Bồi đắp tình yêu quê hương qua từng trang sách

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Việc đọc sách thời niên thiếu có tác động đến tình yêu quê hương không? Xin được bắt đầu bài viết nhỏ này bằng câu chuyện của chính gia đình mình, với niềm mong mỏi rằng, bằng một cách nào đó, mỗi chúng ta sẽ quan tâm hơn đến việc đọc của trẻ em.
Chúng tôi có 2 người con, từ nhỏ các cháu đều ham đọc. Ngoài những lúc phải đến trường và rảnh rang chơi thể thao, khi có thể, các cháu dành phần lớn thời gian cho việc đọc. Hết sách ở nhà, 2 anh em cùng ra Thư viện tỉnh làm bạn đọc thường xuyên ở đấy.
Thời thơ ấu (tạm tính từ khoảng lớp 1 đến lớp 9), các con tôi đã đọc được những gì? Ở nhà, tôi có thể biết vì phần lớn sách đều do tôi mua về. Ở góc học tập, các con có hầu hết tác phẩm do Nhà xuất bản Kim Đồng ấn hành nhiều năm liền. Cùng với đó, các con có trọn bộ “Tủ sách vàng” và dường như không thiếu cuốn Đôrêmon nào. Ngoài ra, các con cũng có thể đọc thêm ở giá sách chung một số tập truyện cổ tích điển hình của Việt Nam và thế giới, sách về các vị anh hùng, danh nhân… Còn sách đọc tại thư viện, theo cách 2 anh em mô tả là đủ loại và “hay hơn ở nhà ta”.
Năm tháng qua đi. Các con khôn lớn, đi làm ăn xa. Trong một dịp gần đây, sau những hàn huyên, tôi đã hỏi thẳng các con mình rằng: Tại sao rất nhiều người trẻ không trở về Gia Lai sống và làm việc, dù đất này chưa bao giờ đã hết cơ hội với tất cả? Ngay lập tức, tôi nhận được câu trả lời dễ nhất, vẫn thường nghe: Giờ ở đâu có công việc/thu nhập phù hợp là làm thôi chứ không nhất thiết phải về quê.
Các em học sinh đọc sách, báo tại chương trình “Cùng các em đọc sách” do Thư viện tỉnh tổ chức. Ảnh: Đức Thụy
Các em học sinh đọc sách, báo tại chương trình “Cùng các em đọc sách” do Thư viện tỉnh tổ chức. Ảnh: Đức Thụy
Theo những người trẻ ngồi đối diện với tôi buổi ấy, một trong những nguyên nhân của tình trạng trên có thể là do tình yêu vùng đất mà họ từng được sinh ra không đủ thiết tha đến mức buộc phải quay về. Mối quan tâm duy nhất, dường như là sợi dây khiến họ đôi khi “quy cố hương” chính là cha mẹ, ông bà, họ hàng. Một khi, những người thân không còn nữa, những người trẻ năm nào cũng đã kịp trở thành công dân của một nơi khác. Tôi đặt vấn đề tiếp: Tại sao tình yêu quê hương ấy lại chưa đủ tha thiết? Vẫn theo những người trẻ, rất có thể, tuổi thơ của họ đã không được trang bị, vun đắp đầy đủ.
Chuyện lan man nên không thể chép hết ra đây, chỉ biết rằng sau buổi nói thẳng nói thật trên, tôi trằn trọc khó ngủ suốt nhiều đêm sau đó. Đến nơi này lần đầu tiên khi 17 tuổi, rồi gần như ngay sau đó định cư tại Pleiku, Gia Lai liền một mạch đến nay ngót 40 năm, tôi thấy đúng là chúng ta đang thiếu nhiều sách cho trẻ em, những cuốn sách có thể có tác động trong việc vun đắp tình yêu quê hương cho các em.
Sống trên một vùng đất giàu trầm tích lịch sử, văn hóa, nhưng chúng ta có rất ít các tài liệu giảng giải “theo kiểu trẻ con”, phù hợp với từng độ tuổi cho người đọc trẻ. Con người đã xuất hiện ở Gia Lai từ bao giờ? Di tích khảo cổ Gò Đá, Rộc Tưng (An Khê) chứa đựng thông tin gì trong đó? Nguồn gốc của các địa danh làm nên “thương hiệu” của đất này như Pleiku, Biển Hồ, Hàm Rồng, Ia Ly, Chư Đang Ya… được cắt nghĩa ra sao? Tôi vẫn thường ao ước rằng, giá như chúng ta có được một bộ truyện tranh về các địa danh tỉnh nhà thì hay biết mấy. Không chỉ địa danh, Gia Lai còn có nhiều sự kiện lịch sử mang tầm vóc lớn lao, mà nếu được chuyển thành truyện tranh thì hẳn trẻ em cũng sẽ rất thích. Vùng đất An Khê xưa chính là nơi 3 anh em nhà Tây Sơn chuẩn bị binh lương mưu đồ việc lớn. Ở nơi ấy, nhiều ngọn núi, cánh đồng, cung đường từ lâu đã gắn liền với những câu chuyện lay động lòng người. Cũng như vậy, trải qua 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, Gia Lai có rất nhiều anh hùng và các Bà mẹ Việt Nam Anh hùng... Không thể nói khác, đây chính là nguồn tài liệu hữu ích để các nhà chuyên môn lựa chọn, chắt lọc và sáng tạo nên những tác phẩm văn học phù hợp với các độc giả trẻ tuổi ở địa phương.
Dường như chưa có thống kê nào chỉ ra rằng thời thơ ấu đọc nhiều sách lịch sử, văn hóa địa phương thì những đứa trẻ ấy khi lớn lên sẽ yêu quê hương mình nhiều hơn, sẽ trở về nơi mình đã được sinh ra để cùng cha anh dựng xây quê hương nhiều hơn. Nhưng từ trường hợp các con mình, tôi biết chắc chắn rằng, nếu chúng ta cung cấp cho lớp trẻ một số lượng sách phù hợp với tâm sinh lý, lứa tuổi của các em, tình yêu quê hương trong họ chắc chắn sẽ nảy nở và được vun đắp, hun đúc nhiều hơn.
NGUYỄN QUANG TUỆ 
 

