Anh hùng Bùi Ngọc Đủ và bài hát “Ơi dòng suối La La”

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Ở Gia Lai có 3 người anh hùng mà tên tuổi đã hóa thân vào “những bài ca đi cùng năm tháng” là Anh hùng Núp; A Sanh (Puih San) và Bùi Ngọc Đủ.

Trong đó, Anh hùng Núp với “Hát mừng Anh hùng Núp” của nhạc sĩ Trần Quý; A Sanh (Puih San) với “Người lái đò trên sông Pô Cô”, nhạc Cầm Phong-thơ Mai Trang và Bùi Ngọc Đủ với “Ơi dòng suối La La” của nhạc sĩ Huy Thục.

Điều thú vị là khi sáng tác về 3 người anh hùng, các nhạc sĩ đều chỉ biết chiến công của họ qua tư liệu sách báo mà chưa hề gặp ngoài đời thực. Riêng Bùi Ngọc Đủ, hình ảnh của ông trong tác phẩm chỉ gói gọn với chiến công tại đồi Không Tên và đó là cả một câu chuyện thú vị giữa nhạc sĩ và người anh hùng.

“Ơi con suối La La/nước trong xanh hiền hòa/đang bay bổng lời ca/chảy xuôi về sông Cam Lộ/Hoa chiến công đang nở rộ/từ Quảng Trị về Thừa Thiên quê ta…”. Cứ theo lời kể của Anh hùng Bùi Ngọc Đủ lúc sinh thời thì suối La La ở gần làng Chanh, xã Tân Kim, huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị. Đó là dòng suối nhỏ, chảy quanh ngọn đồi thấp đầy những sim, mua.

Cái tên “suối La La” và “đồi Không Tên” là do nhạc sĩ Huy Thục đặt, còn trên bản đồ lúc ấy, đồi Không Tên có ký hiệu là Điểm cao 360. Bấy giờ, để tập kích các trận địa pháo của địch, bộ đội ta thường luồn sâu áp sát căn cứ của chúng.

Tiểu đội Bùi Ngọc Đủ có 10 người gồm: Bùi Ngọc Đủ, Lương Tầm, Nguyễn Hồng Kinh, Đặng Hạng, Nguyễn Văn Tía, Nguyễn Nhân Nhê, Nguyễn Xuân Niên, Lê Văn Chính và Nguyễn Văn Nhân. Tiểu đội có nhiệm vụ bảo vệ 1.800 quả đạn HA12 để chuẩn bị cho bộ đội ta tiêu diệt căn cứ Cam Lộ và trận địa pháo Quán Ngang...

Sau 2 ngày trôi qua yên tĩnh, sáng 27-2-1967, anh em đi lấy nước về thì Tiểu đội trưởng Bùi Ngọc Đủ cũng vừa thức dậy. Chợt nghe trong gió thoảng mùi thuốc lá, ông thấy thèm kinh khủng. Nhìn ra xa thấy mấy đám mũ sắt nhấp nhô đi tới, nghĩ là lính pháo của ta, ông lững thững xách súng đi xuống chân đồi định xin điếu thuốc...

Quái, lính ta sao lại nói xì xồ? Bùi Ngọc Đủ sững lại. Căng mắt qua làn sương dày đặc, nhìn kỹ, ông mới té ngửa: Hóa ra là bọn lính Mỹ đi sục! Lúc này, những tên đi trước chỉ còn cách ông độ hai chục thước. Chỉ còn kịp quạt một loạt AK, ông chạy lui hét lớn: “Tất cả vào vị trí chiến đấu!”.

Nhạc sĩ Huy Thục (bìa phải) và Anh hùng Bùi Ngọc Đủ trong một lần trở lại thăm chiến trường Quảng Trị. Ảnh: N.T

Nhạc sĩ Huy Thục (bìa phải) và Anh hùng Bùi Ngọc Đủ trong một lần trở lại thăm chiến trường Quảng Trị. Ảnh: N.T

Bọn Mỹ ngay lập tức bắn xối xả. Chúng dàn thành 1 vòng cung ôm lấy trận địa. 13 khẩu đại liên châu vào đổ đạn như mưa bấc. Bùi Ngọc Đủ nhắc anh em bình tĩnh, chờ chúng vào thật gần hãy bắn... Cứ áp đảo xong một đợt hỏa lực, chúng lại tổ chức xung phong. Có lúc, chúng chỉ còn cách hầm anh em 5-7 m nhưng lần nào cũng bị đánh bật ra. Cay cú, chúng giãn ra gọi trực thăng và pháo chi viện...

