Xuất khẩu nông sản: Thoát khỏi vòng luẩn quẩn

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Việt Nam là 1 trong 5 quốc gia xuất khẩu nông sản hàng đầu thế giới. Thế nhưng lâu nay, người dân và doanh nghiệp luôn trong tình cảnh âu lo, thấp thỏm bởi tình trạng được mùa thì mất giá hoặc ngược lại, được giá thì mất mùa.

Nhiều nông sản Việt Nam đang đối mặt những nỗi lo. Giá gạo xuất khẩu liên tục giảm mấy tháng qua trong khi giá lúa IR50404 tại Đồng Tháp, An Giang tụt xuống dưới 6.000 đồng/kg. Giữa mùa thu hoạch rộ, giá sầu riêng loại 1 ở Tiền Giang, Bến Tre chỉ còn 38.000 - 42.000 đồng/kg, giảm gần 40% so với đầu tháng 4-2025…

Bài toán thị trường và tiêu thụ nông sản vẫn luôn đặt ra đầy thách thức đối với người hoạch định, thực thi chính sách lẫn các doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân.

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã ký Công điện 79/CĐ-TTg, yêu cầu toàn hệ thống vào cuộc tháo gỡ khó khăn trong sản xuất, chế biến, tiêu thụ và xuất khẩu nông sản, nhất là trái cây và lúa gạo, tại các vùng trọng điểm; có giải pháp khắc phục tình trạng được mùa mất giá hoặc được giá mất mùa, ổn định thị trường.

Đây là động thái mạnh mẽ, cần thiết nhưng đồng thời cũng là lời cảnh báo đối với một nền nông nghiệp vẫn còn "tư duy mùa vụ", thiếu liên kết. Đến nay, hệ thống sản xuất nhìn chung vẫn chạy theo "cung" hơn là "cầu", phụ thuộc vào kinh nghiệm, thời tiết, giá cả năm trước thay vì căn cứ vào tín hiệu thị trường. Ngay với những sản phẩm có sức cạnh tranh cao như sầu riêng, xoài, vải…, nhiều vùng sản xuất vẫn chưa đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc, mã số vùng trồng, tiêu chuẩn kỹ thuật để xuất khẩu chính ngạch.

Nước ta có khoảng 70.000 ha sầu riêng nhưng mới chỉ 20% được cấp mã số vùng trồng để xuất khẩu. Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, trong tháng 5-2025, xuất khẩu rau quả giảm 8,9%, thủy sản giảm 12%..., cho thấy thị trường đang co hẹp, tiêu chuẩn đang siết chặt và nhiều nông sản Việt vẫn bị động.

Vấn đề đặt ra không phải là "giải cứu nông sản", mà nằm ở việc tái cấu trúc chuỗi giá trị, chuyển từ "sản xuất nông nghiệp" sang "kinh tế nông nghiệp". Phải làm sao để mỗi người trồng trọt, chăn nuôi không chỉ sản xuất mà còn được dẫn dắt vào thị trường một cách có tổ chức, có hợp đồng, có dự báo và có hạ tầng hỗ trợ.

Yêu cầu đó đòi hỏi sự vào cuộc mạnh mẽ của nhà nước trong việc hoạch định và thực thi chính sách; cần sự tham gia tích cực của các bên trong chuỗi giá trị nông sản như doanh nghiệp, hợp tác xã, người dân, ngân hàng, chính quyền địa phương. Không thể để một ngành đạt hàng chục tỉ USD kim ngạch xuất khẩu lại bị ám ảnh bởi hai chữ "giải cứu" mỗi mùa vụ, càng không thể để người dân là phía thiệt thòi nhất trong chuỗi giá trị này.

Chuyện nông sản không chỉ là chuyện của nông dân. Cần coi đây là chuyện phát triển quốc gia, nơi nhà nước giữ vai trò kiến tạo, điều phối và hỗ trợ. Trong chuỗi giá trị nông sản, doanh nghiệp cần giữ vai trò đầu tàu; hợp tác xã là trụ cột tổ chức sản xuất; người dân là người làm chủ ruộng vườn bằng tri thức, thông tin thị trường... Muốn đi xa thì phải chọn đúng đường đi, cách đi và đi cùng nhau. Đó là con đường để nông sản Việt Nam thoát khỏi vòng luẩn quẩn được mùa mất giá hay được giá mất mùa, tiến tới phát triển bền vững.

