Y Tư: Nghệ sĩ đa tài

(GLO)- Y Tư-người con dân tộc Bahnar ở làng Roh (xã Đông, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai) là một nghệ sĩ múa chuyên nghiệp. Không chỉ thế, ông còn chế tạo được nhiều loại nhạc cụ dân tộc và nặng lòng với dân ca Bahnar, Jrai.
Chúng tôi đến thăm nghệ sĩ Y Tư đúng lúc ông đang chỉnh âm cho chiếc đàn goong ngay trước thềm nhà. Trong suốt quá trình công tác và cống hiến cho nền nghệ thuật tỉnh nhà, nghệ sĩ Y Tư đã đi nhiều nơi, biểu diễn nhiều loại hình múa. Bên cạnh đó, ông còn có khả năng đặc biệt nữa là tự chế tác ra nhiều loại nhạc cụ như đàn goong, k’ní, t’rưng, chuông gió… hoàn toàn thủ công mà không sử dụng bất kỳ loại máy móc hiện đại nào.
Nghệ sĩ Y Tư biết chơi nhạc cụ dân tộc từ năm 7 tuổi và từ đó từng chiếc đàn bằng tre, nứa, rồi thanh âm trầm bổng, réo rắt cứ nhịp nhàng theo ông đến bây giờ. Dụng cụ chính để ông chế tác chỉ là 1 chiếc rựa và chất liệu là các loại tre, nứa, lồ ô hay những quả bầu khô do tự ông về các thôn, làng để tìm hay đặt mua lại của bà con người dân tộc bản địa.
Khi tìm được nguyên liệu vừa ý, ông thực hiện sơ chế, cắt gọt, phơi khô, xử lý mối mọt… Sau đó, ông mới bắt đầu tiến hành công đoạn chế tác, chỉnh âm cho nhạc cụ. Đây là phần khó nhất trong việc hoàn thiện các loại nhạc cụ sao cho tạo nên thứ âm thanh trong trẻo, chuẩn và hấp dẫn nhất. Khoảng sân nhỏ phía sau nhà là nơi ông đặt các dụng cụ, nguyên vật liệu để chế tác.
Nghệ sĩ Y Tư. Ảnh: Đức Thụy
Nghệ sĩ Y Tư. Ảnh: Đức Thụy
Nghệ sĩ Y Tư chia sẻ: “Để hoàn thiện 1 chiếc đàn goong khi đã chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu thì phải mất gần 2 tuần. Đây là nhạc cụ tôi chế tác thường xuyên nhất bởi ngoài biểu diễn, trưng bày hay thỏa chí đam mê, nếu có khách đặt mua tôi sẽ làm theo yêu cầu, có khi nhận làm cho khách ở TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hà Nội. Điều đặc biệt nhất của đàn goong là khi âm thanh được tấu lên, người nghe có cảm giác như đang đắm chìm trong không gian thanh âm của cả một dàn chiêng đang trình tấu. Nói cách khác, cây đàn goong được xem như làm nhiệm vụ thay cho cả một dàn chiêng”.
Mỗi khi chạm từng nét đục, khắc trên những thanh lồ ô để căn chỉnh âm thanh được đặt trên thân chiếc đàn goong, nghệ sĩ Y Tư tỉ mỉ, trau chuốt trong từng nét vẽ. Những họa tiết được ông thường xuyên sử dụng là mô phỏng hình ảnh vầng trăng khuyết, khung dệt, quả bầu hay vẽ những họa tiết, hoa văn đặc trưng của đồng bào dân tộc bản địa.
Ông cho biết, ngày trước sợi dây dùng để gảy đàn được tận dụng từ dây điện thoại hay dây xích xe đạp chứ không có dây đàn như ngày nay. Vì vậy, nghệ sĩ phải tận dụng mọi thứ có thể sử dụng được trong cuộc sống để tạo nên những loại nhạc cụ phục vụ trong đời sống sinh hoạt tinh thần cũng như trong các lễ hội thường niên của buôn làng.
Khi nói về tình yêu cùng sự nhiệt huyết của người bạn lớn tuổi, người đồng nghiệp chân thành đối với âm nhạc dân tộc, anh Nguyễn Khắc Phú-Trưởng đoàn nghệ thuật (Nhà hát Ca múa nhạc tổng hợp Đam San) chia sẻ: “Khi còn công tác, anh Y Tư đã là một nghệ sĩ tài năng. Bên cạnh chuyên môn múa, anh dành nhiều thời gian để sưu tầm những bài dân ca cổ, đặc biệt là dân ca Bahnar. Anh còn sáng tác những tác phẩm múa dựa trên những nền tảng của âm nhạc dân gian. Có thể nói, anh đã cống hiến cả cuộc đời mình cho nghệ thuật tỉnh nhà”.
VÕ THANH THẢO

Có thể bạn quan tâm

Đọc sách thời bao cấp

Đọc sách thời bao cấp

(GLO)- Những năm bao cấp, đời sống gia đình còn khó khăn, tiền bạc thì họa hoằn lắm một học trò nghèo như tôi mới có quyền sở hữu. Vậy nên, khi học bài xong, tôi theo lũ bạn đi nhặt phế liệu để bán lấy tiền. Hoặc khi vào vụ gặt, tôi giúp việc nhà, lâu lâu được mẹ giúi cho vài chục đồng, gọi là… tiền công. Tất tật số tiền ít ỏi có được ấy, tôi đem “đầu tư” vào sách.

