Sau một tháng rưỡi xét xử, bồi thẩm đoàn tại New York hôm qua (ngày 30.5, giờ địa phương) kết luận ông Trump có tội đối với toàn bộ cáo buộc mà phía công tố viên Alvin Bragg đưa ra. Ông Trump đã bác bỏ mọi cáo buộc và gọi phán quyết lịch sử này là "nỗi ô nhục".
34 tội danh
Sau 2 ngày nghị án, bồi thẩm đoàn 12 thành viên tuyên bố ông Trump có tội đối với tất cả 34 cáo buộc làm giả hồ sơ nhằm che giấu việc chi tiền bịt miệng diễn viên phim người lớn Stormy Daniels trước thềm cuộc bầu cử năm 2016. Công tố viên tố cáo ông Trump tham gia một âm mưu phi pháp nhằm phá hoại cuộc bầu cử khi dùng tiền để buộc nữ diễn viên không tiết lộ việc có quan hệ tình ái với ông trước đó. Cựu luật sư Michael Cohen của ông Trump khai rằng bị cáo đã đồng ý trả 130.000 USD cho bà Daniels chỉ vài tuần trước thềm cuộc bầu cử. Chính ông Cohen là người đưa tiền và ông Trump đồng ý trả lại cho luật sư theo từng tháng với nội dung ghi trong hóa đơn là chi phí pháp lý, theo Reuters.
 |
Ông Trump rời khỏi phòng xử án sau phán quyết ngày 30.5 |
"Đây là phiên tòa gian lận do một thẩm phán xung đột lợi ích, tham nhũng làm chủ tọa", ông Trump nói sau khi bị kết tội. Luật sư Todd Blanche của bị cáo tuyên bố sẽ kháng án sớm nhất có thể và phàn nàn rằng thân chủ của ông đã không được xét xử công bằng tại New York. Trong khi đó, công tố viên Bragg khẳng định đã làm đúng bổn phận mà không bị sợ hãi hay thiên vị ai. Ông nhấn mạnh thân thế của ông Trump có thể khác biệt so với những bị cáo khác trong lịch sử, nhưng "việc xét xử và bản án được đưa ra giống như mọi vụ án khác".
Vẫn được tranh cử
Thẩm phán Juan Merchan sẽ đưa ra bản án vào ngày 11.7, chỉ vài ngày trước thềm đại hội toàn quốc đảng Cộng hòa, nơi ông Trump sẽ chính thức được đề cử làm ứng cử viên tranh cử tổng thống vào tháng 11.
Nhiều cuộc khảo sát gần đây cho thấy ông Trump đang dẫn trước so với đối thủ đảng Dân chủ là đương kim Tổng thống Joe Biden. Phát biểu ngoài phòng xử án hôm qua, ông Trump nhấn mạnh ông là "tù nhân chính trị", ám chỉ những rắc rối pháp lý của ông là âm mưu của phe Dân chủ, điều mà Nhà Trắng đã nhiều lần bác bỏ. Nhiều nhà tài trợ lớn của đảng Cộng hòa hôm qua lặp lại luận điểm trên và cam kết ủng hộ hàng triệu USD cho chiến dịch tái tranh cử của ông Trump. Theo trang Axios, website gây quỹ của ông bị "sập" tạm thời sau phán quyết do có quá nhiều lượt truy cập.
CNN dẫn lời các chuyên gia pháp lý nhận định ông Trump có thể bị phạt cấm túc hoặc nặng nhất là 4 năm tù cho mỗi tội danh, với mức án tối đa là 20 năm. Quá trình kháng án được dự báo kéo dài nhiều tháng và khó kết thúc trước bầu cử. Ngay cả khi ông Trump bị kết án tù, điều đó cũng không cản trở ông tranh cử hoặc điều hành đất nước nếu tái đắc cử, theo khẳng định của các chuyên gia. Tuy nhiên, ông có thể bị cấm đi bỏ phiếu nếu đang thụ án tù trong ngày cuộc bầu cử diễn ra.
Ai có thể ân xá ông Trump ?
Đối với các vụ án cấp liên bang, Tổng thống Mỹ là người có quyền ân xá. Tuy nhiên, vụ chi tiền bịt miệng là vụ án cấp tiểu bang và theo luật, Thống đốc bang New York Kathy Hochul là người có quyền ân xá. Như vậy, trong trường hợp tái đắc cử, ông Trump cũng không thể tự ân xá cho chính mình.
Các nhà bình luận từng nói khả năng bà Kathy Hochul, một đảng viên Dân chủ, ân xá cho ông Trump còn thấp hơn cả khả năng Tổng thống Biden làm điều đó. Trước đó, thượng nghị sĩ Cộng hòa Mitt Romney từng cho rằng Tổng thống Biden đã "mắc sai lầm nghiêm trọng", bỏ lỡ cơ hội ghi điểm chính trị khi không gây áp lực lên giới công tố viên bang New York để ngăn chặn vụ án từ đầu, bởi việc đó sẽ thể hiện quyền lực của ông so với đối thủ tranh cử được ông ân xá.
Tại bang Georgia, nơi ông Trump bị cáo buộc gian lận để lật ngược việc kiểm phiếu năm 2020, quyền ân xá nằm trong tay Hội đồng Ân xá gồm 5 thành viên do thống đốc bổ nhiệm và thượng viện bang phê chuẩn. Mặt khác, nếu tái đắc cử, ông Trump có thể cho khép lại 2 vụ án liên bang còn lại về tội lật ngược kết quả bầu cử và cất giữ trái phép tài liệu mật. Ông đã bác bỏ mọi cáo buộc và 3 vụ án này đều đang bị hoãn lại.
Phản ứng của chính giới Mỹ
Theo đội ngũ phụ trách chiến dịch tranh cử của Tổng thống Mỹ Joe Biden, việc ông Trump bị kết tội hình sự chứng minh rằng "không ai đứng trên luật pháp", nhưng sẽ không làm thay đổi động lực cuộc đua Nhà Trắng năm nay.
"Vẫn chỉ có một cách duy nhất để ngăn chặn Donald Trump bước vào Phòng Bầu dục: tại thùng phiếu", Reuters dẫn lời ông Michael Tyler, phát ngôn viên chiến dịch tranh cử của Tổng thống Biden.
Bản thân ông Biden cũng có lời lẽ tương tự trên mạng xã hội X, kêu gọi cử tri dùng phiếu bầu để khiến ông Trump thất cử. Trong khi đó, Nhà Trắng đưa ra bình luận ngắn gọn. "Chúng tôi tôn trọng pháp quyền và không có gì để nói thêm", phát ngôn viên Văn phòng Luật sư Nhà Trắng Ian Sams cho biết.
Chủ tịch Hạ viện Mỹ Mike Johnson, thành viên đảng Cộng hòa và là người ủng hộ ông Trump, nói: "Hôm nay là một ngày đáng xấu hổ trong lịch sử Mỹ". "Phe Dân chủ reo hò khi họ kết án lãnh đạo đảng đối lập với những cáo buộc lố bịch, dựa trên lời khai của một kẻ phạm tội đã bị tước bằng luật sư và bị kết án. Đây hoàn toàn là hoạt động chính trị, không phải hoạt động pháp lý", AFP dẫn lời ông Johnson.
Lam Vũ
