Nhìn từ Pleiku: Người Việt-những thói xấu nơi công cộng

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Những khu du lịch từ Bắc chí Nam như: Mẫu Sơn (Lạng Sơn), Sầm Sơn (Thanh Hóa), Đà Lạt (Lâm Đồng), Chùa Rô (An Giang)… ngập trong rác. Nam thanh, nữ tú đua nhau trèo qua hàng rào để tiến sát sân khấu, hay leo lên nhún nhảy phá nát xe ô tô trong đêm đại nhạc hội EDM diễn ra tại TP.Vũng Tàu…

Dù không còn khiến người ta sửng sốt song những hình ảnh xuất hiện trong dịp nghỉ lễ 2-9 vừa qua một lần nữa phơi bày thói quen “xấu xí” của người Việt nơi công cộng. Trong số ấy, có 3 thói quen đã được “điểm mặt, chỉ tên” là: xả rác bừa bãi, nói chuyện ồn ào và chen lấn, xô đẩy.

 

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa

Vài năm trở lại đây, những người mê du lịch vẫn truyền tai nhau một câu nói khá nổi tiếng khi đến một vùng đất nào đó: “Không lấy gì ngoài những bức ảnh, không để lại gì ngoài những dấu chân”. Thế nhưng, năm nào cũng vậy, cứ sau mỗi kỳ nghỉ lễ hay các sự kiện lễ hội, trên mạng xã hội và các trang báo điện tử lại nhan nhản hình ảnh về những khu du lịch, địa điểm công cộng ngập đầy rác. Chẳng nói đâu xa mà ngay tại Gia Lai, tình trạng xả rác bừa bãi cũng diễn ra thường xuyên. Chỉ cần đến các điểm du lịch, khu vui chơi như: Biển Hồ, Công viên Diên Hồng, Công viên Đồng Xanh… sau kỳ nghỉ lễ hay tới núi lửa Chư Đăng Ya mỗi mùa dã quỳ nở, ta sẽ thấy cơ man rác mà du khách bỏ lại.

Mà nào đâu chỉ mỗi dịp lễ, Tết, cũng nào chỉ riêng các điểm du lịch, khu vui chơi, xả rác bừa bãi đã trở thành thói quen hàng ngày của đại đa số người Việt. Chẳng thế mà bây giờ, đi đến đâu ta cũng thấy rác. Đến nỗi có cảm tưởng như ai cũng sẵn sàng vứt rác ra không gian công cộng chỉ cốt sao giữ riêng cho nhà cửa của mình được sạch sẽ.

Cùng với xả rác bừa bãi, người Việt còn có một thói quen xấu xí khác là nói chuyện ồn ào nơi công cộng. Trong cuốn sách nổi tiếng “Văn minh Việt Nam” xuất bản năm 1944, tác giả Nguyễn Văn Huyên đã viết: “Người nông dân Việt Nam rất thích nổi bật trước mắt kẻ khác, và thích nên danh nên giá”. Hơn nửa thế kỷ sau, điều Nguyễn Văn Huyên viết không còn chỉ đúng với người nông dân mà đúng với hầu hết người Việt Nam. Có điều, cái để nhiều người Việt tỏ ra “nổi bật trước mắt kẻ khác” lại chẳng có gì hay ho, đó là cách gây ồn ào mọi lúc mọi nơi, từ nói chuyện riêng trong lớp học, nhỏ to trong hội nghị, hội thảo hay hô hét trong quán nhậu… Sự ồn ào này với phần đông người Việt có thể là bình thường, nhưng trong con mắt người nước ngoài thì nó gây cảm giác khó chịu và khiến chúng ta ít nhiều trở nên xấu xí, lố bịch.