Thơ Nguyễn Tấn Hỷ: Màu nắng

Thơ Nguyễn Tấn Hỷ: Màu nắng

(GLO)- Chợt nhận ra, từ thơ đến tản văn, tác giả Nguyễn Tấn Hỷ luôn dành một tình cảm đặc biệt với nắng. Và những mùa nắng trong ông vẫn luôn đong đầy hoài niệm. "Màu nắng" là một bài thơ như thế.
Gương mặt thơ: Lê Khánh Mai

Gương mặt thơ: Lê Khánh Mai

(GLO)- Không hiểu sao tôi cứ hình dung thơ Lê Khánh Mai như một tiếng thở dài dù chị luôn xinh tươi và vui vẻ. Cái quá khứ với những ngày tháng ám ảnh chiến tranh và chia cắt khiến chị cũng như nhiều người cùng thế hệ phải rời xa quê hương theo ba mẹ ra miền Bắc rồi trở về quê khi đất nước thống nhất.
Gặp gỡ Tây Nguyên: Văn chương kết nối tình đất, tình người

Gặp gỡ Tây Nguyên: Văn chương kết nối tình đất, tình người

(GLO)- “Gặp gỡ Tây Nguyên” là chương trình do quán Chiêu Văn tổ chức tại TP. Buôn Ma Thuột (tỉnh Đak Lak) trong 2 ngày 4 và 5-3. Điểm nhấn của chương trình là trao giải cuộc thi viết tản văn về chủ đề Tây Nguyên. Tại đây, gần 40 tác giả đến từ các tỉnh, thành trong cả nước có dịp giao lưu, học hỏi, hiểu thêm về đất và người nơi cao nguyên đầy nắng gió này.
Lãnh đạo cơ quan báo chí cần có thời gian hoạt động trong lĩnh vực báo chí, xuất bản ít nhất hai năm

Lãnh đạo cơ quan báo chí cần có thời gian hoạt động trong lĩnh vực báo chí, xuất bản ít nhất hai năm

Ban Bí thư vừa ban hành Quy định số 101/QĐ-TW về trách nhiệm, quyền hạn và việc bổ nhiệm, miễn nhiệm, khen thưởng, kỷ luật lãnh đạo cơ quan báo chí. Quy định này có hiệu lực từ ngày ký (28/2/2023), thay thế Quyết định số 75/2007 ban hành ngày 21/8/2007 của Ban Bí thư.
Thơ Lê Đình Trọng: Quà tặng tháng ba

Thơ Lê Đình Trọng: Quà tặng tháng ba

(GLO)- Bài thơ "Quà tặng" của tác giả Lê Đình Trọng mang một tình yêu bình dị, chân chất của chàng trai trao tặng cho người thương. Món quà không rực rỡ bởi hoa cúc, hoa hồng mà gần gụi, thân thương với dòng sông quê hương, dáng mẹ tảo tần, những bài thơ ươm nắng...

Định vị, kích hoạt và phát triển

Định vị, kích hoạt và phát triển

Trong 80 năm qua, sự ra đời của bản “Đề cương về Văn hóa Việt Nam”, đã cho chúng ta thấy lần đầu tiên, có một bản đề cương mang tính chất cương lĩnh để có thể xác định được con đường phát triển của văn hóa Việt Nam với nền tảng lý luận rất hệ thống, các nguyên tắc hành động vào thời điểm đất nước phải đối mặt với nhiều nguy cơ, thách thức.
Gặp lại chị Hồng “Bình dị” ở Gia Lai

Gặp lại chị Hồng “Bình dị” ở Gia Lai

(GLO)- Tuần trước, tôi ra Sân bay Nội Bài để về Gia Lai. Tới giờ ra cửa, đứng dậy thì thấy ở ghế phía sau trong phòng chờ là chị Phạm Thị Hà-vợ chú Sanh, thủ trưởng cũ của tôi và nhà thơ Nguyễn Thị Hồng-tác giả 2 bài thơ “Bình dị” và “Lời tượng nhà mồ” nổi tiếng. Chị Hà bảo: “Chị nhắn tin cho em mà chưa thấy trả lời, là chị Hồng rất muốn vào Gia Lai thăm lại nơi mấy chục năm trước chị tới”.
Gương mặt thơ Nguyễn Thế Hùng

Gương mặt thơ Nguyễn Thế Hùng

(GLO)- Thượng tá Nguyễn Thế Hùng hiện là Thư ký Tòa soạn Báo An ninh thế giới. Anh viết cả văn và thơ. Thơ anh tựa như những sợi mây trắng vu vơ giữa ngằn ngặt trời xanh nhưng lại rất có chủ ý, tứ rất rõ. Những gì mà văn xuôi không chuyển tải được, anh trút vào thơ, thứ thơ tinh cất nhưng lại vô cùng dung dị, giữa thị thành mà cứ nao nao chốn quê: “Neo quê còn mỗi mẹ già/Bốn tao nôi mỏng chia ra ba miền”. Nhưng ba miền ấy là ba miền bi tráng, ba miền lịch sử.