Việt - Mỹ thúc đẩy quan hệ toàn diện

Hôm qua 23-5, sau lễ đón Tổng thống Obama tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng thống Mỹ Obama đã có cuộc hội đàm quan trọng.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng thống Obama duyệt đội danh dự.

Hai nhà lãnh đạo đã trao đổi về quan hệ song phương và các vấn đề khu vực, quốc tế cùng quan tâm, bày tỏ hài lòng trước những tiến triển nhanh chóng, thực chất và toàn diện của quan hệ VN - Mỹ thời gian qua theo những định hướng của quan hệ Đối tác toàn diện VN - Mỹ năm 2013 và Tuyên bố về tầm nhìn chung nhân chuyến thăm Mỹ vào tháng 7-2015 của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

“Tôi lẽ ra nên thăm VN sớm hơn”

Tại buổi họp báo diễn ra sau đó, Tổng thống Obama nhấn mạnh: “Đã đến lúc chúng ta không nên duy trì một lệnh cấm nào nữa. Quyết định dỡ bỏ sẽ tạo thuận lợi cho VN mua vũ khí của Mỹ và từ các đồng minh của chúng tôi”. Trả lời báo chí về quyết định lịch sử này, ông Obama cho biết Mỹ không phụ thuộc bất cứ điều gì từ “yếu tố” Trung Quốc. Ông Obama cho biết cá nhân ông cũng không muốn lệnh cấm này gây chia rẽ mối quan hệ giữa Mỹ và VN. “Đây là một tiến trình được bắt đầu tương đối gian nan với các cuộc đối thoại khó khăn từ nhiều năm trước, với sự tham gia của Ngoại trưởng Mỹ đương nhiệm John Kerry, thượng nghị sĩ John McCain cùng rất nhiều người khác từ cả hai chính phủ”-ông Obama nhấn mạnh.
 

Liên quan đến vấn đề Biển Đông, Tổng thống Mỹ cho biết VN và Mỹ đã nhất trí thúc đẩy hợp tác quân sự, trong đó có việc huấn luyện cảnh sát biển, cung cấp tàu tuần tra, hợp tác chặt chẽ hơn để ứng phó với thảm họa nhân đạo. Ông Obama cũng cho hay Mỹ và VN thống nhất khi ủng hộ trật tự khu vực, trong đó có Biển Đông, nơi các luật và quy định quốc tế được gìn giữ, tự do hàng hải, hàng không, thương mại hợp pháp không bị cản trở, và nơi tranh chấp được giải quyết một cách hòa bình, theo quy định của luật quốc tế. “Tôi muốn nhắc lại là máy bay, tàu Mỹ sẽ tiếp tục di chuyển, hoạt động ở bất cứ nơi nào luật quốc tế cho phép. Chúng tôi sẽ ủng hộ quyền của tất cả các nước khi hành động tương tự”-ông Obama nói.

Trước câu hỏi của một phóng viên đánh giá về mối quan hệ, cảm nhận của ông đối với VN sau khi đã công du hơn 50 quốc gia, ông đáp lại: “Tôi lẽ ra nên thăm VN sớm hơn. Tôi hy vọng khi về hưu có thể cùng gia đình đến VN. Tôi có thể dành thời gian tham quan VN, hiểu biết thêm về con người, thưởng thức ẩm thực và có lịch trình thoải mái hơn...”. Ông cũng hóm hỉnh kết thúc phần họp báo: “Ở Mỹ, chúng tôi có câu “Save the best for last” (tạm dịch: Giữ lại điều tốt đẹp nhất đến phút cuối). VN là một quốc gia đặc biệt, tươi đẹp”.

Mở rộng đối thoại

Đáp lại tuyên bố của Tổng thống Obama, Chủ tịch nước Trần Đại Quang cho biết VN đánh giá cao quyết định của Mỹ về việc dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương đối với VN. Quyết định này cho thấy quan hệ hai nước đã được bình thường hóa hoàn toàn. Đánh giá về mối quan hệ giữa hai quốc gia sau hơn 20 năm thiết lập ngoại giao, Chủ tịch nước khẳng định từ 7.1995 đến nay, quan hệ giữa VN và Mỹ có bước tiến quan trọng trên nhiều lĩnh vực. Về chính trị, ngoại giao đã từ cựu thù trở thành đối tác toàn diện, lãnh đạo cấp cao của hai nước đã có những chuyến thăm chính thức lẫn nhau. Hợp tác giữa VN và Mỹ phát triển trên cả bình diện song phương và đa phương. Có nhiều vấn đề liên quan đến khu vực và toàn cầu, hai bên đã chia sẻ ngày càng nhiều lợi ích và quan tâm chung đặc biệt liên quan đến việc duy trì hòa bình, ổn định và hợp tác, phát triển trong khu vực.
 

Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng thống Mỹ Obama tại buổi họp báo

Chủ tịch nước cho biết về kinh tế, kim ngạch thương mại giữa hai nước đã tăng hơn 130 lần lên 44,5 tỷ USD vào năm 2015; Mỹ hiện đang là nhà đầu tư lớn thứ 7 trên thế giới vào VN và VN hy vọng Mỹ sẽ sớm là nhà đầu tư lớn nhất. Bên cạnh đó, hợp tác giáo dục đào tạo cũng đạt được nhiều tiến bộ quan trọng. Đại học Fulbright VN chính thức được cấp phép thành lập; số lượng du học sinh của VN tại Mỹ tăng 56 lần lên 28.000, đứng đầu các nước ASEAN. Ngoài ra, quan hệ hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh ngày càng thực chất hơn, hai nước vừa hoàn tất dự án tẩy độc giai đoạn 1 tại sân bay Đà Nẵng và sẽ tiếp tục triển khai giai đoạn 2 ở nhiều điểm trong đó có sân bay Biên Hòa. Cùng với những bước tiến quan trọng song phương VN - Mỹ đã đang, sẽ tiếp tục tăng cường phối hợp các vấn đề khu vực quốc tế mà hai bên cùng quan tâm tại các diễn đàn quốc tế.

Đề cập đến vấn đề nhân quyền tại cuộc họp báo, Chủ tịch nước Trần Đại Quang khẳng định quan điểm nhất quán của nhà nước VN là luôn luôn bảo vệ, tôn trọng quyền con người. Điều này được nêu rõ trong Hiến pháp 2013 và VN đang tiếp tục thể chế hóa bằng các dự án luật có liên quan. Thực tế hơn 30 năm thực hiện công cuộc đổi mới của đất nước, theo Chủ tịch nước VN đã đạt được nhiều thành tựu trên các lĩnh vực kinh tế-xã hội, quốc phòng-an ninh, trong đó có vấn đề bảo vệ quyền con người, quyền công dân. Những thành tích đó cũng đã được cộng đồng quốc tế ghi nhận, đánh giá cao. Một trong những ví dụ minh chứng điển hình là VN được bầu vào Ủy ban Nhân quyền của Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2014-2016.

“Như ngài Tổng thống vừa phát biểu hai nước còn sự khác biệt trên một số vấn đề, điều này cũng dễ hiểu. Chúng tôi nghĩ rằng, trên cơ sở tôn trọng, tinh thần hiểu biết lẫn nhau hai nước cần tiếp tục mở rộng đối thoại trên cơ sở đó để làm giảm thiểu khác biệt trên các lĩnh vực nói chung, trong đó có vấn đề nhân quyền”-Chủ tịch nước khép lại phiên họp báo.

Theo Thanhnien