Chuyên gia Dan Kovalik cho rằng những gì Mỹ đang làm ở Venezuela là cả một chiến dịch kéo dài hai thập kỷ.
Dan Kovalik, một luật sư về nhân quyền kiêm giáo sư tại trường Đại học luật Pittsburgh (bang Pennsylvania, Mỹ) đã có những nhận định về hành động của Mỹ ở Venezuela.
Ông cũng là người chủ biên cuốn sách sắp xuất bản với tựa đề: "Âm mưu lật đổ Venezuela: Cách Mỹ dàn dựng cuộc đảo chính cho dầu".
"Sự hỗ trợ của Mỹ cho các thế lực đối lập để giành quyền kiểm soát lâu dài Venezuela là không có gì mới. Các công ty của Mỹ cần điều này, họ khát dầu và muốn tìm kiếm, kiểm soát chúng ở mọi nơi trên thế giới" - Kovalik nhận định.
"Đây là một chính sách có từ những năm 2000. Khi Hugo Chavez trở thành Tổng thống của Venezuela năm 1998, ông bắt đầu sử dụng dầu của Venezuela cho người dân Venezuela và áp dụng các chính sách vô cảm với Mỹ. Sau đó, ông Chavez bắt đầu quốc hữu hóa mọi thứ và đuổi cổ một số công ty dầu lớn của Mỹ như ExxonMobil khỏi quốc gia này.
Thực tế John Bolton, cố vấn an ninh quốc gia đã gặp gỡ các công ty Mỹ để phân chia quyền lợi. Bolton đã nói về những công ty nào sẽ có lợi ích gì đối với dầu của Venezuela nếu các kế hoạch của Nhà Trắng thành công. Họ đã dàn xếp và phân chia cụ thể" - chuyên gia Kovalik cho biết.
 |
Venezuela là có trữ lượng dầu lớn nhất thế giới
Ông Kovalik nói thêm, Mỹ có quan hệ chặt chẽ với nhóm nhỏ thượng lưu của Venezuela, những người căm thù Chavez và chế độ của ông ấy. Hugo Chavez là Tổng thống của những người nghèo, chỉ có điều, chính sách của ông này đi ngược lại với các lợi ích của Mỹ.
Mỹ đã thực hiện nhiều biện pháp để lật đổ Tổng thống Chavez. Năm 2002, Mỹ dàn xếp cuộc đảo chính đầu tiên. Họ đã có được chính quyền sau 47 tiếng đồng hồ, tuy nhiên, hàng triệu người dân ở Caracas đã đòi lại ghế Tổng thống cho ông Chavez. Sau đó là hàng loạt hành động ám sát, âm mưu chống phá và bóp nghẹt kinh tế nhưng không thành công của Washington.
Năm 2015, Tổng thống Obama áp đặt các biện pháp trừng phạt khắc nghiệt với Venezuela. "Đây là thời điểm Washington cảm thấy cần phải hành động. Chavez đã qua đời, còn Maduro không có được sự ủng hộ mà ông Chavez có được trước đây. Và kế hoạch đảo chính của họ bắt đầu từ chính các hành động bóp nghẹt kinh tế khi đó. Điểm mấu chốt là Venezuela đã quá tự tin vào việc quốc hữu hóa dầu và coi dầu như một loại thanh toán" - Kovalik nhận định.
Tháng 8/2017, Tổng thống Donald Trump áp đặt các lệnh trừng phạt cắt đứt Venezuela khỏi tát cả các khoản tài trợ và thanh toán quốc tế. Hàng loạt các biện pháp mạnh tay và bài bản để lật đổ Tổng thống Maduro đã được thực hiện.
"Họ đã chuyên nghiệp hơn, họ có một kế hoạch dài hạn kéo dài nhiều đời Tổng thống khác nhau. Có lẽ ông Donald Trump sẽ là người chấm dứt chuỗi khủng hoảng này, nhưng không theo nghĩa tích cực. Họ đã chèn ép Venezuela nửa thập kỷ, và bây giờ là lúc họ ra đòn kết liễu. Sự ủng hộ ông Maduro không phải là tuyệt đối, và đói nghèo, khủng hoảng kinh tế đã vượt ngoài tầm kiểm soát của Maduro.
Có lẽ sự kiềm chế sẽ cần phải áp dụng thêm một thời gian tới. Nhưng ông Trump không phải là người kiên nhẫn. Ông ấy thích hành động và có những tư duy chính trị rất khác người.
Có lẽ Tổng thống Trump sẽ hành động quân sự một cách đơn phương. Ông ấy là người có tư tưởng hiếu thắng và dân tộc khá bảo thủ, thậm chí là cực đoan" - Dan Kovalik cho biết.
 |
Tổng thống Trump sẽ là người mạnh tay nhất với Venezuela?
Nhưng trên tất cả, Washington vẫn muốn kiểm soát dầu. Venezuela là một mỏ dầu khổng lồ, Mỹ đã theo đuổi chiến tranh trên toàn thế giới vì cơn khát dầu của họ. Và họ sẽ không bỏ qua cho Venezuela.
Thực tế, Mỹ đã châm ngòi cuộc chiến chống khủng bố từ năm 2001 và kéo dài không hồi kết cho đến nay. Nhưng xuyên suốt trong đó, người ta thấy một kịch bản: Quân đội Mỹ kéo đến chống khủng bố, lật đổ chính quyền ở quốc gia đó, lập ra một chính quyền mới, và theo sau là cuộc đổ bộ của các tập đoàn dầu khí, vũ khí, khai khoáng...
Kịch bản ấy được nhìn thấy ở Afghanistan, Iraq, Libya, Syria,... và bây giờ có thể sắp được tái diễn ở Venezuela.
Tuy nhiên, cơn khát dầu của người Mỹ cũng khiến ngọn lửa giận dữ và căm thù nước Mỹ bùng phát ở khắp các điểm nóng địa chính trị tại nơi mà quân Mỹ đặt chân đến. Tổng thống Donald Trump đã phải thừa nhận hồi đầu năm 2019: "Chính sách Trung Đông cũ đã lỗi thời, và nước Mỹ cần những phương pháp mới".
Cách làm cũ mang lại lợi ích khổng lồ cho nước Mỹ, nhưng không phải là phương pháp an toàn và lâu dài. Đó là lý do vì sao họ không phải là đồng minh với những quốc gia mà từng chống khủng bố.
Trong bối cảnh Donald Trump chưa thể đưa ra được một chính sách mới cho kiểm soát năng lượng toàn cầu thì các kịch bản cũ vẫn có nguy cơ lặp lại với Venezuela - quốc gia có trữ lượng dầu lớn nhất thế giới.
Đỗ Tú (Đất Việt)
