Hồi ức chiến tranh kỳ 1: Vượt Trường Sơn

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Trong đoàn quân trùng trùng điệp điệp “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước/Mà lòng phơi phới dậy tương lai” giữa những năm kháng chiến chống Mỹ, có những cán bộ từ miền Bắc đã hăng hái nhận nhiệm vụ lên đường chi viện chiến trường Khu 5 và Gia Lai xây dựng cơ sở cách mạng, lãnh đạo phong trào đấu tranh tiến tới giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Nhân dịp Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Gia Lai phát động cuộc thi viết về căn cứ kháng chiến Krong, Báo Gia Lai đăng bút ký “Hồi ức chiến tranh” của một người trong cuộc ghi lại ký ức không quên về những năm tháng chiến tranh đầy gian khó, hy sinh nhưng rất đỗi hào hùng ấy. 
Từ sau Chiến dịch Mậu Thân năm 1968, thực hiện chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh”, Mỹ gấp rút củng cố và phát triển quân đội Việt Nam Cộng hòa, mở rộng chiến tranh sang Campuchia, Lào. Chúng tăng cường và đẩy mạnh quy mô, mật độ hành quân càn quét, thực hiện “bình định nông thôn” nhằm khống chế và đẩy lùi lực lượng cách mạng. Lợi dụng lúc ta có khó khăn, địch tập trung lực lượng phản kích quyết liệt trên nhiều hướng làm cho lực lượng vũ trang, chính trị của ta bị tiêu hao, vùng giải phóng bị thu hẹp.
Ngày 10-6-1969, Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam tuyên bố thành lập, công bố chương trình hành động nhằm động viên toàn quân, toàn dân miền Nam đẩy mạnh sự nghiệp chống Mỹ cứu nước đến thắng lợi hoàn toàn. Khu ủy Khu 5 đã chỉ rõ nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu là: “Diệt kẹp, giành dân”. Mọi hoạt động tác chiến của bộ đội chủ lực cũng như bộ đội địa phương đều phải nhằm đạt được mục tiêu này. 
Thời gian này, tôi đang công tác tại Ty Nông nghiệp tỉnh Nam Hà thì nhận được lệnh chuẩn bị vào chiến trường. Các đoàn đi B thường được tập trung bồi dưỡng sức khỏe và luyện tập mang vác nặng tại Trường 105 (tỉnh Hòa Bình) suốt 3 tháng trước khi lên đường. Do tình hình khẩn trương, đoàn của chúng tôi gồm 10 người từ các cơ quan thuộc Bộ Nông nghiệp và một số địa phương tập trung về chỉ được bồi dưỡng 1 tuần tại Sơn Tây là lên đường ngay. Trên mảnh giấy chứng minh nhỏ bằng 3 ngón tay, ghi địa chỉ nơi tới là B46-Bác Ân (mật danh của Khu ủy Khu 5).
Từ Hà Nội vào tỉnh Quảng Bình, rẽ lên phía Tây là Binh trạm Ho. Từ đây, bắt đầu một quãng đường đi bộ ròng rã 3 tháng vượt dãy Trường Sơn. Biết rằng trước mắt là một chặng đường hết sức khó khăn, nguy hiểm, nhưng ai cũng tâm niệm câu thơ của nhà thơ Tố Hữu khi tiễn Đại tướng Nguyễn Chí Thanh vào chiến trường miền Nam: “Dẫu một cây chông trừ giặc Mỹ/Hơn ngàn trang giấy luận văn chương…”.
Bộ đội hành quân trên đường Trường Sơn thời chống Mỹ (ảnh tư liệu).
Bộ đội hành quân trên đường Trường Sơn thời chống Mỹ. Ảnh tư liệu
