Phải làm tốt khâu đánh giá tác động của dự án luật
Tham gia thảo luận, Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai Siu Hương bày tỏ sự quan tâm đến vấn đề xây dựng thể chế và pháp luật, trong đó quan trọng nhất là phải làm tốt khâu đánh giá tác động của dự án luật. Quá trình thực hiện phải phân tích, dự báo và lượng hóa được tác động về kinh tế, xã hội và môi trường pháp lý, để khi luật được ban hành sẽ bớt khó khăn trong thực tiễn thi hành.
Đại biểu (ĐB) Siu Hương cũng đặt vấn đề phải quan tâm nhiều hơn và làm tốt việc lấy ý kiến của đối tượng chịu sự tác động của dự án luật. Khi Đảng, Nhà nước ban hành các chương trình, dự án lớn để triển khai tại các địa phương thì phải bắt buộc lấy ý kiến rộng rãi đối tượng chịu sự tác động, không phải chỉ mang tính đại diện. Bên cạnh đó, phải có quy định đáp ứng được bao nhiêu phần trăm số người được lấy ý kiến đồng ý mới triển khai.
“Phát biểu trước phiên thảo luận này, Tổng Bí thư Tô Lâm đã đặt ra vấn đề tại sao các dự án luật bàn đã rất cụ thể, các nghị định thông tư rất là dày, Quốc hội thảo luận rất là thông; tuy nhiên quá trình triển khai thực hiện lại khó, dân vẫn kêu và doanh nghiệp thì “xuôi ngược”. Tôi nghĩ nếu làm tốt khâu đánh giá tác động và lấy ý kiến rộng rãi đối tượng chịu sự tác động sẽ giảm bớt những tồn tại mà thực tiễn còn đặt ra”-ĐB Hương nhận định.
Đánh giá toàn diện hơn về tiến bộ trong công tác an sinh xã hội
Đóng góp ý kiến đối với dự thảo Báo cáo tổng kết một số vấn đề lý luận và thực tiễn về công cuộc đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa trong 40 năm qua ở Việt Nam, ĐB Đinh Ngọc Quý (thành viên đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai) cho rằng, số liệu minh chứng nghiêng nhiều về khía cạnh kinh tế, còn khía cạnh xã hội “hơi mỏng”.
ĐB Quý dẫn chứng: Nếu năm 1993 Việt Nam chỉ có 2,7 triệu người tham gia bảo hiểm xã hội, đến nay đã là 20 triệu người. Về bảo hiểm y tế, năm 1995 chỉ có chưa đến 3,8 triệu người tham gia trên tổng dân số khoảng 70 triệu người; đến nay với hơn 100 triệu người, tỉ lệ tham gia đã trên 95%.
“Dù báo cáo tổng kết nghiêng về lý luận nhiều hơn, nhưng cần có những tổng kết, đánh giá với số liệu minh chứng để thấy những bước tiến, kết quả từ góc độ an sinh xã hội”-ĐB Quý đề xuất.
Liên quan đến công tác an sinh xã hội, theo ĐB Nguyễn Lân Hiếu (thành viên đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai), nội dung về y tế còn khá khiêm tốn (chỉ 1 khổ nhỏ) so với các ngành khác như giáo dục (có hẳn 1 chương).
“Tôi nghĩ sức khỏe rất quan trọng trong quá trình phát triển của đất nước, vì có khỏe mới làm được mọi thứ khác. So với trước đây, nội dung về y tế trong văn kiện không nhiều cái mới, vẫn là “phát triển, củng cố, nâng cao”. Chỉ có thêm được hai ý mới: Khám sức khỏe cho người dân một năm một lần; Cố gắng hướng đến người dân không phải chi tiền túi để khám chữa bệnh”-ĐB Hiếu nêu vấn đề.
ĐB Hiếu cho rằng nếu không thay đổi nhận thức về phát triển về y tế, cứ “dàn hàng ngang” thì nền y tế của chúng ta sẽ vẫn lạc hậu. Phải tập trung phát triển “mũi nhọn”, ví như đề xuất trong văn kiện từ nay đến năm 2030 Việt Nam có một bệnh viện chuyên sâu thật sự xứng tầm, để người dân được chăm sóc sức khỏe ở mức tương đương với các nước tiên tiến trong khu vực.
Cùng mối quan tâm đến vấn đề chăm sóc sức khỏe cho người dân, ĐB Rơ Châm H’Phik (thành viên đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai) đề xuất cần bổ sung trong phần đánh giá hạn chế về tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng vẫn diễn ra phức tạp, nhất là thực phẩm, thuốc chữa bệnh gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của nhân dân.
Vấn đề ĐB Rơ Châm H’Phik lo lắng nhất hiện nay trong đồng bào dân tộc thiểu số là rượu giả ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của người dân. Trên thực tế, trong công tác tuyển quân, chất lượng sức khỏe khám tuyển nghĩa vụ quân sự hằng năm giảm rõ rệt, đặc biệt là đối với thanh niên người dân tộc thiểu số liên quan đến sử dụng rượu giả.
Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp cũng không thật sự quan tâm đến việc tuyển công nhân là người địa phương, xuất phát từ nguyên nhân không đảm bảo điều kiện về sức khỏe.