Đường về

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- 1. Khi tiếng gà vừa rộ lên từ cánh rừng già là lúc H’Linh thức dậy nhóm lửa, chuẩn bị công việc cho ngày mới.

H’Linh ngồi dậy, quấn tóc, sửa lại váy. Cô tròn mắt ngạc nhiên vì lửa đã nhóm ở góc nhà. Ngọn lửa chập chờn, soi sáng một vùng nhỏ nhưng đủ làm ấm gian nhà. H’Linh đi nhanh ra cửa, cơn gió lạnh len qua khe vách luồn vào nhà, mơn man trên mặt. Không thấy amí đâu cả. H’Linh đứng đầu cầu thang nhìn quanh. Trên tảng đá cao, nơi thường phơi váy áo, bóng amí in một khối đen mờ dưới ánh trăng cuối tháng. H’Linh bước nhẹ xuống rồi dừng lại ở chân cầu thang. Cô không muốn đánh động amí lúc này, bởi cô biết amí đang nhớ buôn làng, nhớ ama. Nhắc đến ama, H’Linh ngậm ngùi. Không biết giờ này ama đang ở đâu?

 

Minh họa: Huyền Trang
Minh họa: Huyền Trang

Trong lúc H’Linh dọn dẹp, lấy thêm củi đun nước thì amí vẫn ngồi đấy. Cho đến khi phía chân trời đằng Đông, những đám mây màu xám rời rạc bị đẩy lên theo từng tia sáng màu hồng hình cánh quạt, amí mới vén váy đứng dậy. Mái tóc đã ngả màu, xổ tung lơ thơ theo làn gió sớm.

2. Đặt chiếc gùi đã đầy xuống vệ đường, H’Linh quệt mồ hôi đang rịn ra trên trán và hai bên thái dương. Đã cuối mùa đông, những cánh hoa ven đường bắt đầu khoe sắc. H’Linh ngắm nhìn, lòng bất chợt rộn lên nhiều cảm xúc. Cô lấy tấm vải màu chàm điểm hoa văn sặc sỡ ướm thử. Cô sẽ may chiếc váy mới đi chơi Tết. Năm nay cô đã mười tám. H’Linh không có nhiều bạn nhưng bạn cô đều chân thành, yêu quý cô. H’Linh yêu quý mọi người, muốn tham gia nhiều phong trào của đồn biên phòng nhưng amí không muốn, nếu đi phải có amí theo cùng. H’Linh hiểu amí nên không bao giờ phàn nàn, khó chịu.

Chỉ một đoạn nữa là đến ngã rẽ về nhà nhưng H’Linh thấy mệt, lòng bồn chồn, khó hiểu. Cô nghĩ đến ami, không hiểu sao mấy hôm nay amí hay dậy sớm, ngồi thừ ngoài tảng đá, nhìn về buôn làng cũ. Hỏi thì amí lắc đầu, lảng tránh. Đem chuyện này nói lại với anh Minh, anh bảo ami muốn trở về, không muốn sống ở đây nữa.

Về làng cũ ư? H’Linh rụt vai, lo lắng. Cô không dám về đâu. Những câu chuyện cũ còn hằn sâu trong ký ức. Bây giờ về lại buôn làng, liệu già làng và những kẻ hận thù với gia đình cô có tin và bỏ qua hay không? Nhiều lúc chuyện trở về cũng thoáng qua trong đầu nhưng  sắc màu đỏ bầm của những cánh hoa pơ lang rụng đầy gốc, ánh sáng đầy ma mị của đống lửa trước nhà rông, tiếng hò hét của dân làng, sự hằn học từ cặp mắt của ông Y Ksô và cả tia sét lóe sáng, rồi cơn mưa núi ầm ầm kéo tới…, tất cả đã ám ảnh, theo vào giấc ngủ của H’Linh khiến cô bao lần thổn thức, sợ hãi.

Cô rất muốn gặp Minh. Anh sẽ an ủi, động viên. Anh là người dưới xuôi, mới chuyển lên đồn chừng hai năm. Tính anh hiền lành, chân thành. Anh hay cùng đồng đội đi tuần tra và giúp bà con dân làng. Những đêm giao lưu văn nghệ, anh là hoạt náo viên bày nhiều trò chơi. H’Linh cũng muốn hòa vào tiếng nhạc để được vui chơi, nhảy múa nhưng bao giờ amí cũng giữ tay cô lại. Amí sợ con gái bị ánh mắt của gã trai nào đó để ý rồi tìm cách chiếm đoạt tình cảm thì lại khổ.