Hành trang chúng tôi mang theo đủ gọn để có sức đi đoạn đường dài. Đường Trường Sơn đã mở nhiều nhánh: đường ô tô tuy nhanh nhưng thường bị ném bom; đường mòn đi bộ khó khăn nhưng rất an toàn, dùng để chuyển quân và một số đoạn kết hợp vận chuyển hàng bằng xe đạp thồ. Bộ đội hành quân theo đơn vị, còn chúng tôi là dân chính đi lẻ do giao liên dẫn đường, mỗi ngày đi 1 trạm. Mỗi lần đến kho lương thực nhận gạo 7 ngày. Khi đến trạm giao liên thì căng tăng, mắc võng, tìm củi nấu cơm, chuẩn bị cho ngày hành quân tiếp theo. Những ngày đầu còn khỏe nên đi khá nhanh. Trên đường giao liên thỉnh thoảng gặp một đoàn thương binh ra Bắc an dưỡng, anh em lại tranh thủ viết thư báo tin về gia đình. Giữa Trường Sơn, tình cảm con người tự nhiên gắn bó. Tuy chưa quen biết nhưng những người đưa thư hết sức trân trọng, hứa sẽ tìm đến tận nhà để chuyển thư.
Lúc này, Trường Sơn đã bắt đầu chuyển qua mùa mưa với những cơn mưa dữ dội. Đường đi có những dốc cao dựng đứng, chúng tôi phải bám rễ cây leo lên. Có đoạn phải đi trên cầu treo mắc bằng cây rừng dài vài trăm mét cheo leo trên sườn núi. Những lúc vượt sông, mấy anh em phải cho quần áo vào bao ni lông buộc thành phao bơi rồi bám dây lội qua. Có lần, đang qua sông thì đoàn chúng tôi gặp nước lũ đổ về, một nửa đã qua, một nửa còn lại đành ngủ bên bờ sông đốt lửa sưởi ấm chờ sáng hôm sau nước rút mới qua được. Thỉnh thoảng, chúng tôi lại gặp một đơn vị bộ đội vác các nòng pháo dài trên đường. Thật đáng khâm phục cho tầm nhìn, ý chí và quyết tâm của những nhà lãnh đạo quân sự. Lúc đó, tôi tự nhủ, sự gian khổ của mình chưa thấm gì với gian khổ của các đồng chí bộ đội phải khiêng pháo vượt Trường Sơn.
Đi đến Nam Lào thì một số người bắt đầu nhiễm sốt rét. Tôi và một đồng chí sốt nặng nên phải vào trạm xá giữa đường điều trị, các anh em khác tiếp tục lên đường. Đêm đầu tiên ngủ trong bệnh xá, gần sáng nghe tiếng bộ đội gọi nhau vào rừng chặt le để quàn xác chôn một đồng chí mới mất trong đêm vì sốt rét. Sáng hôm sau, tôi bàn với người bạn bỏ trạm xá đi tiếp vì ở lại không biết phải nằm bao lâu mà rồi sẽ lạc đơn vị. Ngày hành quân tiếp theo thật là gian khổ. Vì bị sốt không theo kịp, hai chúng tôi bị rớt lại phía sau. Anh bạn nói với tôi để anh đi trước nấu cơm, nếu không cả hai sẽ không về trạm kịp trong ngày. Một mình tôi đi sau cứ nhìn theo cành cây của giao liên làm dấu để lần bước. Đến tối, khi lội qua một con suối tôi bị trượt chân, đèn pin và cây gậy trôi mất. Tôi lóp ngóp bò dậy, tiếp tục đi theo cảm giác chủ quan vì không còn nhìn thấy đường nữa. Đi mãi rồi cũng thấy một ánh lửa phía xa. Tôi bất chấp gai góc, tìm cách băng qua mọi bụi cây để hướng thẳng tới nơi có ánh sáng. May mà đó đúng là trạm giao liên. Về đến nơi, mọi người đã ngủ ngon. Người bạn đã nấu cơm, đốt lửa ngồi sưởi chờ tôi. Hôm sau, tôi đành nằm lại trạm vì bị sốt li bì.
Tuy mệt nhưng tôi và người bạn vẫn tiếp tục đi. Chúng tôi tự nhủ: Quyết tâm không để gục ngã vì bệnh tật! Cuối cùng cũng vượt qua sông Sêka Máng để vào đất tỉnh Quảng Nam. Từ Trạm Lâm, tôi được giao liên dẫn về Khu ủy Khu 5 trong niềm vui gặp lại anh em trong đoàn.
BÙI KẾ NGHIỆP