Càng về trưa, trận đánh càng ác liệt. Bom đạn chúng dựng thành một hàng rào lửa quanh ngọn đồi. Đất đá bị giã như rây bột. Nắng càng lúc càng gay gắt. Khói đạn và hơi nóng làm không khí như quánh lại. Cổ họng ai cũng rát bỏng như nuốt than lửa...

Dứt mỗi đợt xung phong, Bùi Ngọc Đủ lại bò đến từng hầm động viên từng người, chỉ huy anh em thay đổi vị trí, củng cố công sự. Sự dũng cảm, bình tĩnh của Bùi Ngọc Đủ càng tiếp thêm sức mạnh cho toàn tiểu đội. Nguyễn Nhân Nhê rồi Nguyễn Văn Nhân hy sinh, Lê Văn Chính bị thương, tiểu đội còn lại 7 người nhưng không ai nao núng. Họ vẫn bình tĩnh bám công sự, lợi dụng địa hình thoắt ẩn thoắt hiện chờ địch đến thật gần. Dứt một loạt điểm xạ là một xác giặc chồng lên trận địa...

Đến 7 giờ tối, bọn Mỹ rã rời. Sau đợt xung phong lần thứ 15 cũng chỉ để lại xác chết, chúng đành phải rút lui. Bùi Ngọc Đủ và Lương Tầm thừa thắng đuổi theo đến tận bờ suối mới quay về trận địa.

Vậy là suốt 1 ngày, hơn 200 tên Mỹ có cả máy bay trực thăng và phi pháo yểm trợ đã chịu thua 10 chiến sĩ của ta. Chúng phải để lại đồi Không Tên 9 khẩu đại liên và nhiều xác chết. Riêng Bùi Ngọc Đủ đã diệt 21 tên. Chiến công của Tiểu đội Bùi Ngọc Đủ đã mở đầu kỷ lục: 1 thắng 20.

Sau trận đánh lẫy lừng này, Bùi Ngọc Đủ được thưởng Huân chương Chiến công hạng nhất, được đi dự đại hội Chiến sĩ thi đua ở Quân khu rồi ra Hà Nội, được gặp Bác Hồ và Đại tướng Võ Nguyên Giáp báo công.

Tuy cùng tiểu đội lập nên chiến công hiển hách như vậy nhưng lúc ấy Bùi Ngọc Đủ không nghĩ tên tuổi của mình sẽ được lên đài, lên báo; càng không nghĩ sẽ vào lời ca đi cùng năm tháng. Thậm chí, ông còn lo “các bố” kỷ luật vì đã để bọn Mỹ chạy thoát.

Mãi đến khi được ra Quân khu dự Đại hội chiến sĩ thi đua chiến trường Trị-Thiên tổ chức ở hang Đá Bạc (Quảng Bình), ông mới sửng sốt khi nghe ca sĩ Tường Vy hát “Ơi dòng suối La La” ca ngợi tiểu đội mình. Người hát hay, bài hát hay khiến ông rất xúc động. Thì ra, nhạc sĩ Huy Thục qua chất liệu trên đài, báo đã cảm xúc mà sáng tác về tiểu đội ông trước đó rồi.

Lúc ông ra Hà Nội báo công, nhạc sĩ Huy Thục đã tìm đến thăm và hỏi chuyện. Từ đó về sau, nhạc sĩ và ông còn gặp nhau vài lần nữa. Tuy nhiên, xúc động nhất với Bùi Ngọc Đủ vẫn là lần gặp vào năm 1988.

Tôi vẫn nhớ như in câu chuyện ông Bùi Ngọc Đủ kể: “Năm ấy có dịp vào Gia Lai, chẳng rõ ông ấy lần mò thế nào mà tìm ra được nhà tớ để đến thăm. Lúc ấy, tớ đang ở ngoài rẫy cà phê, nghe con chạy ra nói “có khách ở Hà Nội vào” thì chạy về. Anh em ôm nhau khóc. Cảm động quá, tớ muốn cùng Huy Thục uống một bữa cho thật say nhưng ông lại chả uống nhiều được. Cũng có lẽ tại cái nhà tôn lúc ấy của tớ nóng như hầm lò khiến mồ hôi ông ấy ướt đầm cả áo...

Nhân nhắc lại kỷ niệm thời trận mạc, ông Thục bảo tớ hãy hát bài “Ơi dòng suối La La” cho mọi người nghe. Tớ nói thật là mình không thuộc mà cũng chẳng biết hát. Ông ấy hơi buồn, bảo “Một kỷ niệm gắn với đời em như thế mà lại...”. Tớ mang ơn Huy Thục nhiều. Ông ấy mà “trăm tuổi” thì giá nào tớ cũng phải ra Hà Nội vĩnh biệt ông...”.

