Bánh của sương và nắng

Theo dõi Báo Gia Lai trênGoogle News
(GLO)- Hồi còn nhỏ, tôi cảm nhận không khí ngày Tết ở quê bắt đầu từ việc làm bánh. Thông thường, rim mứt và các loại bánh ngọt được làm trước, bánh tét gói vào ngày cuối năm để đêm thức nấu và đón Giao thừa luôn thể. Trong các loại bánh quen thuộc ấy, bánh in là món hầu như nhà nào cũng “ưu tiên” làm nhiều nhất.
Nguyên liệu bánh in chỉ cần bột nếp và đường, cách làm đơn giản đến mức bất cứ đứa trẻ nào tầm mươi tuổi cũng có thể đổ bột vào khuôn rồi gõ ra chiếc bánh. Nhưng để ngon, đẹp thì đòi hỏi phải hội tụ nhiều yếu tố: bột nếp, đường, khuôn bánh, sự tinh tế trong nhiều khâu “chế biến” mà quan trọng nhất là canh sương.
Qua 20 tháng Chạp, nhà nào cũng mong có sương, chỉ có sương mới làm được cái bánh in thật ngon để ăn Tết! Khi những đợt gió bấc chùng xuống, dịu đi, cỏ gà trong vườn bắt đầu lún phún mầm trắng báo hiệu hơi xuân lèn đến. Và sương rơi, nhà nhà tranh thủ làm bánh in.
Khâu đầu tiên là rang gạo nếp. Bên thau nước là mủng nếp, dùng rá vo, gút gạo tới đâu rang tới đấy, đoán chừng hạt nếp thấm nước vừa đủ thì rang mới “dậy”, nếu còn khô rang bị “lỏi”, ngoài cháy mà trong chưa chín là bỏ hẳn. Nếu nước ngấm nhiều quá rang bị dính, lại mất công đem phơi cho ráo nước. Lò than cũng phải vừa lửa, già sẽ cháy, non thì hạt nếp bị chai, sượng trân.
Rang xong thì đi xay. Thời đó, cả xóm chỉ vài nhà có cối xay đá. Chiều tối, các bà, các mẹ đội mủng nếp đến xay. Người này xay thì người kia phải chờ. Họ rộn ràng bao nhiêu là chuyện: quần áo mới cho mấy đứa nhỏ, năm nay làm mấy món bánh, gói bao nhiêu cây bánh tét, con heo được mấy ký...
Minh họa: Ngọc Thủy
Minh họa: Ngọc Thủy
Bước quan trọng nhất để làm nên chất lượng của bánh là phơi sương, canh sao cho sương thấm vào bột vừa đủ. Kỳ lạ là phải phơi sương thì bánh mới bùi, mới thơm. Tùy vào sương nhiều hay ít mà phơi 2-4 ngày. Nửa đêm về sáng, trong xóm nhà nào cũng có người thức canh sương, thường là người già, gác nia bột lên giàn bầu, giàn mướp, một chặp phải ra trở cho sương thấm đều, tan sương là đem vào. Năm nào không được sương, cực chẳng đã bà con phải thắng nước đường để làm bánh, nhưng như vậy thì bột bị nở, chai và cứng đơ, không thơm và bánh không ngon.
Còn một công đoạn nữa là hoàn hảo: bánh làm xong xếp vào nia ngay ngắn rồi phơi nắng cho săn lại, để hoa văn không bị mờ. Dưới nắng, bánh trắng ngần, mịn màng, hình trái tim, hình bông hoa hiện rõ mồn một. Thỉnh thoảng, có vài tia nắng chiếu thẳng vào những hạt đường chưa được tán mịn làm nia bánh sáng lên nhấp nháy. Dường như, phải có hơi của đất trời thì bánh mới đẹp và ngon: sương ngọt bùi, nắng giòn thơm!
Ngày nay, bánh in không còn làm theo cách truyền thống. Nhưng mỗi khi Tết đến, giữa bao loại bánh kẹo bắt mắt về màu sắc, mẫu mã, chiếc bánh in trắng mịn vẫn toát lên nét đẹp riêng. Nó khơi dậy ký ức tuổi thơ cùng bầu không khí Tết xưa, khiến lòng người nao nao hướng về quê hương, nguồn cội.
PHAN VĂN THIÊN

Có thể bạn quan tâm

Tiến sĩ Lưu Hồng Sơn bên một bức tranh của họa sĩ Xu Man tại Bảo tàng tỉnh. Ảnh: P.D

Tranh Xu Man: Di sản tìm về

(GLO)- Từ chỗ chỉ sở hữu số lượng tác phẩm rất ít ỏi của họa sĩ Xu Man, hiện nay, Bảo tàng tỉnh Gia Lai đang có một bộ sưu tập dày dặn với tổng cộng 52 bức của người họa sĩ tài danh, nhiều nhất trong hệ thống bảo tàng cả nước.

