Ký ức về “địa ngục trần gian”

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Trong số hàng ngàn cựu tù chính trị yêu nước và người thân ở khắp mọi miền Tổ quốc về dự lễ kỷ niệm 50 năm “Chiến thắng trở về” do Tỉnh ủy, UBND tỉnh Kiên Giang phối hợp với Ban Liên lạc toàn quốc chiến sĩ cách mạng Việt Nam bị địch bắt tù đày tổ chức tại Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Trại giam Phú Quốc, tỉnh Gia Lai có 32 cựu tù và thân nhân. Với mỗi người, đây là chuyến đi ấn tượng, đong đầy cảm xúc.

Hai lần đến Phú Quốc, bà Đào Thị Hà (305 Cách Mạng Tháng Tám, phường Hoa Lư, TP. Pleiku) đều không ngăn được dòng nước mắt lăn dài khi viếng Nghĩa trang Liệt sĩ và Đền thờ liệt sĩ TP. Phú Quốc. Ký ức về những năm tháng bị kẻ thù giam cầm, tra tấn dã man cứ thế ùa về trong tâm trí nữ cựu tù đã bước qua tuổi 73.

Bà hồi tưởng: “17 tuổi, tôi tham gia đội biệt động thị xã Kon Tum. Nhiệm vụ lúc bấy giờ là làm giao liên, rải truyền đơn, vận chuyển lương thực, đưa đón cán bộ ra vào thị xã... Năm 1970, khi đang làm nhiệm vụ, tôi bị địch bắt giam tại Ngục Kon Tum. Chúng dùng đủ mọi cực hình để tra hỏi, nhẹ thì đấm đá, bạt tai, nặng hơn là bịt mũi đổ nước ớt, xà phòng vào miệng”.

Không dừng lại ở đó, bà Hà còn nhiều lần bị cai ngục tra tấn bằng cách cho đi “máy bay”-cột 2 chân treo lơ lửng trên trần nhà, rồi cho người đấm đá đến khi ngất lịm; đi “tàu thủy”-cho người vào thùng phuy ngập nước, lấy búa sắt đập mạnh bên ngoài. Kèm theo cực hình tra tấn ấy là hàng loạt câu hỏi: “Cơ sở mày ở đâu?”, “Ai đồng chí với mày?”, “Mày Việt Cộng nằm vùng phải không?”...

Năm 1972, bà cùng nhiều tù nhân khác bị kẻ địch đưa về giam tại Nhà lao Pleiku và 1 năm sau bị kết án 18 tháng tù (lấy mốc ngày 27-1-1973) với tội danh “Việt Cộng nằm vùng”. Sau đó, bà bị đưa xuống giam giữ ở Trại cải huấn Khánh Hòa, đến tháng 8-1974 mới được trả tự do.

“Cha tôi là liệt sĩ Đào Duy Hải cũng bị địch bắt cùng năm. Chúng giam cha tôi tại Nhà lao Pleiku sau đó chuyển ra Nhà tù Côn Đảo. Năm 1973, cha tôi được đưa về Nhà lao Tân Hiệp (tỉnh Đồng Nai) để chờ trao trả tự do theo Hiệp định Paris nhưng vì kiệt sức bởi những đòn roi tra tấn nên đã hy sinh”-bà Hà rưng rưng nhắc nhớ.

Các cựu tù chính trị yêu nước tỉnh và thân nhân tham gia lễ kỷ niệm 50 năm “Chiến thắng trở về” tại Phú Quốc (ảnh Hội Cựu tù chính trị yêu nước tỉnh cung cấp).

Các cựu tù chính trị yêu nước tỉnh và thân nhân tham gia lễ kỷ niệm 50 năm “Chiến thắng trở về” tại Phú Quốc (ảnh Hội Cựu tù chính trị yêu nước tỉnh cung cấp).

Cũng như bà Hà, khi về thăm lại Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Trại giam Phú Quốc, nỗi đau về thể xác lẫn tinh thần trong suốt 8 năm bị địch bắt tù đày (1967-1975) của cựu tù 77 tuổi Nguyễn Đôn Thiêm (276/4 Lê Duẩn, phường Phù Đổng, TP. Pleiku) như hiện hữu.