Có thể bạn quan tâm

Tự hào 2 xã Anh hùng Ia Dơk, Kon Chiêng

Tự hào 2 xã Anh hùng Ia Dơk, Kon Chiêng

(GLO)- Trong kháng chiến chống Mỹ, xã Ia Dơk (tỉnh Gia Lai) là căn cứ cách mạng quan trọng, đồng thời cũng là nơi hứng chịu nhiều đau thương, mất mát. Những cánh đồng từng bị bom cày xới, những mái nhà bình yên hóa tro tàn, bao số phận người dân vô tội bị giặc sát hại.

Thủ lĩnh giữ rừng Hà Ra

Thủ lĩnh giữ rừng Hà Ra

(GLO)- Gần 40 năm gắn bó với rừng, ông Nguyễn Văn Chín-Giám đốc Ban Quản lý rừng phòng hộ Hà Ra (xã Hra, tỉnh Gia Lai) được biết đến như vị “thủ lĩnh giữ rừng” đặc biệt: từ việc biến lâm tặc thành người giữ rừng đến phủ xanh vùng đất cằn cỗi nơi “cổng trời” Mang Yang.

Những cây đa trăm tuổi giữa đại ngàn Kon Ka Kinh

Những cây đa trăm tuổi giữa đại ngàn Kon Ka Kinh

(GLO)- Hàng trăm năm qua, những gốc đa lặng lẽ vươn mình trong rừng già Kon Ka Kinh, thấm đủ chuyện nhân sinh để hóa thành "chứng nhân" của đại ngàn. Quần thể đa cổ thụ không chỉ tạo nên cảnh quan kỳ vĩ, mà còn trở thành di sản tinh thần gắn bó với bao thế hệ cư dân sống dựa vào rừng.

Vào mùa xoay chín

Vào mùa xoay chín

(GLO)- Sau hơn 4 năm chắt chiu nhựa sống, hấp thụ tinh hoa đất trời, những cây xoay ở cánh rừng Kbang, Sơn Lang, Đak Rong đã bung hoa kết trái. Vào mùa xoay chín, người dân cũng đón “lộc rừng”, mang về nguồn thu nhập đáng kể.

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Khi sản phẩm công nghiệp ngày càng tràn ngập thị trường thì ở vùng núi rừng Đưng K’nớ (xã Đam Rông 4, tỉnh Lâm Đồng) vẫn còn những người phụ nữ cần mẫn bên khung cửi, kiên nhẫn nhuộm từng sợi chỉ, dệt từng hoa văn. Những tấm thổ cẩm ra đời từ nơi đây là hơi thở níu giữ kí ức truyền thống đại ngàn.

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Trong hai năm 2024-2025, thủ phủ Tây Nguyên trúng đậm cà phê. Chỉ tính riêng huyện Đắk Mil (tỉnh Đắk Nông cũ), các lão nông đã sắm 1.000 ô tô trong năm 2024. Xã Bờ Y (huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum cũ, nay thuộc tỉnh Quảng Ngãi giáp Lào và Campuchia) cũng chung niềm vui ấy...

Những đoản khúc Huế

Những đoản khúc Huế

Hôm ấy, trên xe khi đi qua đoạn đường gần Khách sạn Morin và Trung tâm Nghệ thuật Điềm Phùng Thị ở Huế, nhìn hàng cây rất đẹp, tôi nói với người lái xe: “Nếu thấy cây long não, em chỉ cho anh nhé”. 

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn (view) đắt giá nhất của người Rục ở bản Ka Ai, xã Dân Hóa, bản Mò O Ồ Ồ, xã Thượng Hóa (Quảng Bình, nay là tỉnh Quảng Trị), đó là ngôi nhà có mặt tiền bao quát đồng lúa.

Vũ Văn Tam Lang & 50 cây violon đặc chế

Vũ Văn Tam Lang và 50 cây violon đặc chế

(GLO)- Cách đây vài năm, khi ngắm 22 cây đàn violon do ông Vũ Văn Tam Lang (phường An Phú, tỉnh Gia Lai) chế tác bằng tất cả tâm huyết được giới chuyên môn đánh giá cao, tôi thầm nghĩ, ông đã có thể tự hài lòng với những gì mình có.

Giữ mãi ngọn lửa hồng cách mạng

Giữ mãi ngọn lửa hồng cách mạng

(GLO)- Cuộc trò chuyện với hai nhân chứng sống - ông Hoàng Văn Tuyển và bà Huỳnh Thị Kim Xuyên đã đưa chúng ta trở lại những năm tháng kháng chiến đầy gian khổ, nơi tinh thần yêu nước và khát vọng cống hiến đã viết nên những trang đời đáng nhớ.

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

(GLO)- Khi mới xây dựng, các chốt chiến đấu dân quân thường trực biên giới chỉ có công sự, trận địa chiến đấu. Nhờ bàn tay lao động cần cù của cán bộ, chiến sĩ, chốt được phủ xanh bởi bồn hoa, cây cảnh, thảm cỏ, cây xanh và có vườn tăng gia, ao cá, tạo thêm nét đẹp ở nơi biên cương.

Vào rừng... chờ ươi bay

Vào rừng... chờ ươi bay

Sau 4 năm, khi những cánh rừng già miền núi TP.Đà Nẵng (Quảng Nam cũ) chuyển mình vào mùa ươi chín, hàng ngàn người dân lại có một cuộc 'di cư' tạm thời vào rừng sâu chờ 'lộc trời' rơi xuống để nhặt.

null