Các trạm dừng nghỉ trên tuyến cao tốc Bắc-Nam phía Đông đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Nếu không giải quyết sớm, các trạm này sẽ đứng trước nguy cơ “vỡ” tiến độ về thời gian hoàn thành vào cuối năm nay theo chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Xây dựng.
Nhiều lý do chậm tiến độ
Theo báo cáo của Cục Đường bộ Việt Nam, trên tuyến cao tốc Bắc-Nam phía Đông, dự kiến đầu tư mới 24 trạm dừng nghỉ, trong đó đã ký hợp đồng 18 trạm; 3 trạm gồm: Quy Nhơn-Chí Thạnh, Cần Thơ-Hậu Giang, Hậu Giang-Cà Mau tổ chức đấu thầu lại (do không có nhà đầu tư đáp ứng yêu cầu của hồ sơ mời thầu và không có nhà đầu tư tham dự); 3 trạm La Sơn-Hòa Liên, Hầm Đèo Cả, Mỹ Thuận-Cần Thơ đang hoàn thiện thủ tục đầu tư.
Cụ thể, với 8 trạm ký hợp đồng tháng 8/2024, đến nay, các trạm dừng nghỉ Mai Sơn-QL45, Nghi Sơn-Diễn Châu, Diễn Châu-Bãi Vọt, Vĩnh Hảo-Phan Thiết (Km205) đã bàn giao toàn bộ mặt bằng. Các trạm dừng nghỉ Cam Lâm-Vĩnh Hảo, Vĩnh Hảo-Phan Thiết (Km144); Phan Thiết-Dầu Giây mới bàn giao một phần mặt bằng; trạm dừng nghỉ Nha Trang-Cam Lâm chưa bàn giao mặt bằng.
Trong đó, các trạm dừng nghỉ Vĩnh Hảo-Phan Thiết (Km205), Phan Thiết-Dầu Giây đang triển khai thi công một số hạng mục như san nền, hệ thống hạ tầng kỹ thuật (đạt khoảng 40% khối lượng). Trạm dừng nghỉ Mai Sơn-Quốc lộ 45, Nghi Sơn-Diễn Châu, Diễn Châu-Bãi Vọt dự kiến thi công trong tháng 6/2025. Ba trạm dừng nghỉ gồm Cam Lâm-Vĩnh Hảo, Vĩnh Hảo-Phan Thiết (Km144), Nha Trang-Cam Lâm chưa triển khai thi công do chưa có mặt bằng.
Đối với 10 trạm dừng nghỉ ký hợp đồng tháng 3-4/2025, hiện trạm dừng nghỉ Quốc lộ 45-Nghi Sơn, Hàm Nghi-Vũng Áng, Vũng Áng-Bùng, Bùng-Vạn Ninh, Hoài Nhơn-Quy Nhơn, Vân Phong-Nha Trang đã hoàn thành giải phóng mặt bằng. Các trạm dừng nghỉ Vạn Ninh-Cam Lộ, Cam Lộ-La Sơn; Quảng Ngãi-Hoài Nhơn (Km77+820) mới bàn giao được một phần mặt bằng. Đặc biệt, trạm dừng nghỉ cao tốc Quảng Ngãi-Hoài Nhơn (Km15+620) chưa bàn giao mặt bằng.
Hiện, có 6 trạm dừng nghỉ gồm Quốc lộ 45-Nghi Sơn, Bùng-Vạn Ninh, Cam Lộ-La Sơn, Quảng Ngãi-Hoài Nhơn (Km15+620), Quảng Ngãi-Hoài Nhơn (Km77+820), Hoài Nhơn-Quy Nhơn chưa hoàn thành hồ sơ đánh giá tác động môi trường. Các trạm Hàm Nghi-Vũng Áng, Vũng Áng-Bùng, Vạn Ninh-Cam Lộ, Vân Phong-Nha Trang đã trình thẩm định. Các nhà đầu tư đang triển khai các thủ tục khảo sát, lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi để phê duyệt dự án đầu tư.
Với 3 trạm đang mời thầu lại, trạm Quy Nhơn-Chí Thạnh, Ban Quản lý dự án 85 đã trình phê duyệt kết quả lựa chọn nhà đầu tư ngày 5/6 và dự kiến ký hợp đồng trong tháng 6/2025; trạm Cần Thơ-Hậu Giang, Hậu Giang-Cà Mau đã phát hành lại hồ sơ mời thầu ngày 9/5, kế hoạch mở thầu ngày 23/6, dự kiến ký hợp đồng trong tháng 7/2025.