Theo TS TRẦN HỮU HIỆP (NLĐO)

Có thể bạn quan tâm

Diện mạo hành chính mới tạo động lực để đất nước phát triển

Diện mạo hành chính mới tạo động lực để đất nước phát triển

(GLO)- Sau một thời gian gấp rút chuẩn bị, chỉ còn vài ngày nữa, đất nước ta chính thức bước vào cuộc chuyển mình vĩ đại nhất kể từ ngày thống nhất non sông. Sự thay đổi về mô hình chính quyền địa phương lần này sẽ đem lại diện mạo hành chính mới, tinh gọn, năng động, hiệu lực, hiệu quả.

Vì một nền thương mại sạch

Vì một nền thương mại sạch

Lực lượng chức năng triệt phá các đường dây buôn lậu, kinh doanh hàng gian hàng giả với quy mô lớn; hàng loạt vụ vứt bỏ hàng hóa nghi hàng gian, hàng giả; nhiều người nổi tiếng, có ảnh hưởng trên mạng xã hội sa lưới luật pháp vì trốn thuế, kinh doanh hàng kém chất lượng…

Học kỹ, thi thật!

Học kỹ, thi thật!

Việc chuyển giao toàn bộ quy trình sát hạch, cấp, đổi bằng lái xe từ Bộ GTVT sang Bộ Công an, cụ thể là giao cho lực lượng CSGT đảm nhận, đánh dấu một bước ngoặt trong công tác quản lý người điều khiển phương tiện giao thông tại VN.

Nhìn mình đi

Nhìn mình đi

"Nếu như nói một ngày nào đó trong trường học không còn bạo lực, thì tôi có thể nói được, đó là ngày mà người lớn không còn đánh nhau nữa. Ngày đó, trẻ con sẽ nhìn nhau bằng ánh mắt yêu thương thuần túy mà thôi".

Phát huy sức mạnh văn hóa

Phát huy sức mạnh văn hóa

Khi các giá trị văn hóa, di sản và nghệ thuật tạo ra lợi nhuận nó không chỉ tự “nuôi sống” mình mà còn góp phần tạo thêm những nguồn lực mới, tác động tích cực đến các lĩnh vực khác của ngành công nghiệp văn hóa.

Thấy gì từ thu thuế đất tăng?

Thấy gì từ thu thuế đất tăng?

Số liệu của Bộ Tài chính cho biết, thu thuế từ nhà, đất đạt 198,3 nghìn tỉ đồng, tăng 105% so cùng kỳ 2024. Không chỉ bổ sung cho ngân sách một khoản quan trọng, đằng sau con số đột biến này còn rất nhiều vấn đề cần mổ xẻ thấu đáo để tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát huy tối đa nội lực.

Trong dòng chảy báo chí cách mạng

Trong dòng chảy báo chí cách mạng

Trong dòng chảy tròn một thế kỷ của nền báo chí cách mạng Việt Nam, cái tên Thanh Niên luôn mang trên mình một sứ mệnh thiêng liêng; luôn khát khao, ước vọng đồng hành cùng dân tộc trên mọi chặng đường phát triển.

Cuộc đối thoại về niềm tin và nghĩa vụ

Cuộc đối thoại về niềm tin và nghĩa vụ

Nghị định 70/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 1/6/2025 quy định: hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm, hoạt động trong các lĩnh vực tiêu dùng trực tiếp như quán ăn, khách sạn, bán lẻ, vận tải... bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, kết nối trực tiếp với cơ quan thuế.

Phòng ngừa rủi ro UAV

Phòng ngừa rủi ro UAV

Trong chuyến đi đến thủ đô Washington D.C của Mỹ vào cuối năm 2024, người viết từng có ý định mang theo một chiếc flycam (máy bay không người lái - UAV - chuyên chụp hình, quay phim) loại nhỏ để phục vụ công việc.

Hướng đến mục tiêu kép

Hướng đến mục tiêu kép

Tin tưởng, nhưng không ít trăn trở, âu lo là thông điệp được gửi gắm trong phát biểu của nhiều đại biểu Quốc hội tại phiên thảo luận về phát triển kinh tế-xã hội vào hôm qua 17-6.

null