Nhưng, Anh hùng Bùi Ngọc Đủ không thực hiện được tâm niệm của mình. Ông đã ra đi năm 2017, trước nhạc sĩ Huy Thục hơn 5 năm. Tuy trở thành người thiên cổ nhưng 2 ông đã để lại cho đời một mối lương duyên thật đẹp giữa anh hùng và nghệ sĩ.

Có thể bạn quan tâm

Du hành với “Pleiku xưa và nay”

Du hành với “Pleiku xưa và nay”

(GLO)- Phố núi Pleiku (tỉnh Gia Lai) hơn nửa thế kỷ trước có gì thú vị? Triển lãm ảnh “Ký ức Pleiku” diễn ra tại Bảo tàng tỉnh từ ngày 24-1 đến 21-2 đưa người xem bước vào chuyến du hành trở về Pleiku xưa, thêm cơ sở so sánh với sự phát triển không ngừng của đô thị trung tâm khu vực Bắc Tây Nguyên.

Cỏ xanh về phía cũ

Cỏ xanh về phía cũ

(GLO)- Bài thơ “Cỏ xanh về phía cũ” của Vân Phi như một bức tranh ký ức trầm lắng về mái ấm gia đình, nơi thời gian dường như lặng lẽ quay trở lại qua những hình ảnh quen thuộc, giản dị thấm đượm tình cảm và ký ức sâu sắc khiến người ta thổn thức.

Người gùi hơ’mon về đâu

Người gùi hơ’mon về đâu

(GLO)- Bài thơ Người gùi hơ’mon về đâu của Vân Phi mở ra không gian đẫm hơi men rượu cần, tiếng hát lẫn trong gió khuya và những ký ức chảy trôi theo thời gian, mơ hồ giữa hiện thực và quá khứ. Tất cả như gợi lên sự tiếc nuối, khắc khoải về một giá trị của truyền thống đang dần phai nhạt.

Nhịp xoang

Nhịp xoang

(GLO)- Bài thơ "Nhịp xoang" của Nguyễn Đình Phê mang đậm hơi thở văn hóa Tây Nguyên, tái hiện không khí lễ hội cồng chiêng rộn ràng, nơi con người hòa cùng thiên nhiên và thần linh. Bài thơ không chỉ ca ngợi vẻ đẹp văn hóa mà còn truyền tải tinh thần đoàn kết, gắn bó bền chặt.

Thơ Sơn Trần: Lời hẹn

Thơ Sơn Trần: Lời hẹn

(GLO)- Bài thơ "Lời hẹn" của Sơn Trần không chỉ mô tả vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn là những hẹn ước, kỳ vọng về sự trở về, đoàn tụ, gắn kết. Hình ảnh trong thơ vừa thực tế, vừa thi vị, mang đến cho người đọc cảm nhận ấm áp về tình yêu quê hương, về sự đổi thay tươi đẹp của đất trời vào xuân.

Thơ Vân Phi: Xuân dậy thì

Thơ Vân Phi: Xuân dậy thì

(GLO)- "Xuân dậy thì" của tác giả Vân Phi mang đến những xúc cảm thanh tân về mùa xuân và tình yêu, đưa chúng ta vào không gian tràn đầy sức sống của một buổi sáng quê hương. Mùa xuân được nhen lên trên từng chồi non lộc biếc, và mùa xuân cũng bắt đầu khi tình yêu có những hồi đáp ngọt ngào...

Nụ cười Tây Nguyên

Nụ cười Tây Nguyên

(GLO)- Đi tìm nụ cười Tây Nguyên chính là tìm đến cái đẹp nguyên sơ. Nó ẩn sâu trong đôi mắt, nó hé nhìn qua đôi tay trong vũ điệu, nó giấu mình sau chiếc gùi đầy ắp lúa, bắp và nó cũng chân tình, e ấp khi nói lời thương. Nụ cười ấy hồn hậu, sâu lắng và tự nhiên như núi rừng, sông suối.

Thơ Nguyễn Thanh Mừng: Khảo cổ An Khê

Thơ Nguyễn Thanh Mừng: Khảo cổ An Khê

(GLO)- Bài thơ "Khảo cổ An Khê" như một cách "phượt" về quá khứ, về những dấu tích cổ xưa của Nguyễn Thanh Mừng. Để rồi, ở đó, tác giả lại tự "khảo cổ chính mình", khát khao tìm lại những giá trị thuần khiết, giản dị của con người và văn hóa dân tộc.