Ông Nguyễn Quang Giang, Phó Cục trưởng Cục Đường bộ Việt Nam chỉ ra nguyên nhân một số dự án trạm dừng nghỉ triển khai còn chậm, chủ yếu do địa phương chậm bàn giao mặt bằng cho nhà đầu tư, nhà đầu tư triển khai chậm, mời thầu lại nhà đầu tư.
Mặc dù Thủ tướng Chính phủ yêu cầu 8 tỉnh gồm: Quảng Trị, Quảng Ngãi, Bình Định, Khánh Hoà, Ninh Thuận, Bình Thuận, Đồng Nai và Kiên Giang khẩn trương bàn giao mặt bằng các trạm dừng nghỉ trước ngày 20/5, tuy nhiên, đến nay, 8 tỉnh chưa hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng dẫn đến ảnh hưởng tiến độ thực hiện, đặc biệt có trạm nhà đầu tư không thể tiếp cận để khảo sát lập dự án.
“Hơn nữa, công tác đầu tư trạm dừng nghỉ được Chính phủ xác định theo hình thức xã hội hóa nhưng các quy định của pháp luật về xã hội hóa thường xuyên thay đổi, chưa hoàn thiện. Có thời điểm sắp đến ngày mở thầu nhưng vẫn phải hủy thông báo mời thầu và dừng việc lựa chọn nhà đầu tư do thay đổi quy định pháp luật. Vì vậy đến thời điểm hiện nay mới hoàn thành công tác ký kết hợp đồng 18 trạm dừng nghỉ trên tuyến cao tốc Bắc-Nam phía Đông,” ông Giang nhìn nhận.
Mặt khác, các trạm dừng nghỉ đều nâng quy mô lên từ 3-5ha mỗi bên. Vì vậy, các ban quản lý dự án và địa phương đều phải thực hiện các thủ tục giải phóng mặt bằng phần bổ sung từ đầu theo quy mô trạm mới nên mất nhiều thời gian, đặc biệt diễn ra trong thời điểm có nhiều thay đổi quy định về đất đai (Luật Đất đai 2024, phải điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện mới đủ điều kiện thực hiện thủ tục bồi thường, giải phóng mặt bằng).
“Tối hậu thư” bàn giao mặt bằng
Để đảm bảo tiến độ các dự án trạm dừng nghỉ, Cục Đường bộ Việt Nam tăng cường công tác tổ chức kiểm tra, làm việc với địa phương và ban quản lý dự án, nhà đầu tư để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cũng như tổng hợp, báo cáo lãnh đạo Bộ Xây dựng họp, làm việc với chính quyền địa phương về công tác giải phóng mặt bằng, để hoàn thành trong tháng 6/2025 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Xây dựng.
Cục Đường bộ yêu cầu các nhà đầu tư/doanh nghiệp khẩn trương hoàn thiện các thủ tục nội nghiệp như công tác lập dự án đầu tư, xin cấp phép môi trường, thủ tục phòng cháy chữa cháy.. và các thủ tục pháp lý liên quan để đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án theo quy định để sớm khởi công, đẩy nhanh tiến độ thi công hoàn thành công trình theo hợp đồng đã ký.
Nhà đầu tư/doanh nghiệp tập trung nguồn lực, tăng cường tập kết thiết bị, nhân lực, vật tư... tiến hành ngay các công tác lập ban điều hành thi công tại công trường, triển khai công tác san lấp mặt bằng, thi công các đường vuốt nối với đường gom, đường cao tốc... để đẩy nhanh tiến độ thi công sau khi hoàn thành các thủ tục đầu tư theo quy định.
Đối với 3 trạm dừng nghỉ đang lựa chọn nhà đầu tư, Cục Đường bộ đôn đốc ban quản lý dự án trong công tác lựa chọn nhà đầu tư, để ký hợp đồng trong tháng 6/2025 (trạm Quy Nhơn-Chí Thạnh) và trong tháng 7/2025 (2 trạm Cần Thơ-Hậu Giang và Hậu Giang-Cà Mau).
Theo Việt Hùng (Vietnam+)
