Rau dớn

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Khi đi ngang qua hàng rau trong chợ, tôi đã dừng chân thật lâu trước những bó rau dớn xanh mướt, non mởn của bà con Jrai đem bán. Lâu lắm rồi, tôi mới thấy món rau dân dã này. Bao kỷ niệm chợt ùa về trong tôi. Không trả giá, tôi nhanh chóng mua ngay vài bó mang về.

Rau dớn thuộc họ dương xỉ, mọc hoang tại các bờ suối, khe đá nơi râm mát, ẩm ướt. Vào mùa nắng nóng, rau dớn bị chết đi khá nhiều bởi thiếu nước, nhưng khi gặp mưa thì phát triển mạnh, mọc lên từng đám non mơn mởn. Dân làng cứ đến hái hàng rổ mang về. Ngày trước, nhà tôi lưng tựa bên vách núi, mặt hướng ra sông. Những bờ rau dớn mọc theo khe nước là món ăn thường ngày của các gia đình quanh núi. Rau dớn hái về, mẹ tôi thường chọn những cọng non, chuốt bớt lông măng, bẻ ra từng khúc, rửa sạch rồi đem luộc với nhúm muối. Chỉ một lát là đã có món rau luộc chấm với tương bần.

Tôi nhớ nhất là món canh rau dớn nấu với cá lóc. Một buổi sáng của năm 1966, khi mặt trời xòe rẻ quạt hừng đông, cha tôi dậy sớm vào khe suối thăm câu. Lúc về, ông xách một xâu cá lóc với bó rau dớn. Về đến nhà, mẹ tôi đã chuẩn bị bữa sáng cùng với nồi canh cá lóc.

Những chú cá lóc bằng cườm tay được mẹ tôi làm sạch và cuộn lại bỏ vào nồi chờ nước sôi lên. Những cọng rau dớn cắt khúc được mẹ tôi để sẵn, khi cá gần chín bỏ vào nấu thêm một lát, nêm nếm gia vị rồi tắt bếp. Mùi cá quyện với mùi rau dớn bay lên thơm nức. Mâm cơm được dọn ra dưới mái hiên nhà bếp. Tôi là con út nên mẹ lúc nào cũng dành cho bộ lòng, chùm trứng nhỏ xíu và lưng cá trắng nõn.

Mâm cơm đang đầy ắp yêu thương thì bỗng từ xa tiếng rú đạn ca nông của Mỹ bắn dữ dội như xé trời vào các khe suối, kèm theo là tiếng nổ và đám khói bụi cuộn lên. Cả nhà hoảng hốt, miếng cá lóc, cọng rau dớn tôi chưa kịp ăn, mẹ vội nắm tay tôi kéo xuống hầm trú ẩn. Còn cha tôi chốc chốc lại ló đầu lên khỏi miệng hầm ngó chừng nghe ngóng rồi buột miệng: “Bọn Mỹ bắn để dọn đường đổ quân. Rồi lại bị càn quét, khổ lắm đây”. Vừa dứt lời thì tiếng ca nông rít ào ào trên mái nhà, một tiếng nổ long trời, bụi đất tung lên mù mịt, hầm kèo trú ẩn của nhà tôi bị sức ép của đạn đổ bụi đất xuống mù mịt. Tôi ngồi co ro trong lòng mẹ, ngoại thì luôn miệng niệm Phật, ba tôi ngồi gần miệng hầm phủ đất cát tràn vào, mặt mày lem luốc. Ông ngoại quay vào hỏi mẹ con có sao không mà tay ông cứ ôm khư khư tay còn lại, mặt nhăn nhó. Một vệt máu đỏ lẫn đất cát chảy trên cánh tay.

Mẹ bất chấp nguy hiểm, lao vào nhà vơ vội mớ rau dớn còn lại trong rổ và bứt vội nắm lá bông bay đưa chung vào miệng nhai ngấu nghiến đắp vội vết thương cho cha rồi xé cánh tay áo của mẹ băng lại. Gần trưa, cả nhà tôi bước lên khỏi miệng hầm. Căn nhà tranh chỉ còn lại một chỏm nóc, vách tre tranh ngã đổ ập lên mâm cơm.