Hình dung

Thơ Nguyễn Ngọc Hưng: Hình dung

(GLO)- Bài thơ "Hình dung" của Nguyễn Ngọc Hưng là một tác phẩm đẹp, đậm chất mộng mơ và lãng mạn. Nó thể hiện một tình yêu vĩnh cửu, dường như không thể chạm vào, nhưng vẫn mãnh liệt và đầy khắc khoải...

Tặng em nỗi nhớ ngược chiều

Thơ Từ Dạ Linh: Tặng em nỗi nhớ ngược chiều

(GLO)- "Tặng em nỗi nhớ ngược chiều" của Từ Dạ Linh mang vẻ đẹp mộc mạc, đầy hoài niệm về tuổi thơ, về những khoảnh khắc hồn nhiên mà người ta thường dễ dàng quên đi. Ẩn chứa trong đó cũng là nỗi nhớ, sự lưu luyến về tình yêu đầu đời với những xúc cảm tinh khôi, thuần khiết...

Ảnh minh họa. Nguồn : Internet

Niềm vui đọc sách

(GLO)- Từ lâu, đọc sách đã là một hoạt động được ưa thích của nhiều người, được khích lệ ở nhiều nơi vì những lợi ích mà nó mang lại. Tôi vẫn giữ thói quen đọc đều đặn mỗi ngày. Điều đó vừa cần thiết cho công việc, vừa là cách để tôi giải trí và tìm hiểu về thế giới xung quanh.

“Mùa xuân của mẹ”

“Mùa xuân của mẹ”

(GLO)- Đầu năm nay, tác giả Lê Thị Kim Sơn-Hội viên Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Gia Lai ra mắt tập truyện dành cho thiếu nhi “Cổ tích trưa” (Nhà xuất bản Kim Đồng) và mới đây là tập truyện ngắn “Mùa xuân của mẹ” (Nhà xuất bản Hồng Đức). 

Thơ Đại Dương: Em đi trên đồi hoa

Thơ Đại Dương: Em đi trên đồi hoa

(GLO)- "Em đi trên đồi hoa" của tác giả Đại Dương là sự hòa quyện giữa con người và cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp. Những câu thơ mang sắc thái vừa lãng mạn vừa thoáng gợi lên cảm giác tiếc nuối về thời gian trôi qua, để rồi "mắt hoa tròn ngấn lệ/rưng rưng vắt qua mùa"...

Thơ Nguyễn Đình Phê: Với Krông Pa

Thơ Nguyễn Đình Phê: Với Krông Pa

(GLO)- Bài thơ "Với Krông Pa" của Nguyễn Đình Phê mang đến một cái nhìn sâu sắc về mảnh đất và con người nơi đây. Không chỉ đưa người đọc đi qua những khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp, tác giả còn gợi lên những câu chuyện lịch sử và cả hành trình đổi thay sau chiến tranh của vùng đất này.

Kết nối, tôn vinh bạn đọc yêu sách

E-magazineKết nối, tôn vinh bạn đọc yêu sách

(GLO)- Sáng 17-10, Thư viện tỉnh Gia Lai tổ chức chương trình “Kết nối bạn đọc yêu sách” với sự tham gia của hàng trăm học sinh thuộc các đơn vị trường học trên địa bàn TP. Pleiku, những người làm công tác thư viện ở cơ sở và bạn đọc tích cực của thư viện năm 2024.

Thơ Lê Vi Thủy: Ngày nắng

Thơ Lê Vi Thủy: Ngày nắng

(GLO)- Bài thơ "Ngày nắng" của Lê Vi Thủy là những hình ảnh đầy sức sống và hy vọng. Tác giả khéo léo khắc họa cuộc sống khó khăn nhưng đầy nghị lực của con người, với những mầm xanh vươn lên trong khô cằn, thể hiện niềm tin vào ngày mai tốt đẹp hơn.