Thơ Nguyễn Đức Nam: Đừng buồn nhé, em!

Thơ Nguyễn Đức Nam: Đừng buồn nhé, em!

(GLO)- Bài thơ “Đừng buồn nhé, em!” của Nguyễn Đức Nam phản ánh một thông điệp sâu sắc về thời gian, sự thay đổi và sự chấp nhận trong cuộc sống. Tác giả dùng hình ảnh dòng sông để minh họa cho những chu kỳ trong đời người và những thăng trầm mà mỗi người phải trải qua.

Thơ Lê Vi Thủy: Mùa em

Thơ Lê Vi Thủy: Mùa em

(GLO)- Mùa xuân không chỉ đơn thuần là thời gian mà còn là biểu tượng của sự tái sinh, của tình yêu thương, sự đoàn tụ và những ước nguyện hạnh phúc. Đó cũng chính là thông điệp mà tác giả Lê Vi Thủy gửi gắm đầy nhẹ nhàng, tinh tế trong bài thơ "Mùa em". Mời các bạn cùng đọc.

Thơ Nguyễn Ngọc Hưng: Gọi xuân

Thơ Nguyễn Ngọc Hưng: Gọi xuân

(GLO)- Bài thơ "Gọi xuân" của tác giả Nguyễn Ngọc Hưng mang đậm không khí của mùa đông, song cũng là lời mời gọi, khắc khoải của mùa xuân. Từng câu thơ như một niềm khát khao về sự thay đổi, hồi sinh và tươi mới...

Thơ Lữ Hồng: Suốt mùa tuổi ngọc

Thơ Lữ Hồng: Suốt mùa tuổi ngọc

(GLO)- Mùa xuân vừa đến, cho ta cái cớ để nhìn lại chặng đường dài mình đã đi qua. Thêm một tuổi là thêm nhiều những hạnh ngộ và chia ly, nguyện ước và mong chờ. Nhưng chừng nào còn tha thiết với đời là ta còn “tuổi ngọc”. Bài thơ của tác giả Lữ Hồng dưới đây như thay lời muốn nói...

Thơ Nguyễn Ngọc Hạnh: Quê ngoại

Thơ Nguyễn Ngọc Hạnh: Quê ngoại

(GLO)- Bài thơ "Quê ngoại" của Nguyễn Ngọc Hạnh không chỉ là lời tỏ bày tình cảm quê hương mà còn là một thông điệp sâu sắc về sự gắn bó với cội nguồn. Quê hương dù có xa hay gần, luôn là một phần không thể thiếu trong cuộc đời mỗi người, là điểm tựa để chúng ta tìm về trong những lúc lạc lõng nhất.

Thơ Lê Từ Hiển: Hoa vô thường

Thơ Lê Từ Hiển: Hoa vô thường

(GLO)- "Hoa vô thường" của Lê Từ Hiển mang đậm dấu ấn của sự chiêm nghiệm về cuộc đời, sự vô thường của thời gian qua những biến chuyển của thiên nhiên. Mỗi câu thơ như một khoảnh khắc dịu dàng, mà ở đó, tác giả lặng lẽ nhìn nhận và đón nhận mọi biến động của đời sống...

Thơ Nguyễn Ngọc Hạnh: Giếng xưa

Thơ Nguyễn Ngọc Hạnh: Giếng xưa

(GLO)- Với "Giếng xưa", tác giả Nguyễn Ngọc Hạnh đã khắc họa bức tranh đầy khắc khoải, suy tư về cuộc đời. Khi thời gian lặng lẽ trôi qua, mỗi hình ảnh đều như một lời tâm sự rất riêng tư nhưng cũng thật gần gũi và đầy cảm xúc.

Cuộc thi viết “Pleiku - Khát vọng vươn lên” năm 2025 nhận tác phẩm từ ngày 20-1

Cuộc thi viết “Pleiku - Khát vọng vươn lên” năm 2025 nhận tác phẩm từ ngày 20-1

(GLO)- Nhằm tiếp tục phát huy hiệu quả công tác tuyên truyền, quảng bá hình ảnh, con người phố núi Pleiku, UBND thành phố phối hợp với Báo Gia Lai tổ chức Cuộc thi viết về chủ đề “Pleiku-Khát vọng vươn lên” năm 2025 trên các ấn phẩm của Báo Gia Lai. Ban tổ chức bắt đầu nhận bài từ ngày 20-1.