Cây trăm tuổi: Di sản và ký ức

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Trong tiến trình phát triển lịch sử của đất nước, cây xanh luôn gắn kết với con người. Có những cây xanh có tuổi đời hàng trăm, hàng ngàn năm, là nhân chứng của lịch sử, của sự biến động đổi thay của một vùng đất, của nhiều thế hệ con người nơi đó.

Có những cây xanh thuộc hàng cổ thụ mọc tự nhiên nhưng thường ở làng quê hay trong đô thị, đa phần cây được trồng, chăm sóc bởi nhiều thế hệ tiền nhân, những người góp công khẩn hoang lập ấp, lập làng rồi dần thành phố thị. Gọi cổ thụ là cây di sản, ký ức cũng không sai.

Thế giới rất quý trọng cây có tuổi thọ hàng trăm năm trở lên, xác định là "cây di sản" để có chính sách bảo vệ. Bởi ngoài giá trị văn hóa, giáo dục, xã hội và sinh thái, "cây di sản" cũng rất được du khách quan tâm, tạo ra nguồn thu lớn cho ngành du lịch địa phương.

Một số tiêu chí chung được các nước đưa ra để xác định "cây di sản". Đối với cây mọc tự nhiên, phải sống trên 200 năm, cao to hùng vĩ (cao trên 40 m, chu vi trên 6 m đối với cây gỗ đơn thân còn đối với các cây đa, si thuộc chi ficus phải cao trên 25 m, chu vi trên 15 m), có hình dáng đặc sắc (ưu tiên các loài đặc hữu, quý hiếm, có giá trị văn hóa, lịch sử). Đối với cây trồng, phải sống trên 100 năm, cao to hùng vĩ (cao trên 30 m, chu vi trên 3,5 m đối với cây gỗ đơn thân còn với cây đa, si thuộc chi ficus phải cao trên 20 m, chu vi trên 10 m), có hình dáng đặc sắc (ưu tiên các loài có giá trị cảnh quan, văn hóa, lịch sử). Cây không đạt các tiêu chí kỹ thuật đã nêu nhưng có giá trị đặc biệt về khoa học hoặc lịch sử hoặc văn hóa hoặc mỹ quan cũng sẽ được xem xét đặc biệt.

Ở Việt Nam từ năm 2010, Hội Bảo vệ Tài nguyên và Môi trường Việt Nam (VACNE) khởi xướng việc tuyển chọn, vinh danh "cây di sản" với tên gọi "Bảo tồn cây di sản Việt Nam" được nhiều địa phương hưởng ứng. Đến nay đã có hơn 5.000 cổ thụ được cộng đồng đề xuất, được chủ sở hữu cây đăng ký, được VACNE công nhận là "Cây di sản Việt Nam", theo tiêu chí chung, đang được bảo tồn tốt nhất theo khả năng có thể. "Cây di sản" có tuổi thọ lâu nhất Việt Nam là cây táu bạc ở đền Thiên Cổ, TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ, được xác định có tuổi thọ khoảng hơn 2.000 tuổi. Cây dã hương 1.000 năm tuổi ở xã Tiên Lục, tỉnh Bắc Giang được cho là cổ thụ độc nhất vô nhị trên thế giới.


 

Cây dã hương 1.000 năm tuổi ở xã Tiên Lục, tỉnh Bắc Giang Ảnh: Tư Liệu
Cây dã hương 1.000 năm tuổi ở xã Tiên Lục, tỉnh Bắc Giang Ảnh: Tư Liệu


Hà Nội là đô thị có nhiều "cây di sản". Trong đó, một số cây có giá trị cao, tuổi đời từ 900 đến 1.000 năm. Nhiều đô thị phía Nam có "cây di sản". Riêng TP HCM chưa thấy nêu tên, dù vùng đất này có lịch sử hình thành và phát triển hơn 300 năm, không ít cây trồng có tuổi thọ hơn 100 năm: Cây đa hơn 300 năm tuổi tại Công viên Bách Tùng Diệp, quận 1; cây thị hơn 160 năm tuổi, cây sọ khỉ chừng 150 tuổi ở Thảo Cầm Viên Sài Gòn; 10 cây xà cừ trên 100 tuổi ở Trường THPT Marie Curie, quận 3... Lý do là "chưa có đề xuất nào từ cá nhân, tổ chức để hướng đến bảo quản các hệ thống cây này" - theo VACNE.