Bị bắt giữ khi đang tham gia lực lượng du kích địa phương, thời gian đầu, ông Thiêm bị giam tại Nhà lao Quảng Ngãi. Vài ngày, ông bị cai ngục tra hỏi. Lần nào cũng vậy, ông đều khai là người dân sinh sống tại địa phương. Đến tháng 4-1968, ông bị đưa ra Nhà tù Côn Đảo. Hiệp định Paris ký kết, ông cùng nhiều tù nhân khác được đưa về đất liền để tiến hành trao trả. Tuy nhiên, kẻ địch lại tìm cách hợp thức hóa vấn đề giam giữ và ông bị liệt vào danh sách gian nhân hiệp Đảng, không được trao trả. Năm 1974, chúng đưa ông quay trở lại Nhà tù Côn Đảo giam giữ cho đến ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

“Đây là lần thứ 3 tôi trở lại Phú Quốc. Những lần trước, chúng tôi di chuyển bằng ô tô, bằng tàu, riêng lần này được đi máy bay. Chúng tôi rất biết ơn Đảng, Nhà nước đã quan tâm, tạo điều kiện để các cựu tù chúng tôi có chuyến hành trình đầy ý nghĩa. Chúng tôi có cơ hội thắp nén nhang cho những người đã nằm xuống; gặp lại những bạn tù, ôn lại kỷ niệm, thấy bản thân còn may mắn vì còn sống và tiếp tục cống hiến cho quê hương”-ông Thiêm chia sẻ.

Ông Nguyễn Đôn Thiêm từng bị địch bắt và giam giữ suốt 8 năm. Ảnh: Phương Dung

Ông Nguyễn Đôn Thiêm từng bị địch bắt và giam giữ suốt 8 năm. Ảnh: Phương Dung

Tâm trạng ông Trần Minh Sơn-Chủ tịch Hội Cựu tù chính trị yêu nước tỉnh cũng đan xen buồn vui. Những đổi thay của nơi từng được ví là “địa ngục trần gian” khiến ông không khỏi ngạc nhiên. “10 năm trước, nơi đây còn là huyện đảo hoang sơ. Bây giờ, Phú Quốc đổi khác với các công trình kiến trúc sang trọng, đẹp mắt, những điểm tham quan du lịch hấp dẫn. Riêng Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Trại giam Phú Quốc được tu bổ, tôn tạo nhiều hạng mục như: nhà trưng bày di tích, đường hầm vượt ngục, chuồng cọp, nhà giam, tượng đài Nắm Đấm, tượng đài Đồi Sim... Nơi đây không chỉ là “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống cách mạng mà còn là điểm đến của nhiều du khách trong và ngoài nước”-ông Sơn bày tỏ.

Tham dự lễ kỷ niệm 50 năm “Chiến thắng trở về” diễn ra trong 2 ngày (25 và 26-3), các cựu tù và thân nhân đã được tham gia nhiều hoạt động ý nghĩa, qua đó ôn lại truyền thống đấu tranh bất khuất, ý chí cách mạng kiên cường của các chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày; đồng thời tưởng nhớ, tri ân những người đã ngã xuống vì độc lập, tự do của dân tộc, đóng góp xây dựng quê hương.

Có thể bạn quan tâm

Các cổ vật gốm sứ chén, bát, đĩa... được ngư dân nhặt được.

Làng cổ vật

Nép mình bên eo biển Vũng Tàu, thôn Châu Thuận Biển (xã Đông Sơn, huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi) không chỉ nổi tiếng là “làng lặn Hoàng Sa” với truyền thống bám biển, giữ chủ quyền, mà còn được ví như “kho báu” lưu giữ hàng loạt cổ vật từ những con tàu đắm hàng thế kỷ dưới đáy đại dương.

'Phu sâm' ở núi Ngọc Linh

'Phu sâm' ở núi Ngọc Linh

Nhiều doanh nghiệp và người dân lên ngọn núi Ngọc Linh hùng vĩ ở TP.Đà Nẵng thuê môi trường rừng để trồng sâm, mở ra một nghề mới để đồng bào Xê Đăng bản địa mưu sinh suốt nhiều năm qua: 'phu sâm', tức nghề cõng hàng thuê.

Thầy giáo làng đam mê sưu tầm đồ xưa cũ

Thầy giáo làng đam mê sưu tầm đồ xưa cũ

(GLO)- Không chỉ bền bỉ gieo con chữ cho học trò nghèo, thầy Võ Trí Hoàn-Hiệu trưởng Trường Tiểu học và THCS Quang Trung (xã Ia Tul, tỉnh Gia Lai) còn là người đam mê sưu tầm đồ xưa cũ. Với thầy, mỗi món đồ là bài học sống động về lịch sử dân tộc mà thầy muốn kể cho học trò.

Tự hào 2 xã Anh hùng Ia Dơk, Kon Chiêng

Tự hào 2 xã Anh hùng Ia Dơk, Kon Chiêng

(GLO)- Trong kháng chiến chống Mỹ, xã Ia Dơk (tỉnh Gia Lai) là căn cứ cách mạng quan trọng, đồng thời cũng là nơi hứng chịu nhiều đau thương, mất mát. Những cánh đồng từng bị bom cày xới, những mái nhà bình yên hóa tro tàn, bao số phận người dân vô tội bị giặc sát hại.

