻ đẹp riêng của nó. Bên cạnh đấy là xuyến chi trắng đến tinh khôi và nhụy vàng tới mê hoặc. Tất nhiên, ẩn phía sau cái dáng tưởng chừng bất tử của tự nhiên ấy là những sự đổi thay, có cái ta nhìn thấy, có cái chưa. Nó vừa là quy luật, lại vừa phi quy luật. Nhưng lòng tốt của con người, sự tử tế và bao dung, sự hướng thiện hướng mỹ, sự chung tay chăm chút từng li, từng tí của mỗi người vào cuộc đời này sẽ khiến cho đời sống đẹp hơn, nhẹ nhõm hơn và thanh khiết hơn.
Mùa xuân này, có dịp để chúng ta nhìn lại mình trong mối quan hệ với tự nhiên. Vâng, tôi cho là, ngoài mối quan hệ giữa người với người thì mối quan hệ giữa con người với tự nhiên đang hết sức có vấn đề, hết sức đáng quan tâm, bởi chính nó quyết định sự tồn tại tưởng như vĩnh hằng của con người?
Con người tử tế là không chỉ tử tế với nhau mà còn phải tử tế với tự nhiên, đừng để tự nhiên nổi giận. Dịch Covid-19, biết đâu là một cách tự nhiên nổi giận?
HOÀNG HƯƠNG GIANG
