Chiêm ngưỡng nghi môn ngôi đình cổ thời nhà Nguyễn được xác lập kỷ lục Việt Nam

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Nghi môn (hay còn gọi là cổng tam quan) có mặt ở hầu hết các đình, đền, chùa, trải dài trên khắp mọi miền đất nước. Tuy nhiên, hiếm có nghi môn nào đạt độ cao cũng như giá trị thẩm mỹ như nghi môn đình làng Phù Tinh (Hải Dương).

Trong văn hóa truyền thống ở Việt Nam, mỗi ngôi làng đều có các kiến trúc đình, đền, chùa. Đây là nơi sinh hoạt về tôn giáo, tín ngưỡng, cũng như hoạt động của cộng đồng dân cư. Và ở mỗi công trình này, nghi môn đều được xây dựng với quy mô, tính chất khác nhau.

Nghi môn đình Phù Tinh (làng Phù Tinh, xã Thanh Quang, H.Thanh Hà, Hải Dương) được xây dựng từ năm 1897, thời vua Thành Thái, tính đến nay đã được gần 130 năm

Nghi môn đình Phù Tinh (làng Phù Tinh, xã Thanh Quang, H.Thanh Hà, Hải Dương) được xây dựng từ năm 1897, thời vua Thành Thái, tính đến nay đã được gần 130 năm

Mặt ngoài nghi môn có 3 chữ Hán Nôm. Ông Phạm Hồng Thoán, Ban quản lý di tích đình Phù Tinh, cho biết phiên âm 3 từ này là "Lập trác vỹ", nghĩa là: đứng sừng sững một mình.

Mặt ngoài nghi môn có 3 chữ Hán Nôm. Ông Phạm Hồng Thoán, Ban quản lý di tích đình Phù Tinh, cho biết phiên âm 3 từ này là "Lập trác vỹ", nghĩa là: đứng sừng sững một mình.

Mặt bên trong nghi môn có 4 chữ: "Vạn đại chiêm ngưỡng", nghĩa là: vạn năm ai đi qua cũng phải ngước nhìn. Tất cả các chữ này đều được ghép từ mảnh sứ từ những chiếc chén, bát cổ thời nhà Nguyễn.

Mặt bên trong nghi môn có 4 chữ: "Vạn đại chiêm ngưỡng", nghĩa là: vạn năm ai đi qua cũng phải ngước nhìn. Tất cả các chữ này đều được ghép từ mảnh sứ từ những chiếc chén, bát cổ thời nhà Nguyễn.

Đỉnh nghi môn hai bên được đắp vẽ 2 con nghê. Trải qua gần 130 năm, kiến trúc nghi môn đình Phù Tinh được giữ gần như nguyên vẹn. Khi xây dựng nghi môn, những người thợ từ Thừa Thiên - Huế đã được mời ra để thiết kế thi công. Vì vậy, nghi môn mang đậm nét kiến trúc cung đình Huế.

Đỉnh nghi môn hai bên được đắp vẽ 2 con nghê. Trải qua gần 130 năm, kiến trúc nghi môn đình Phù Tinh được giữ gần như nguyên vẹn. Khi xây dựng nghi môn, những người thợ từ Thừa Thiên - Huế đã được mời ra để thiết kế thi công. Vì vậy, nghi môn mang đậm nét kiến trúc cung đình Huế.

Nhìn từ phía bên trong sân đình Phù Tinh, nghi môn còn cao hơn cả ngôi nhà 2 tầng ở phía trước

Nhìn từ phía bên trong sân đình Phù Tinh, nghi môn còn cao hơn cả ngôi nhà 2 tầng ở phía trước

Ông Thoán cho biết, chất liệu xây dựng nghi môn thời kỳ này gồm gạch nung, cát, vôi, mật mía (thay cho xi măng), giấy bản. Tổng thể kiến trúc còn nguyên vẹn nhưng một số chi tiết đã bị thời gian bào mòn trở nên xuống cấp.

Ông Thoán cho biết, chất liệu xây dựng nghi môn thời kỳ này gồm gạch nung, cát, vôi, mật mía (thay cho xi măng), giấy bản. Tổng thể kiến trúc còn nguyên vẹn nhưng một số chi tiết đã bị thời gian bào mòn trở nên xuống cấp.

Một số chữ câu đối ghi trên nghi môn bị bong tróc, không còn dịch được nghĩa

Một số chữ câu đối ghi trên nghi môn bị bong tróc, không còn dịch được nghĩa

Cổng phụ nghi môn cỏ cây mọc rễ càng làm cho công trình nhuốm màu sắc của thời gian

Cổng phụ nghi môn cỏ cây mọc rễ càng làm cho công trình nhuốm màu sắc của thời gian

Theo Ban quản lý di tích đình Phù Tinh, nghi môn có chiều cao hơn 10 m. Thời kỳ còn chiến tranh, đây trở thành đài quan sát của du kích địa phương, vì đây là công trình cao nhất khu vực vào thời điểm đó.

Theo Ban quản lý di tích đình Phù Tinh, nghi môn có chiều cao hơn 10 m. Thời kỳ còn chiến tranh, đây trở thành đài quan sát của du kích địa phương, vì đây là công trình cao nhất khu vực vào thời điểm đó.