Mấy chục năm ở An Khê, tôi thường dạo các bờ suối bờ khe để tìm rau dớn. Sau năm 1967, xăng dầu đổ tràn lòng suối làm cho cây dớn không còn thấy nữa. Sau ngày giải phóng, tôi vào công tác ở công trường thủy lợi Đăk Ta Kân (xã Lơ Ku, huyện Kbang), thấy rau dớn mọc theo khe suối rất nhiều. Hầu như rau dớn là món ăn thường ngày của anh em chỉ huy kỹ thuật chúng tôi. Cũng món canh rau dớn nấu cá lóc, rau dớn luộc, rau dớn xào hành tỏi, rau dớn nấu măng. Tôi ăn riết đâm ghiền.

Đã gần nửa thế kỷ trôi qua, nhiều lúc, tôi lại nghĩ về những món ăn nhiều kỷ niệm ấy. Nay bỗng nhiên lại thấy những bó rau dớn nơi chợ quê mà tưởng chừng như tôi gặp lại cha mẹ, ông bà, gặp lại đồng nghiệp của những tháng ngày gian khổ lẫn buồn vui nơi công tác.

Có thể bạn quan tâm

Mật ngọt trước hiên nhà

Mật ngọt trước hiên nhà

(GLO)- Trước hiên nhà tôi bỗng xuất hiện một tổ ong mật. Đàn ong bay lượn trong nắng mai, những đôi cánh mỏng manh khẽ rung lên, hòa cùng làn gió nhẹ, tạo nên bản nhạc du dương. Tôi lặng lẽ dõi theo, chợt cảm thấy lòng mình cũng rung lên theo nhịp điệu ấy, một sự đồng điệu vô hình.

Mùa hè tuổi thơ

Mùa hè tuổi thơ

(GLO)- Thế là mùa hè đã về. Tia nắng thắp đỏ chùm phượng vĩ trải dài trên những lối phố. Tôi đi miên man trong nắng vàng, hòa cùng bản giao hưởng tiếng ve giữa trưa oi bức. Ký ức những ngày hè của tuổi thơ bỗng ùa về, lay động hồn tôi.

Một thời hương mía…

Một thời hương mía…

(GLO)-Từ con ngõ quen thuộc, tôi hướng mắt ra cánh đồng, thu vào bạt ngàn màu xanh của mía, bắp, đậu, khoai lang... Mỗi mùa một sắc điệu, trù phú và no đủ. Nếu ai đó từng gắn bó với mảnh đất này như tôi sẽ nghe tim mình thổn thức, thấy lòng xốn xang khi bao ký ức luyến thương thầm gọi, tìm về.

Chiêng ngân lòng phố

Chiêng ngân lòng phố

(GLO)- Sương còn an nhiên trên từng ngọn cỏ. Dãy núi phía trước nhà hiện ra mờ mờ. Đâu đó, vẳng trong thung sâu, gà rừng đã cất những thanh âm đầu tiên kéo bình minh vượt qua sườn đồi để chào một ngày mới.

Mùa hạ bình yên

Mùa hạ bình yên

(GLO)- Tôi thường kết thúc một buổi tối bằng vài phút ngồi yên trước khi đặt mình vào giấc ngủ. Ánh sáng của bóng đèn đêm phả dịu xuống là một bối cảnh nhẹ nhõm cho những nghĩ ngợi còn đọng lại sau cùng khi ngày vừa trôi.

Chạm vào sách

Chạm vào sách

(GLO)- Tôi có thói quen đọc sách từ hồi còn nhỏ. Cứ đi đâu, làm gì thấy thuận tiện là tôi mang sách theo cùng. Trên chuyến tàu Bắc-Nam hay trên chuyến xe đường dài, trong ba lô của tôi luôn có một vài cuốn sách mới mua hay đọc nửa chừng.