Một thói quen xấu xí nữa của người Việt nơi công cộng là chen lấn, xô đẩy. Có người bảo rằng, người Việt chỉ xếp hàng khi bị bắt buộc. Điều này hoàn toàn đúng bởi ở những nơi không có quy định xếp hàng, hoặc có quy định nhưng không có lực lượng kiểm soát, người Việt vẫn “mạnh ai nấy chen”. Hình ảnh này ta có thể thấy ở hầu hết các nơi, từ trường học, bệnh viện, bến xe, nhà ga, đặc biệt là các lễ hội như lễ khai ấn đền Trần, lễ hội Đền Hùng… Ai cũng muốn chọn cho mình một chỗ đứng, chỗ ngồi tốt hơn người khác; ai cũng muốn việc mình cần được giải quyết nhanh hơn người khác nên họ mặc nhiên chen lấn, xô đẩy. Đáng buồn là giải thích cho việc làm thiếu văn hóa này, nhiều người cho rằng “tại thấy ai cũng thế”.

Vì đâu người Việt lại có những thói quen xấu xí nơi công cộng như vậy? Trả lời câu hỏi này cho thấu đáo là một điều không hề dễ dàng. Nhưng theo cá nhân tôi, nguyên nhân đầu tiên là bởi người Việt vẫn chịu sự chi phối của cái gọi là “tâm lý đám đông”, nghĩa là thấy người ta làm được thì mình cũng làm được, không cần phải bận tâm cân nhắc điều đó là đúng-sai, hay-dở. Bên cạnh đó, nói theo cách của nhà văn Tạ Duy Anh trong một bài viết ngay sau vụ hôi bia ở Đồng Nai cuối năm 2013, những thói quen này hình thành là bởi nhiều người không có cảm giác “về sự xấu hổ”. Tạ Duy Anh cho rằng, “cảm giác này mang tính di truyền văn hóa, nhưng phần nhiều là do giáo dục”.

Những thói quen xấu xí của người Việt nêu trên không phải bây giờ mới được chỉ ra mà đã được nhắc đến từ lâu. Vậy tại sao nó vẫn tồn tại, vẫn diễn ra hàng ngày và chưa có dấu hiệu chấm dứt? Phải chăng là vì, như nhà văn Tạ Duy Anh viết, chúng ta còn chưa “giáo dục cho con em mình về những việc làm đáng xấu hổ mà một người có văn hóa, một công dân chân chính không được phép nhúng tay vào”?

Lê Hà

Có thể bạn quan tâm

Chuyện học trong một gia đình trí thức Jrai

Chuyện học trong một gia đình trí thức Jrai

(GLO)- Sinh ra trong một gia đình trí thức người Jrai ở thị xã Ayun Pa (tỉnh Gia Lai), cô Kpă H’Nina-Giáo viên môn Tiếng Anh ở Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng (huyện Ia Grai) không chỉ được rèn giũa tinh thần ham học, mở mang kiến thức mà còn được thừa hưởng vẻ đẹp của cả bố và mẹ.

“Tổ quốc bên bờ sóng”

“Tổ quốc bên bờ sóng”

(GLO)- Đó là chủ đề cuộc thi và triển lãm ảnh nghệ thuật cấp quốc gia do Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức nhằm thực hiện kế hoạch tuyên truyền về biển, đảo năm 2025.

Báo Gia Lai: Phụng sự và kiến tạo

Báo Gia Lai phụng sự và kiến tạo

(GLO)- Qua 78 năm xây dựng và trưởng thành (16/3/1947-16/3/2025), Báo Gia Lai xứng đáng là cơ quan ngôn luận của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh. Trong xu thế hiện nay, Báo Gia Lai chú trọng phát huy vai trò kiến tạo nhằm thực hiện hiệu quả nhiệm vụ thông tin, tuyên truyền.

Nhạc sĩ Thụy Kha qua đời

Nhạc sĩ Thụy Kha qua đời

Nhạc sĩ Thụy Kha qua đời lúc 10h45 sáng 13/3 tại Hà Nội. Năm cuối đời, ông chống chọi với bệnh ung thư. Vài tháng gần đây, nhiều đồng nghiệp chia sẻ hình ảnh thăm nhạc sĩ Thụy Kha trong bệnh viện. 

Tiết mục múa của đơn vị Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng trình diễn tại Liên hoan nghệ thuật quần chúng huyện Ia Grai năm 2025.