Một lần amí mệt, không thể leo qua con dốc cao để đến đồn biên phòng. Amí cũng không cho H’Linh đi tập văn nghệ nhưng cô đã trốn đi từ rất sớm, nói dối là ra chợ mua chỉ thêu. Gặp Minh đứng trên đỉnh dốc, H’Linh vui lắm. Dọc đường đi, anh kể nhiều chuyện, cả chuyện ma lai, một hủ tục cần loại bỏ ở các buôn làng. H’Linh giật nảy người như có luồng điện chạy qua, chân như muốn quỵ xuống, giọng nói lắp bắp. Thấy vậy, Minh lo sợ, hỏi dồn:

-H’Linh sao vậy? H’Linh bị bệnh rồi, tôi đưa về nhé?

H’Linh lắc đầu khi đã bình tĩnh lại. Suốt đường về đồn, Minh hỏi rất nhiều nhưng H’Linh vẫn không biết bắt đầu trả lời từ đâu.

3. Ngày ấy, mùa rẫy vừa xong trong tiết trời đầu xuân, nắng ấm rải khắp nơi. Những cây pơ lang cũng bắt đầu xanh lá rồi kết nụ. Buôn làng rộn ràng tiếng trống tiếng chiêng trong mùa lễ hội. Amí cùng H’Linh đến nhà rông dự lễ. Tình cờ, họ gặp Y Ksô ngược chiều. Ông ta dừng lại, buông lời cợt nhả. Amí đáp trả một cách cương quyết, đẩy ông ta sang một bên rồi đi tiếp. Y Ksô tức tối nhặt hòn đá ném theo. Mọi chuyện tưởng chỉ có vậy, nhưng không ngờ tai họa ập xuống gia đình H’Linh khi bà H’Liêng ở cạnh nhà trượt chân ngã, bị chấn thương và mất sau đó mấy ngày. Dân làng bàn tán, mọi nghi ngờ dồn vào gia đình H’Linh. Y Ksô úp mở rằng ông ta nghe tiếng chim cú mèo kêu ai oán trên ngọn vông và nhìn thấy bóng ama H’Linh chạy nhanh như con hoẵng bị săn đuổi từ con suối tạt lên đồi tranh mãi tối mịt mới về. Thực ra hôm đó ama tìm trâu lạc. Dân làng cho rằng ama là ma lai, phải mang ra xét xử. Gia đình H’Linh sợ hãi, co rúm trong xó nhà. Phải trốn thôi, đó là con đường sống.

Tầm gà gáy, khi mặt trăng vừa lặn xuống đỉnh núi phía Tây, khi con heo dưới gầm sàn không còn ụt ịt húc mõm vào gốc cột, ama đi trước, amí dắt tay H’Linh theo sau. Đến đầu buôn, ama ngần ngại dừng lại. Đi đâu bây giờ, khi trong người không có gì đáng giá, biết sống làm sao. Amí kéo tay ama mà rằng cứ đi rồi tính, chứ ở lại sẽ không giữ được mạng sống. Nói rồi, ba cái bóng người rẽ vào phía núi nhằm hướng Tây mà bước.

- Thế cha của H’Linh giờ ở đâu?

Anh Minh đột nhiên hỏi. H’Linh ngước cặp mắt mọng nước nhìn anh lính biên phòng rồi cúi xuống, giọng thủ thỉ.

Đi mãi, cuối cùng họ cũng tìm được mảnh đất bằng phẳng, an toàn. Ama vào rừng đốn cây làm nhà. Được sự giúp đỡ của người dân, bộ đội biên phòng, cuộc sống gia đình dần ổn định. Cứ vậy mà 10 mùa rẫy qua đi. Một hôm, ama gọi amí và H’Linh trở dậy giữa đêm. Ama bảo đi làm ăn xa. Amí khóc lóc van xin ama đừng đi nhưng ama dứt khoát và hứa sẽ trở về. Lúc ấy, amí mới yên tâm tiễn ama xuống núi.

Nghe xong câu chuyện, Minh liền nói:

- Phải về làng cũ thôi, không thể ở đây mãi được. Mọi hủ tục nay đã xóa bỏ, có chăng chỉ là tàn dư thôi!