Thủ lĩnh giữ rừng Hà Ra

Thủ lĩnh giữ rừng Hà Ra

(GLO)- Gần 40 năm gắn bó với rừng, ông Nguyễn Văn Chín-Giám đốc Ban Quản lý rừng phòng hộ Hà Ra (xã Hra, tỉnh Gia Lai) được biết đến như vị “thủ lĩnh giữ rừng” đặc biệt: từ việc biến lâm tặc thành người giữ rừng đến phủ xanh vùng đất cằn cỗi nơi “cổng trời” Mang Yang.

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Dệt những sợi kí ức giữa đại ngàn

Khi sản phẩm công nghiệp ngày càng tràn ngập thị trường thì ở vùng núi rừng Đưng K’nớ (xã Đam Rông 4, tỉnh Lâm Đồng) vẫn còn những người phụ nữ cần mẫn bên khung cửi, kiên nhẫn nhuộm từng sợi chỉ, dệt từng hoa văn. Những tấm thổ cẩm ra đời từ nơi đây là hơi thở níu giữ kí ức truyền thống đại ngàn.

Dặm dài Trường Lũy

Dặm dài Trường Lũy

(GLO)- Trường Lũy là một phức hợp bao gồm: lũy-bảo (đồn)-đường, hình thành từ thời chúa Nguyễn, xây dựng quy mô dưới triều Nguyễn; đi qua địa phận 3 tỉnh trước đây: Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bình Định.

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Tuyến 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên, những ngày về đích: Cứ điểm dưới chân Hoàng Liên Sơn

Trạm biến áp 500kV Lào Cai đang gấp rút hoàn thiện để trở thành điểm khởi đầu của tuyến đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên. Đây là mắt xích chiến lược trong hành trình đưa nguồn điện dồi dào, đặc biệt là thủy điện ở Tây Bắc, vượt núi băng rừng về xuôi để hòa vào lưới điện quốc gia.

Viết giữa mùa măng rừng

Viết giữa mùa măng rừng

(GLO)- Vào tháng 7 đến tháng 11 hằng năm, khi những cơn mưa đầu mùa bắt đầu trút xuống, cũng là lúc người dân vùng cao nguyên Gia Lai lội suối, băng rừng để hái măng - thứ sản vật được người Jrai, Bana gọi là “lộc rừng”.

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Xã tỷ phú nơi biên viễn

Trong hai năm 2024-2025, thủ phủ Tây Nguyên trúng đậm cà phê. Chỉ tính riêng huyện Đắk Mil (tỉnh Đắk Nông cũ), các lão nông đã sắm 1.000 ô tô trong năm 2024. Xã Bờ Y (huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum cũ, nay thuộc tỉnh Quảng Ngãi giáp Lào và Campuchia) cũng chung niềm vui ấy...

Những đoản khúc Huế

Những đoản khúc Huế

Hôm ấy, trên xe khi đi qua đoạn đường gần Khách sạn Morin và Trung tâm Nghệ thuật Điềm Phùng Thị ở Huế, nhìn hàng cây rất đẹp, tôi nói với người lái xe: “Nếu thấy cây long não, em chỉ cho anh nhé”. 

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn của người Rục

Tầm nhìn (view) đắt giá nhất của người Rục ở bản Ka Ai, xã Dân Hóa, bản Mò O Ồ Ồ, xã Thượng Hóa (Quảng Bình, nay là tỉnh Quảng Trị), đó là ngôi nhà có mặt tiền bao quát đồng lúa.

Vũ Văn Tam Lang & 50 cây violon đặc chế

Vũ Văn Tam Lang và 50 cây violon đặc chế

(GLO)- Cách đây vài năm, khi ngắm 22 cây đàn violon do ông Vũ Văn Tam Lang (phường An Phú, tỉnh Gia Lai) chế tác bằng tất cả tâm huyết được giới chuyên môn đánh giá cao, tôi thầm nghĩ, ông đã có thể tự hài lòng với những gì mình có.

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

Xanh hóa các chốt dân quân thường trực

(GLO)- Khi mới xây dựng, các chốt chiến đấu dân quân thường trực biên giới chỉ có công sự, trận địa chiến đấu. Nhờ bàn tay lao động cần cù của cán bộ, chiến sĩ, chốt được phủ xanh bởi bồn hoa, cây cảnh, thảm cỏ, cây xanh và có vườn tăng gia, ao cá, tạo thêm nét đẹp ở nơi biên cương.

Gìn giữ kỷ vật tri ân

Gìn giữ kỷ vật tri ân

(GLO)- Bảo tàng tỉnh Gia Lai đang lưu giữ hơn 4.000 tài liệu, hình ảnh, hiện vật, kỷ vật có giá trị về 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ; trong đó, có gần 300 hiện vật, tư liệu, hình ảnh về các mẹ Việt Nam anh hùng, liệt sĩ ở vùng đất Bình Định trước đây.

null