Làng Ya Ma-Hòa Bình có 151 hộ với hơn 630 khẩu, người Bahnar chiếm gần 90% dân số. Ngoài nương rẫy, làng còn có cánh đồng Đồn Chảo rộng 25 ha.
Để phát huy tiềm năng, thế mạnh, năm 1994, huyện Kông Chro đầu tư xây dựng công trình thủy lợi, kênh mương kiên cố dẫn nước từ sông Ba về cánh đồng Đồn Chảo, giúp dân làng làm quen với việc canh tác lúa nước.
Ông Đinh Lêch-Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng thôn Ya Ma-Hòa Bình-cho hay: Vì dân làng vốn chỉ quen canh tác lúa rẫy nên cán bộ thôn, già làng, người có uy tín phải gương mẫu làm trước. Các phòng chuyên môn cử nhân viên kỹ thuật thường xuyên xuống hướng dẫn người dân cách làm lúa nước.
Bên cạnh đó, xã phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện mở lớp tập huấn, hội nghị đầu bờ, hướng dẫn cách chăm sóc lúa nước cho người dân.
Đặc biệt, năm 2022, huyện đầu tư mở rộng kênh dẫn nước về cánh đồng Đồn Chảo và một số cánh đồng. Đến nay, 120 hộ dân người Bahnar canh tác 2 vụ lúa nước/năm trên cánh đồng Đồn Chảo với một số giống lúa chủ yếu như: Khang Dân 18, ANS1 (An Sinh 1399), BĐR57, Sumo, VNR20. Nhờ áp dụng đúng quy trình kỹ thuật nên năng suất lúa đạt 5-7 tấn/ha/vụ.
“Các đợt tuyên truyền, tập huấn đã góp phần nâng cao nhận thức của người dân về gieo trồng lúa nước, hạn chế tình trạng sử dụng giống lúa thoái hóa ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng gạo. Nhờ tích cực lao động sản xuất mà đời sống người dân từng bước được nâng lên. Hiện làng còn 26 hộ nghèo, giảm 4 hộ so với năm 2024”-ông Lêch phấn khởi kể.
Chỉ tay về ruộng lúa xanh mướt, anh Đinh Nech bộc bạch: Trước đây, vợ chồng anh có 5 sào lúa nước. Cách đây 3 năm, huyện xây dựng mương nước ngang qua khu đất sản xuất của gia đình.
Sẵn nguồn nước, anh cải tạo 5 sào đất ven gò thành thửa ruộng màu mỡ. Mỗi năm, anh canh tác 2 vụ lúa nước và áp dụng kiến thức tập huấn kỹ thuật vào sản xuất, năng suất lúa đạt 6-7 tấn/ha.
“Tôi sử dụng giống lúa Sumo và VNR20 cho năng suất cao, chất lượng gạo rất tốt. Cây lúa nước mang lại nguồn thu đáng kể. Tôi mới mua máy xới đất phục vụ sản xuất kết hợp làm dịch vụ kiếm thêm thu nhập”-anh Nech vui vẻ nói.
Gặp chúng tôi tại cánh đồng Đồn Chảo, bà Đinh Thị Ơn chia sẻ: “Mấy năm trước, tôi cấy giống lúa Khang Dân 18, năng suất đạt khá. Vụ mùa năm ngoái, tôi chuyển sang cấy giống lúa VNR20, thu hoạch hơn 1,8 tấn/3 sào.
Vụ Đông Xuân năm nay, tôi tiếp tục trồng giống lúa VNR20 và bón phân, phun thuốc phòng ngừa sâu bệnh đúng quy trình nên cây lúa sinh trưởng, phát triển tốt, hứa hẹn cho năng suất cao”.
Xã Yang Nam có hơn 75 ha đất chuyên trồng lúa nước, phân bố rải rác ở các cánh đồng trên địa bàn; trong đó, cánh đồng Đồn Chảo rộng 25 ha. Cánh đồng màu mỡ, nguồn nước sông Ba dồi dào nên cây lúa phát triển tốt.
Bên cạnh đó, dân làng Ya Ma-Hòa Bình còn chịu khó học hỏi, áp dụng tiến bộ khoa học vào sản xuất, đưa những giống lúa mới cho năng suất, chất lượng cao vào canh tác.
Bà Trần Thị Nga-Công chức Tài chính-Kế toán kiêm Địa chính-Nông nghiệp xã Yang Nam-nhận xét: “Qua theo dõi, chúng tôi thấy giống lúa VNR20 có ưu điểm cứng cây, đẻ nhánh khỏe, khả năng kháng chịu sâu bệnh tốt, hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu địa phương.
Lúa cho hạt gạo chắc, thơm ngon nên được người tiêu dùng đánh giá cao. Năng suất lúa VNR20 cao hơn các giống lúa khác khoảng 5-7 tạ/ha/năm”.
Trao đổi với P.V, ông Trần Ngọc Thái-Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Yang Nam-thông tin: Với những ưu điểm về năng suất, chất lượng, giống lúa VNR20 được dân làng Ya Ma-Hòa Bình sản xuất đại trà.
Năm 2024, xã thống nhất chọn sản phẩm gạo VNR20 tham gia Chương trình OCOP của huyện. Hiện địa phương đang phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan hoàn tất hồ sơ để trình Hội đồng đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP huyện xét, công nhận.
Ia Grai: 47 hộ dân tham gia mô hình cánh đồng lúa một giống DT100