Minh nắm bàn tay nhỏ nhắn có những ngón thon dài của H’Linh. Cảm giác sự nồng ấm, tin cậy, H’Linh thẹn thùng, rút nhẹ tay ra. Anh lính biên phòng nhìn vào mắt H’Linh chân thành:

- Anh sẽ báo cấp trên rồi đưa hai mẹ con H’Linh đi. Nay mai thế nào cha H’Linh cũng tìm về thôi!

Lần đầu tiên khi nghe nhắc đến buôn làng cũ, H’Linh không còn sợ nữa. Trong lòng cô bắt đầu có niềm tin về sự đổi thay của làng.

4. Khi chiếc xe vừa qua khỏi con dốc để vào làng, H’Linh bỗng thấy lòng lo lắng. Amí lúc này cũng đang nhìn ra phía bên ngoài cửa xe. Trời chiều lất phất mưa. Cây cối bên đường xanh mướt. Minh nhoẻn miệng cười, trấn an:

- H’Linh yên tâm đi, mọi người mong hai mẹ con lắm đấy!

Nghe Minh nói thế, amí quay lại, tay vẫn ôm khư khư túi xách. Đến trước nhà rông, chiếc xe dừng dưới gốc cây pơ lang đang mùa nở hoa rực rỡ, tươi thắm, báo hiệu mùa mới đang về.

Cửa xe vừa mở, mọi người trong nhà rông ùa ra. Amí ngạc nhiên nhìn H’Linh, H’Linh nhìn Minh tỏ vẻ không hiểu.

Khi hai mẹ con H’Linh đứng trong vòng vây của mọi người thì chợt có một người đàn ông chen vào giữa. Là ama. H’Linh mừng rỡ cuống cuồng xô lại, ôm lấy. Cô xúc động, òa khóc.

Thì ra, ama trở về để tìm cách minh oan sau khi gặp gỡ vài người có uy tín, hiểu biết. Lẽ ra ama đón vợ con về cùng nhưng sợ chuyện cũ chưa phai, mọi người còn đố kỵ, xa lánh…

Amí đến bên ama, nước mắt ngắn dài.

Bất chợt, một tiếng chiêng dài cất lên từ nhà rông, vang vọng khắp buôn làng.

Sơn Trần

Có thể bạn quan tâm

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

(GLO)- Vở diễn Trò chơi của quỷ do Ðoàn ca kịch bài chòi Bình Ðịnh (thuộc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Gia Lai) dàn dựng vừa giành huy chương đồng tại Liên hoan Nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc về “Hình tượng người chiến sĩ Công an nhân dân” lần thứ V-năm 2025.

"Núi trên đất bằng"

"Núi trên đất bằng"

(GLO)- Tiến sĩ Hà Thanh Vân đã nhận xét Tiểu thuyết "Núi trên đất bằng" của Võ Đình Duy là một tác phẩm văn chương đầu tay ra mắt năm 2025, đánh dấu bước chuyển đầy bất ngờ từ một kiến trúc sư trẻ sống ở Gia Lai sang hành trình kiến tạo thế giới văn chương.

NHÀ THƠ ĐÀO AN DUYÊN: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

Nhà thơ Đào An Duyên: Thiết tha giữ lại những xanh tươi cuộc đời

(GLO)- Với nhà thơ Đào An Duyên, đọc và viết chính là hành trình nuôi chữ. Trong hành trình ấy, chị chọn một lối đi riêng, chắt chiu xúc cảm, gửi tiếng lòng vào từng con chữ với niềm mong giữ lại những xanh tươi cuộc đời, từ đó góp thêm một giọng thơ giàu hương sắc cho văn chương Gia Lai.

BẢO TỒN CÁC KỊCH BẢN TIÊU BIỂU CỦA HÁT BỘI BÌNH ĐỊNH: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

Bảo tồn các kịch bản tiêu biểu của hát bội Bình Định: Nên tìm hướng đi mới, phù hợp thực tế

(GLO)- Hát bội Bình Định là một di sản văn hóa đặc sắc với nhiều vở tuồng kinh điển như: Sơn Hậu, Tam nữ đồ vương, Ngũ hổ Bình Tây, Hồ Nguyệt Cô hóa cáo (còn có tên khác là Chém cáo, Cổ miếu vãn ca) của Nguyễn Diêu, Trầm hương các, Diễn võ đình và Cổ thành… của Đào Tấn.