Một phần tường gạch nghi môn còn nguyên vẹn

Một phần tường gạch nghi môn còn nguyên vẹn

Cổng phụ nghi môn bị bong tróc lớp vữa trát phủ bên ngoài

Cổng phụ nghi môn bị bong tróc lớp vữa trát phủ bên ngoài

Năm 2020, Tổ chức Kỷ lục Việt Nam đã xác lập kỷ lục nghi môn đình Phù Tinh với các hoa văn trang trí theo kiến trúc đặc trưng thời Nguyễn được bảo tồn, tôn tạo đến ngày nay

Năm 2020, Tổ chức Kỷ lục Việt Nam đã xác lập kỷ lục nghi môn đình Phù Tinh với các hoa văn trang trí theo kiến trúc đặc trưng thời Nguyễn được bảo tồn, tôn tạo đến ngày nay

Phía trong nghi môn là đình làng Phù Tinh. Thời kỳ chống Pháp, đình thực hiện việc tiêu thổ kháng chiến. Nơi đây từng là nơi tổ chức các hoạt động mít tinh, hội họp của quân và dân. Đến năm 2018, đình được xây dựng lại.

Phía trong nghi môn là đình làng Phù Tinh. Thời kỳ chống Pháp, đình thực hiện việc tiêu thổ kháng chiến. Nơi đây từng là nơi tổ chức các hoạt động mít tinh, hội họp của quân và dân. Đến năm 2018, đình được xây dựng lại.

Trao đổi với PV Báo Thanh Niên, ông Phạm Văn Chất, Phó chủ tịch UBND xã Thanh Quang, cho biết nghi môn đình Phù Tinh là công trình kiến trúc văn hóa độc đáo không chỉ của người dân địa phương mà còn của tỉnh Hải Dương.

Tuy nhiên, việc tu bổ công trình trước thực trạng xuống cấp còn nhiều hạn chế vì công trình này chưa được xếp hạng là di tích. Vì vậy, trước mắt, chính quyền và người dân cần nâng cao ý thức bảo vệ giữ gìn nghi môn đình được coi là "hồn quê" của làng Phù Tinh.

Có thể bạn quan tâm

Phụ nữ làng Groi phát huy nghề dệt thổ cẩm

Phụ nữ làng Groi phát huy nghề dệt thổ cẩm

(GLO)- Gần 2 năm đi vào hoạt động, Câu lạc bộ (CLB) Dệt thổ cẩm làng Groi (xã Ya Hội, huyện Đak Pơ) đã trở thành mái nhà chung cho những phụ nữ yêu thích nghề dệt. Thông qua các buổi sinh hoạt, chị em có cơ hội giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm và chung tay gìn giữ, phát huy nghề dệt truyền thống.

Lễ cúng bến nước. Ảnh: M.H

Bến nước buôn Pông

(GLO)- Bến nước, dòng sông cũng như tập tục của bà con Jrai đã trở nên quen thuộc với tôi trong thời gian dài công tác tại ngôi trường bên bờ sông Ba.

Sáp nhập đơn vị hành chính gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa

Sáp nhập đơn vị hành chính gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa

(GLO)- Thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị là yêu cầu mang tính sống còn của đất nước trước vận hội phát triển mới. Trong đó, sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã để xây dựng mô hình chính quyền 2 cấp đang được dư luận hết sức quan tâm.

Tục thờ thần Bạch Mã ở vùng Tây Sơn Thượng đạo

Tục thờ thần Bạch Mã ở vùng Tây Sơn Thượng đạo

(GLO)- Thần Bạch Mã (hay còn gọi là Thái giám Bạch Mã, Bạch Mã Thái giám) là vị thần có ảnh hưởng lớn trong đời sống tín ngưỡng dân gian ở vùng Tây Sơn Thượng đạo. Hiện nay, một số đình tại thị xã An Khê còn duy trì việc thờ cúng và gìn giữ sắc phong vua ban cho vị thần này.

Nâng tầm nghề dệt thổ cẩm ở Chư Pưh

Nâng tầm nghề dệt thổ cẩm ở Chư Pưh

(GLO)- Nhờ sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương và các đoàn thể chính trị-xã hội, nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào Jrai ở huyện Chư Pưh (tỉnh Gia Lai) đang có cơ hội để nâng tầm phát triển và khẳng định giá trị trong đời sống hiện đại.

Lễ cúng Yă Pum bên bờ sông Ayun

Lễ cúng Yă Pum bên bờ sông Ayun

(GLO)- Sau một thời gian dài gián đoạn, UBND xã Ia Peng (huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai) vừa phục dựng lễ cúng Yă Pum của người Jrai tại thôn Sô Ma Hang A. Đây là hoạt động tâm linh với ý nghĩa xua đuổi tà ma, cầu bình an, sức khỏe cho dân làng.

Vua Lửa: Huyền thoại và hiện thực

Vua Lửa: Huyền thoại và hiện thực

(GLO)- Chuyện về các Pơtao Apui (Vua Lửa) sở hữu gươm thần có quyền năng hô mưa gọi gió không chỉ là huyền thoại mà gắn với dòng chảy văn hóa, lịch sử của người Jrai ở thung lũng Ayun Hạ (huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai) suốt nhiều thế kỷ qua.

Những người thầm lặng chăm lo việc làng

Những người thầm lặng chăm lo việc làng

(GLO)- Không chế độ phụ cấp, bổng lộc nhưng nhiều năm qua, các cụ từ, bà vãi trong đội hậu cần, ban nghi lễ tại các đình, miếu trên địa bàn thị xã An Khê vẫn thầm lặng, miệt mài với công việc. Sự tự nguyện ấy xuất phát từ tâm huyết dành cho văn hóa, di sản của cha ông.

Lễ cầu mưa trên đỉnh núi thần: Di sản đặc biệt

Lễ cầu mưa trên đỉnh núi thần: Di sản đặc biệt

(GLO)- Trên đời có thực sự tồn tại những con người có quyền năng hô mưa gọi gió? Chính hiện thực và truyền thuyết hư ảo đan cài vào nhau khiến lễ cầu mưa của Yang Pơtao Apui ở thung lũng Ayun Hạ trở thành một hiện tượng đặc biệt, hấp dẫn bởi sự linh thiêng, huyền bí.