 

Cây đa trên 300 tuổi ở Công viên Bách Tùng Diệp (TP HCM) Ảnh: Tấn Thạnh
Cây đa trên 300 tuổi ở Công viên Bách Tùng Diệp (TP HCM) Ảnh: Tấn Thạnh


Bảo tồn cổ thụ không chỉ khơi dậy niềm tự hào của người dân địa phương, lòng biết ơn của hậu thế đối với các bậc tiền nhân đã dày công vun trồng, bảo vệ cây mà còn góp phần giữ gìn cảnh quan môi trường, nâng cao ý thức tôn trọng tự nhiên và trách nhiệm bảo vệ môi trường của cộng đồng.

VACNE khẳng định việc lựa chọn và vinh danh "cây di sản" góp phần bảo tồn nguồn gien tiêu biểu, quảng bá sự phong phú, đa dạng với giá trị khoa học cao của hệ thực vật Việt Nam, tạo nguồn cho du lịch sinh thái, nghiên cứu khoa học, góp phần thực hiện chiến lược phát triển kinh tế xanh, thích ứng với biến đổi khí hậu, nhất là thực hiện "Chiến lược quốc gia về đa dạng sinh học của Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030" của Thủ tướng Chính phủ.

Dù vậy, "Cây di sản" ở Việt Nam vẫn chưa được thể chế hóa để bảo tồn, chăm sóc tốt nhất.

Theo Đăng Huy (NLĐO)

 

Có thể bạn quan tâm

Xếp từng hạt gạo thành tranh

Xếp từng hạt gạo thành tranh

Cha mẹ làm nông, cả tuổi thơ của Trương Kim Ngân (sinh năm 1994) đã quen với việc gieo mạ, gặt lúa. Về sau, theo nghề họa sĩ - nghệ nhân, chị vẫn để bàn tay mình gắn bó với từng hạt gạo thân yêu thay vì chỉ có cọ, màu, giấy vẽ…

Khi sông gặp biển

Thơ Nguyễn Thanh Mừng: Khi sông gặp biển

(GLO)- Giữa dòng chảy ký ức, bài thơ "Khi sông gọi biển" của tác giả Nguyễn Thanh Mừng gợi về hình bóng con sông xưa với lời hẹn thơ ngây, thể hiện nỗi niềm tiếc nuối trước những đổi thay. Sông vẫn đợi, chỉ người đã không còn như trước.

Người nối dài tình yêu với dân ca Jrai

Người nối dài tình yêu với dân ca Jrai

(GLO)- Suốt 50 năm qua, bà Kpă H’Mi (SN 1961, buôn Chư Jú, xã Ia Rsai, huyện Krông Pa) vẫn luôn say mê những giai điệu dân ca Jrai. Bà là niềm tự hào của buôn làng khi không chỉ lưu giữ mà còn truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ thêm yêu và gắn bó với những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Mắt hạ cho nhau

Thơ Lenguyen: Mắt hạ cho nhau

(GLO)- "Mắt hạ cho nhau" của Lenguyen là khúc ngân dịu dàng của tuổi học trò, nơi bằng lăng tím, phượng đỏ và tiếng ve gọi về ký ức. Bài thơ chan chứa hoài niệm, tiếc nuối những rung động đầu đời chưa kịp nói thành lời.