Liên hoan nghệ thuật quần chúng lực lượng vũ trang huyện Ia Grai: Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng giành giải nhất toàn đoàn

(GLO)- Trong 2 đêm (11 và 12-3), huyện Ia Grai tổ chức Liên hoan nghệ thuật quần chúng lực lượng vũ trang năm 2025. Liên hoan quy tụ 13 đơn vị tham gia. Mỗi đơn vị đăng ký trình diễn từ 3 đến 5 tiết mục ca, múa và diễn tấu các loại nhạc cụ.

Thơ Bút Biển: Nắng chưa qua

Thơ Bút Biển: Nắng chưa qua

(GLO)- "Nắng chưa qua" của Bút Biển là một bài thơ đầy hoài niệm. Bằng những câu thơ nhẹ nhàng mà day dứt, tác giả khắc họa nỗi buồn của sự xa cách, khi ký ức vẫn còn đó nhưng hiện tại chỉ còn lại gió lùa, hoa rụng và căn phòng trống,... dường như có ai đang ngóng về một vệt nắng chưa qua.

Bản hòa ca cùng triền ký ức

Bản hòa ca cùng triền ký ức

(GLO)- Dù đã có hơn 30 năm sống ở Pleiku nhưng khi đọc tập “Vân môi say phố” của Ngô Thanh Vân (NXB Hội Nhà văn, 2024), tôi lại có cảm tưởng được khám phá một miền đất tưởng chừng quá đỗi quen thuộc.

Giao lưu văn hóa, văn nghệ kỷ niệm 50 năm Giải phóng tỉnh tại xã Gào

Giao lưu văn hóa, văn nghệ kỷ niệm 50 năm Giải phóng tỉnh tại xã Gào

(GLO)- Tối 10-3, tại làng C (xã Gào), Đội Thông tin lưu động-Trung tâm Văn hóa-Thông tin và Thể thao TP. Pleiku tổ chức chương trình giao lưu văn hóa, văn nghệ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng tỉnh (17/3/1975-17/3/2025), chào mừng Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV.

Hội viên Chi hội Nhạc sĩ Việt Nam tỉnh tại chương trình chào mừng Ngày Âm nhạc Việt Nam năm 2024. Ảnh: H.N

Nhạc sĩ Gia Lai kiếm tìm tác phẩm có sức ảnh hưởng lớn

(GLO)- Bám sát hơi thở cuộc sống và đưa bản sắc dân tộc vào tác phẩm, các nhạc sĩ Chi hội Nhạc sĩ Việt Nam tỉnh Gia Lai đã thực sự cố gắng trong hoạt động sáng tác nhằm ghi dấu ấn. Song, làm gì để tác phẩm lan tỏa rộng rãi, ghi đậm trong tâm trí người nghe đang là trăn trở của những người tâm huyết.

Thi vẽ tranh chào mừng Đại hội Đảng và Đại hội cháu ngoan Bác Hồ các cấp: Sáng tạo, ý nghĩa

Thi vẽ tranh chào mừng Đại hội Đảng và Đại hội cháu ngoan Bác Hồ các cấp: Sáng tạo, ý nghĩa

(GLO)- Độc đáo, sáng tạo, ý nghĩa là những đánh giá chung về hơn 300 bức tranh của các tác giả “nhí” gửi về tham gia cuộc thi vẽ tranh chào mừng Đại hội Đảng, Đại hội cháu ngoan Bác Hồ các cấp do Hội đồng Đội thị xã Ayun Pa (tỉnh Gia Lai) phát động gần 1 tháng qua.

Thơ Sơn Trần: Nhớ Pleiku

Thơ Sơn Trần: Nhớ Pleiku

(GLO)- "Nhớ Pleiku" là một tác phẩm đầy cảm xúc của tác giả Sơn Trần. Từng câu thơ vẽ nên bức tranh phố núi đẹp mơ mộng với cảnh sắc yên bình, quyện hòa cùng ký ức, tình yêu và nỗi nhớ...