Ngoái nhìn thương nhớ

Ngoái nhìn thương nhớ

Mỗi lần ngang qua góc phố nhỏ ấy, mình đều sẽ sàng ngoái đầu nhìn lại ngôi nhà ba tầng cũ kĩ và hàng cây bằng lăng đang đến mùa trổ hoa vun tán tròn no đủ mãi khiến cho bao người ngẩn ngơ theo sắc màu tim tím đến lạc lối về.

Kỷ niệm khó quên

Kỷ niệm khó quên

(GLO)- Cũng đã nhiều lần, tôi được tham dự những buổi giao lưu giữa tác giả với bạn đọc qua các chương trình nghe nói chuyện thơ, đêm thơ-nhạc, buổi ra mắt tác phẩm mới, giới thiệu tác giả-tác phẩm do Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh tổ chức.

Những mùa sen

Những mùa sen

(GLO)- Tôi có một thời thơ ấu sống bên đầm sen Đồng Tháp Mười. Những buổi chiều mùa hạ, các anh chị chèo chiếc xuồng nhỏ đưa tôi ra một đầm nước mênh mông với ngập tràn màu sen hồng chấp chới, ngan ngát hương thơm.

Khi phố mùa hoa

Khi phố mùa hoa

(GLO)- Nơi nắng mưa chia 2 mùa rõ rệt, giao của mùa là những phố màu hoa. Không còn gió se mát hanh hao trên nền trời xanh ngắt, cái nóng oi hầm bắt đầu cho một ngày như sớm hơn thường lệ. 

Bước chậm, thở sâu

Bước chậm, thở sâu

(GLO)- Người xưa có câu: “Dục tốc bất đạt” (nghĩa là nếu muốn nhanh chóng thành công mà lại nóng vội thì sẽ không đạt kết quả). Còn bây giờ, mọi người thường bảo nhau, muốn nhanh thì phải từ từ.

Ru ta dịu dàng

Ru ta dịu dàng

(GLO)- Hôm đi tập huấn chuyên môn, tôi gặp lại Mây, cô bạn chung phòng ký túc xá hồi đại học. Suốt buổi hàn huyên, Mây cứ đăm đăm nhìn tôi, đôi mắt nói nhiều hơn cả những lời tâm sự.

Lưu bút học trò

Lưu bút học trò

(GLO)-Tháng 5, nắng bắt đầu rót mật lên từng kẽ lá. Màu nắng ấm nồng như lời thì thầm của thời gian, nhắc nhở chúng tôi rằng, ngày chia tay thầy cô, bè bạn đang đến thật gần. Trong lòng mỗi chúng tôi, dường như có một khoảng trống dần mở ra, khoảng trống của bao điều chưa kịp nói, chưa kịp làm.

Rau dại quê nhà

Rau dại quê nhà

(GLO)- Mùa nào thức nấy, vùng nào rau ấy, không chỉ những bữa cơm trên rẫy, dưới đồng mà dường như bữa cơm nào của tuổi thơ chúng tôi cũng không thiếu mớ rau dại.

Gặp lại thanh xuân

Gặp lại thanh xuân

(GLO)- Tôi từng thấy chị gái mình đứng thật lâu trước tấm gương. Lúc đầu, tôi cứ ngỡ chị đang nhìn xem có vết nám nào trên mặt như một sự lo âu thường thấy của phụ nữ nhưng không phải.

Tiếng ve gọi hè

Tiếng ve gọi hè

(GLO)- Ai cũng từng trải qua những ngày cắp sách đến trường, cũng từng háo hức đợi tiếng ve gọi hè sang, từng bâng khuâng trước những cánh hoa phượng vĩ đầu mùa.

Vừa vặn sống

Vừa vặn sống

(GLO)- Thỉnh thoảng, trong một buổi sớm mai, nếu không phải bận bịu quá với công việc, tôi thường ngồi bên vỉa hè, dưới một gốc thông.

Gia tài của cha

Gia tài của cha

(GLO)- Hoài niệm về ký ức quãng đời sống cùng cha mẹ, anh chị em chúng tôi thường nhắc đến gia tài của cha-di sản truyền thế hệ, chất keo kết dính tình thủ túc dường như chẳng có nỗi buồn.

null