Khẳng định vị thế là cơ quan báo chí chủ lực

Khẳng định vị thế là cơ quan báo chí chủ lực

Để chào đón thời khắc đặc biệt của đất nước, của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; thực hiện nhiệm vụ cao cả với vai trò, vị thế là cơ quan ngôn luận của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; thực hiện nhiệm vụ mà người đứng đầu hệ thống Mặt trận đã tin tưởng giao phó; kể từ tháng 7.2025, Báo Đại đoàn kết ra mắt ấn phẩm Tinh hoa Việt bộ mới.
Đèo An Khê: Dấu ấn lịch sử

Đèo An Khê: Dấu ấn lịch sử

(GLO)- Nếu như Tây Bắc có “tứ đại danh đèo”: Mã Pí Lèng, Ô Quy Hồ, Pha Đin, Khau Phạ thì vùng duyên hải miền Trung lên đại ngàn Tây Nguyên cũng có “ngũ danh đèo”: An Khê, Phượng Hoàng, Khánh Lê, Ngoạn Mục, Violak.

default

Địa phận Phủ Hoài Nhơn được xác lập năm Hồng Đức thứ 2 (1471), là miền “viễn châu” khá rộng; sau hơn 550 năm, vùng đất rộng lớn lúc ban đầu được phân chia thành nhiều tỉnh thuộc Nam Trung bộ và Bắc Tây Nguyên. 
Pleiku, miền nhớ...

Pleiku, miền nhớ...

(GLO)- Nếu tính từ dấu mốc ký Nghị định Toàn quyền Đông Dương thành lập đại lý hành chính Pleiku thuộc tỉnh Kon Tum ngày 24-5-1925, Pleiku với ý nghĩa một địa danh cả về cách đọc và cách viết đã ra đời và tồn tại đến ngày nay đã được 100 năm.

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Ðại ngàn nối liền những niềm vui

Trong ngôi nhà sàn dưới chân núi ở làng K8, xã Vĩnh Sơn (huyện Vĩnh Thạnh), Nghệ nhân nhân dân Ðinh Chương nở nụ cười sảng khoái, hồ hởi nói: “Bà con trong làng đang trông chờ ngày 1.7.2025, để không chỉ núi liền núi, sông liền sông mà đồng bào Bana ở hai tỉnh trước đây sẽ về chung mái nhà tỉnh Gia Lai mới”.
Tổng Bí thư Tô Lâm dự khai mạc Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp”

Tổng Bí thư Tô Lâm dự khai mạc Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp”

Nhân dịp kỷ niệm 110 năm ngày sinh Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh (1.7.1915 – 1.7.2025), sáng 29.6, tại Hà Nội, Văn phòng Trung ương Đảng tổ chức Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp” nhằm tri ân những cống hiến to lớn của đồng chí Nguyễn Văn Linh đối với Đảng, đất nước và nhân dân. Tổng Bí thư Tô Lâm dự và cắt băng khai mạc Triển lãm.
Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025: Góp phần khơi dậy tiềm năng sáng tạo

Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025: Góp phần khơi dậy tiềm năng sáng tạo

Triển khai trong thời gian chưa tròn 1 năm, Cuộc thi thơ, truyện ngắn tỉnh Bình Ðịnh năm 2024 - 2025 đã thu hút nhiều người yêu văn chương trong và ngoài tỉnh tham gia. Tác phẩm được gửi về không chỉ thể hiện sự đầu tư công phu về nội dung và hình thức, mà còn góp phần lan tỏa hình ảnh vùng đất Bình Ðịnh giàu bản sắc văn hóa, chiều sâu lịch sử.
Núi lửa Chư Đang Ya (huyện Chư Păh) đã đi vào thơ của tác giả Nguyễn Thanh Mừng. Ảnh: Phạm Quý

Cao nguyên trong thơ Nguyễn Thanh Mừng

(GLO)- Tên tuổi nhà thơ Nguyễn Thanh Mừng gắn liền với các tập thơ “Rượu đắng”, “Ngàn xưa”, .... Viết không nhiều nhưng thơ ông lại có mặt trong hầu hết các tuyển tập danh tiếng thơ Việt Nam hiện đại. Mấy năm gần đây, ông dành tình thương mến với Tây Nguyên và viết nhiều về vùng đất này.

null