Dọn dẹp mộ cho phạm nhân đã chết được chôn cất tại khu vực nghĩa địa do Phân trại K5 quản lý. Ảnh: T.D |
Dẫn đường cho chúng tôi đến nghĩa địa chôn cất phạm nhân qua đời trong thời gian chấp hành án tại Phân trại K5, Đại úy Nguyễn Đình Tiên-cán bộ Đội Giáo dục hồ sơ (Trại giam Gia Trung) thông tin: Trại giam Gia Trung có 7 khu vực chôn cất phạm nhân với hàng trăm ngôi mộ. Đa phần mộ phạm nhân chôn cất ở đây đều từ những năm 1990 trở về trước. Còn phạm nhân tử vong sau này đều được tạo điều kiện cho người nhà nhận về chôn cất theo chính sách nhân đạo của Nhà nước. “Mỗi năm, trước Tết Nguyên đán chừng 1 tháng, đội chúng tôi sẽ xây dựng kế hoạch quét dọn các khu nghĩa địa chôn cất phạm nhân rồi trình Ban Giám thị phê duyệt. Sau đó sẽ chuyển về cho các phân trại thực hiện theo kế hoạch đã được phê duyệt. Thường thì khoảng ngày 20 tháng Chạp, 5 phân trại sẽ cùng triển khai việc dọn dẹp vệ sinh, phát cỏ và quét sơn trắng trên các bia mộ phạm nhân. Chúng tôi cũng mua thêm sơn đỏ để viết lại những thông tin phạm nhân trên các bia mộ”-Đại úy Tiên cho hay.
Khu nghĩa địa chôn cất phạm nhân ở K5 nằm trên 1 ngọn đồi cao. Xung quanh được phát dọn cỏ sạch sẽ. Các hàng mộ nằm theo hàng thẳng thớm, vừa có lớp đất đỏ mới được đắp thêm. Các bia mộ đều được quét sơn trắng phau và ghi rõ thông tin về người chết. Đại úy Tiên cho biết thêm: Đơn vị lưu trữ bản đồ chi tiết các khu vực chôn cất phạm nhân qua đời trong thời gian chấp hành án ở đây. Còn có sơ đồ các mộ có ghi rõ tên tuổi, năm mất trên đó và đánh dấu số thứ tự. Thế nên có trường hợp mất chục năm sau người nhà mới tìm tới viếng hoặc đề nghị được cất bốc thì không mất nhiều thời gian để tìm ra. Ví như cách đây mấy năm, có gia đình người Việt định cư ở Canada tìm đến hỏi người thân mất khi đang chấp hành án ở Gia Lai, nhưng không rõ địa điểm cụ thể. Từ thông tin họ cung cấp, đơn vị tra ra ngay vị trí mộ và Ban Giám thị cũng tạo điều kiện cho họ được cất bốc về nơi khác chôn cất. Gia đình họ rất vui khi biết mấy chục năm qua, đơn vị vẫn dọn dẹp nghĩa địa có phần mộ này và thắp nhang cho phạm nhân qua đời vào các dịp lễ, Tết theo nét đẹp truyền thống của dân tộc.
Phát dọn cây cỏ xung quanh khu vực nghĩa địa chôn cất phạm nhân trong Trại giam Gia Trung. Ảnh: T.D |
Theo Đại tá Đào Ngọc Sỹ-Giám thị Trại giam Gia Trung: "Trước Tết Nguyên đán mỗi năm, người Việt ta có nét đẹp mang bản sắc riêng là tảo mộ cho ông bà, tổ tiên. Đối với mộ phạm nhân chôn cất ở đây, chúng tôi cũng chỉ đạo các phân trại dọn dẹp vệ sinh cho sạch sẽ và cũng nhang khói cho họ vào dịp Tết cổ truyền dân tộc. Điều này thể hiện luật pháp nghiêm minh nhưng cũng mang tính nhân văn, nhân đạo đối với tất cả mọi người. Ngoài ra, nếu có gia đình phạm nhân xin bốc mộ, nếu đầy đủ thủ tục theo đúng quy định, chúng tôi cũng tạo điều kiện thuận lợi nhất có thể. Trại cũng cử lực lượng ra phụ các gia đình việc bốc mộ phạm nhân. Có trường hợp bốc mộ nửa đêm, chúng tôi cũng phân công cán bộ dẫn ra địa điểm, cử thêm lực lượng phụ bốc cho xong sớm để chở về chôn cất theo kịp giờ lành gia đình ấn định.