“Tên Người là cả một niềm thơ”

“Tên Người là cả một niềm thơ”

(GLO)- Bảo tàng Hồ Chí Minh (thuộc Bảo tàng tỉnh Gia Lai) hiện trưng bày, giới thiệu nhiều hình ảnh, tài liệu, hiện vật về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Bác. Một trong số đó là tập sách “Tên Người là cả một niềm thơ” do ông Nguyễn Khoa-Cán bộ lão thành cách mạng trao tặng năm 2004.

Mới mẻ “Trang sách mùa hè”

Mới mẻ “Trang sách mùa hè”

(GLO)- 12 năm liên tục duy trì chương trình “Trang sách mùa hè” cũng là chừng ấy thời gian cán bộ, viên chức Thư viện tỉnh dành nhiều tâm huyết để tạo ra một không gian vừa học vừa chơi mới mẻ, hấp dẫn.

Tháng năm nhớ Người

Tháng năm nhớ Người

(GLO)- Bài thơ “Tháng năm nhớ Người” của Lenguyen khắc họa hình ảnh Bác Hồ qua ký ức làng quê, tình mẹ, giọt lệ, hương sen và ánh nắng Nam Đàn,... như lời tri ân sâu lắng dành cho vị Cha già kính yêu của dân tộc suốt đời vì dân, vì nước.

Âm sắc Tây Nguyên trên quê Bác

Âm sắc Tây Nguyên trên quê Bác

(GLO)- Từ ngày 16 đến 20-5, gần 40 ca sĩ, diễn viên, nghệ nhân Gia Lai đã tham gia 2 sự kiện vô cùng ý nghĩa tại tỉnh Nghệ An. Đó là hội diễn nghệ thuật quần chúng “Tiếng hát Làng Sen” và triển lãm “Hồ Chí Minh đẹp nhất tên Người” năm 2025.

Khai mạc triển lãm ảnh “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Bình Định - Sắc màu hội tụ”

Khai mạc triển lãm ảnh “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Bình Định - Sắc màu hội tụ”

Nhân kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2023); 47 năm Ngày Quốc tế Bảo tàng (18/5/1978 - 18/5/2025), sáng 12-5, Bảo tàng tỉnh Bình Định phối hợp Bảo tàng Quang Trung khai mạc triển lãm ảnh chủ đề “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Bình Định - Sắc màu hội tụ”.

Thơ Đào An Duyên: Mây biên giới

Thơ Đào An Duyên: Mây biên giới

(GLO)- “Mây biên giới” của tác giả Đào An Duyên là bài thơ giàu cảm xúc về vẻ đẹp thanh bình nơi biên cương Tổ quốc. Tác giả khắc họa hình ảnh cột mốc trong nắng dịu, mây trời không lằn ranh, rừng khộp lặng im... như một bản hòa ca của thiên nhiên và lịch sử...

Thơ Nguyễn Thanh Mừng: Gia Lai một hai ba

Thơ Nguyễn Thanh Mừng: Gia Lai một hai ba

(GLO)- "Gia Lai một hai ba" của Nguyễn Thanh Mừng dẫn người đọc qua những nẻo đường dốc đèo, qua tiếng thác reo và chiêng cồng, để gặp lại khí phách người xưa. Mỗi hình ảnh, mỗi nhịp thơ là một lát cắt vừa hoang sơ, vừa tự hào về bản sắc không thể phai mờ của đại ngàn Tây Nguyên.

Thơ Lê Thành Văn: Nghe con đọc thơ về Tổ quốc

Thơ Lê Thành Văn: Nghe con đọc thơ về Tổ quốc

(GLO)- Trong bài thơ "Nghe con đọc thơ về Tổ quốc", tác giả Lê Thành Văn để mạch cảm xúc tuôn chảy tự nhiên: từ sự rưng rưng khi nhớ về chiến tranh đến niềm tin lặng lẽ gửi gắm vào thế hệ mai sau. Bài thơ như một nhịp cầu nối liền quá khứ đau thương và hiện tại bình yên.