Ngư dân còn nhiều vướng mắc
Theo quy định, tàu cá được phép khai thác thủy sản phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện, như: Đăng ký, đăng kiểm hợp pháp và còn hiệu lực; có giấy phép khai thác ghi rõ ngư trường, nghề và thời hạn hoạt động; đảm bảo tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật, trang bị cứu sinh, cứu hỏa, thông tin liên lạc; đánh dấu nhận diện theo quy chuẩn; gắn thiết bị giám sát hành trình (VMS) và ghi chép trung thực nhật ký khai thác. Ngoài ra, chủ tàu, thuyền trưởng và thuyền viên phải có chứng chỉ phù hợp, tuyệt đối không sử dụng chất nổ, xung điện, hóa chất độc hại hay ngư cụ cấm nhằm bảo vệ nguồn lợi thủy sản…
Tuy nhiên, thực tế tại Phù Mỹ Đông còn nhiều bất cập. Thôn Tân Phụng 1 hiện có 11 tàu cải hoán, thay máy bộ (quy định dùng máy thủy). Theo Trưởng thôn Trương Bá Pha, những tàu máy bộ này hoạt động nghề lưới kéo ở vùng lộng từ hàng chục năm trước. Ngư dân thay máy thủy thành máy bộ để tàu chạy mạnh hơn, đánh bắt hiệu quả hơn.
“Theo quy định, tàu thủy phải dùng máy thủy. Tuy nhiên, chi phí mua máy thủy hiện khá cao, bình quân từ 300 - 400 triệu đồng, nhiều người không có đủ tiền. Thêm vào đó, lắp máy thủy thì tàu hoạt động không mạnh bằng máy bộ nên chủ tàu không muốn thay”, ông Pha chia sẻ.
Khó khăn còn ở chỗ nhiều tàu trước đây đăng ký nghề câu, lưới vây, nhưng sau thua lỗ, thiếu lao động, đã chuyển sang nghề lưới kéo. Do tự ý chuyển nghề, khi gia hạn giấy phép, cơ quan chức năng không chấp thuận vì hành nghề không đúng giấy phép cũ. Một số hộ đăng ký theo nghề mới cũng không được chấp nhận do đã hết quota (số lượng đăng ký) theo quy định.
Theo thống kê của UBND xã Phù Mỹ Đông, trên địa bàn hiện có 1 tàu chưa đăng ký, đăng kiểm, neo đậu tại Cảng Dương Đông (Phú Quốc, An Giang); 21 tàu thay máy bộ, 37 tàu chưa có giấy phép khai thác và 90 tàu đã hết hạn giấy phép. Bên cạnh đó, xã còn 14 tàu chưa lắp đặt thiết bị VMS và 3 tàu chưa sang tên thiết bị này.
Chính quyền kiên trì giám sát, vận động
Trước thực trạng này, xã Phù Mỹ Đông đã triển khai các giải pháp cụ thể cho từng trường hợp, phối hợp với lực lượng chức năng đến từng nhà chủ tàu kiên trì vận động bà con thực hiện theo quy định pháp luật.
Theo Phó Chủ tịch UBND xã Nguyễn Ngọc Hạnh, với 21 tàu thay máy bộ chưa thực hiện đăng kiểm và đăng ký lại theo quy định, xã cũng yêu cầu các chủ tàu thực hiện xả bản theo chính sách của UBND tỉnh. Thời gian này, chủ tàu cam kết không được khai thác thủy sản và không được để ngư lưới cụ trên tàu dưới mọi hình thức.
Đối với các tàu chưa có giấy phép hoặc đã hết hạn, UBND xã chủ trì phối hợp Chi cục Thủy sản, CA, Biên phòng, đơn vị đăng kiểm tổ chức họp, hướng dẫn ngư dân làm lại thủ tục đăng kiểm và xin cấp phép khai thác theo đúng quy định. Chi cục Thủy sản cũng cử tổ công tác lưu động sẵn sàng hỗ trợ trực tiếp ngư dân trong quá trình thực hiện.
Xã cũng thường xuyên cập nhật tình hình neo đậu (thời gian, vị trí, hình ảnh) của 14 tàu chưa lắp VMS và 3 tàu chưa sang tên thiết bị, gửi Chi cục Thủy sản theo dõi, quản lý. Các thôn lập danh sách, tập trung tàu về một khu vực, nghiêm cấm ra khơi. Lực lượng chức năng giám sát chặt chẽ, không để các tàu này hoạt động khai thác.
Đối với tàu neo đậu ở bến ngoài tỉnh, xã lập danh sách gửi về Sở Nông nghiệp và Môi trường để tổng hợp, tham mưu UBND tỉnh có văn bản gửi UBND các tỉnh liên quan đề nghị phối hợp quản lý, không cho tàu cá tham gia khai thác thủy sản. “Địa phương đang nỗ lực hết sức và mong sự phối hợp của các cơ quan chức năng. Đặc biệt, tỉnh cần sớm có chính sách xả bản để việc vận động, thuyết phục chủ tàu đạt hiệu quả cao hơn”, ông Hạnh đề nghị.
