Những tín hiệu tích cực
Xã Vĩnh Thịnh có hơn 36% dân số là người Bana. Từ năm 2022 đến nay, nhằm chuyển dịch cơ cấu kinh tế, giảm nghèo và hoàn thành các tiêu chí xây dựng nông thôn mới, UBND xã phối hợp Trung tâm Giáo dục nghề ngiệp-Giáo dục thường xuyên (GDNN-GDTX) Vĩnh Thạnh mở 8 lớp đào tạo nghề cho hơn 250 học viên, từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025.
Qua các lớp như kỹ thuật trồng cây có múi, nuôi và phòng trị bệnh cho vật nuôi, chế biến món ăn… giúp người dân nắm vững kỹ thuật, mạnh dạn áp dụng tiến bộ khoa học vào sản xuất.
Điển hình là hộ ông Đinh Văn Thọ (41 tuổi, người Bana, thôn M3), trước đây, ông nuôi gà thả đồi quy mô lớn nhưng do thiếu kỹ thuật nên thường dịch bệnh. Sau khi tham gia lớp sơ cấp nghề kỹ thuật nuôi và phòng trị bệnh cho gà, ông còn được UBND huyện Vĩnh Thạnh (cũ) hỗ trợ 1.000 con gà H’Mông giống.
“Tôi xây chuồng trại theo hướng “hè mát, đông ấm”, làm đệm lót sinh học, khử trùng và tiêm vắc xin định kỳ... Nhờ vậy, đàn gà phát triển tốt, mỗi lứa gần 5 tháng tôi xuất bán khoảng 350 con, thu lãi gần 80 triệu đồng, thoát nghèo hiệu quả”-ông Thọ chia sẻ.
Theo ông Đinh Nghin-Trưởng thôn M3, thôn có 71 hộ, 273 nhân khẩu, hầu hết là người Bana. Trước đây, đời sống còn khó khăn do canh tác lạc hậu, nhưng nhờ được học nghề, bà con đã thay đổi nhận thức, biết áp dụng kỹ thuật mới trong trồng trọt, chăn nuôi. Nhiều mô hình nuôi gà, bò, heo đen cho hiệu quả cao. Năm 2024, thôn có 28 hộ thoát nghèo, đời sống ngày càng ổn định.
Tại xã Vân Canh, nơi có đông đồng bào Bana và Chăm H’roi sinh sống, công tác đào tạo nghề cũng được địa phương chú trọng. Từ giữa tháng 8.2025 đến nay, từ 2 nguồn vốn: Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững; phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi giai đoạn 2021-2025, UBND xã đã phối hợp Trung tâm GDNN-GDTX Vân Canh và tỉnh đã mở 2 lớp nghề nuôi và phòng trị bệnh cho trâu, bò và 1 lớp điện dân dụng cho 75 học viên.
Là hộ được thụ hưởng chương trình, chị Mang Thị Thanh Thẩn (35 tuổi, người Chăm H’roi, làng Kà Xim) cho biết: “Trước đây tôi thả rông bò nên hay bệnh, chậm lớn. Sau khi học nghề, tôi nuôi bò tập trung, dễ chăm sóc và phát hiện bệnh sớm. Nhờ vậy mà đàn bò sinh trưởng, phát triển tốt”.
Tại xã Krong, giữa tháng 9-2025, UBND xã mở lớp sơ cấp nghề Kỹ thuật xây dựng dân dụng cho 30 học viên là người Bana. Nhờ hình thức “vừa học, vừa làm”, nhiều học viên đã được nhận vào các tổ thợ xây trong xã, có thu nhập 300-350 nghìn đồng/ngày.
Đào tạo sát thực tế
Từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững và Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS giai đoạn 2021-2025, các địa phương đã mở hơn 400 lớp đào tạo nghề cho trên 8.500 lao động.
Cùng đó, nhiều địa phương còn có cách làm hiệu quả như phối hợp cơ sở dạy nghề tư vấn, kết nối việc làm; hỗ trợ vốn, phương tiện, kỹ thuật và tiêu thụ sản phẩm của các học viên sau học nghề. Nhờ vậy, người dân đã chuyển từ học nghề “theo phong trào” sang học để ứng dụng kỹ thuật, nâng năng suất, có việc làm ổn định, giảm nghèo bền vững.
Ông Phạm Văn Tiến-Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh Thịnh cho biết, thời gian tới, địa phương tiếp tục xem đào tạo nghề là giải pháp trọng tâm trong giảm nghèo bền vững. Năm 2026, xã sẽ mở thêm nhiều lớp nghề phù hợp nhu cầu thực tế như chăn nuôi, trồng trọt, cơ khí, điện dân dụng…
Đồng thời, vận động người dân mạnh dạn vay vốn từ Ngân hàng CSXH và các chương trình hỗ trợ khác để mở rộng sản xuất, tạo việc làm, hướng tới xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững.
Còn Chủ tịch UBND xã Vân Canh Nguyễn Xuân Việt cho rằng, công tác đào tạo nghề cho lao động DTTS tại địa phương vẫn còn khó khăn, do trình độ dân trí người dân chưa đồng đều, tâm lý e ngại và thiếu việc làm phù hợp sau đào tạo.
“Xã sẽ đề nghị Trung tâm GDNN-GDTX Vân Canh cần nâng cao chất lượng dạy nghề, tăng thời lượng thực hành; đồng thời, xã sẽ kết nối Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh tổ chức các phiên giao dịch việc làm, nhằm tư vấn hướng nghiệp, giúp người dân có việc làm ổn định”-ông Việt nói.
Ông Trần Văn Thanh-Phó Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo-cho biết, thời gian tới, đơn vị tiếp tục phối hợp các sở, ngành, địa phương rà soát nhu cầu học nghề, tổ chức đào tạo sát thực tế, gắn đào tạo nghề với các chương trình, dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở cơ sở. Qua đó, giúp người dân áp dụng kiến thức, kỹ năng vào thực tiễn, hình thành sinh kế bền vững và góp phần giảm nghèo lâu dài ở các địa phương.