Có thể bạn quan tâm

Về một giấc mơ

Thơ Đào An Duyên: Về một giấc mơ

(GLO)- Bài thơ Về một giấc mơ của Đào An Duyên là hành trình khám phá chiều sâu của thời gian và ký ức qua âm thanh. Mỗi tiếng gõ cất lên như xuyên qua lớp rêu phong thời gian, mở ra cả một chân trời những giá trị xưa cũ, khiến con người lắng lại giữa dòng chảy hiện đại mà suy tư về nguồn cội.

Thơ Lê Thị Kim Sơn: Đa mang ánh chiều

Thơ Lê Thị Kim Sơn: Đa mang ánh chiều

(GLO)- "Đa mang ánh chiều" của tác giả Lê Thị Kim Sơn là chiêm nghiệm về sự mong manh của thời gian và cả cảm giác cô đơn, lạc lõng khi đối diện với ánh chiều tắt dần. Mạch cảm xúc bài thơ diễn ra trong một không gian yên ả, tưởng chừng như thanh bình nhưng lại chất chứa nhiều nỗi niềm sâu kín...

Du hành với “Pleiku xưa và nay”

Du hành với “Pleiku xưa và nay”

(GLO)- Phố núi Pleiku (tỉnh Gia Lai) hơn nửa thế kỷ trước có gì thú vị? Triển lãm ảnh “Ký ức Pleiku” diễn ra tại Bảo tàng tỉnh từ ngày 24-1 đến 21-2 đưa người xem bước vào chuyến du hành trở về Pleiku xưa, thêm cơ sở so sánh với sự phát triển không ngừng của đô thị trung tâm khu vực Bắc Tây Nguyên.

Cỏ xanh về phía cũ

Cỏ xanh về phía cũ

(GLO)- Bài thơ “Cỏ xanh về phía cũ” của Vân Phi như một bức tranh ký ức trầm lắng về mái ấm gia đình, nơi thời gian dường như lặng lẽ quay trở lại qua những hình ảnh quen thuộc, giản dị thấm đượm tình cảm và ký ức sâu sắc khiến người ta thổn thức.

Anh Ksor Blik. Ảnh: L.H

“Giữ lửa” dân ca Jrai qua YouTube

(GLO)- Với niềm đam mê và sự sáng tạo, anh Ksor Blik (SN 1988, làng Châm Aneh, phường Chi Lăng, TP. Pleiku) đã lập kênh YouTube “Blik Ksor” để gìn giữ và lan tỏa dân ca Jrai cùng những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc mình.

Thơ Sơn Trần: Lời hẹn

Thơ Sơn Trần: Lời hẹn

(GLO)- Bài thơ "Lời hẹn" của Sơn Trần không chỉ mô tả vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn là những hẹn ước, kỳ vọng về sự trở về, đoàn tụ, gắn kết. Hình ảnh trong thơ vừa thực tế, vừa thi vị, mang đến cho người đọc cảm nhận ấm áp về tình yêu quê hương, về sự đổi thay tươi đẹp của đất trời vào xuân.

Thơ Vân Phi: Xuân dậy thì

Thơ Vân Phi: Xuân dậy thì

(GLO)- "Xuân dậy thì" của tác giả Vân Phi mang đến những xúc cảm thanh tân về mùa xuân và tình yêu, đưa chúng ta vào không gian tràn đầy sức sống của một buổi sáng quê hương. Mùa xuân được nhen lên trên từng chồi non lộc biếc, và mùa xuân cũng bắt đầu khi tình yêu có những hồi đáp ngọt ngào...

Nụ cười Tây Nguyên

Nụ cười Tây Nguyên

(GLO)- Đi tìm nụ cười Tây Nguyên chính là tìm đến cái đẹp nguyên sơ. Nó ẩn sâu trong đôi mắt, nó hé nhìn qua đôi tay trong vũ điệu, nó giấu mình sau chiếc gùi đầy ắp lúa, bắp và nó cũng chân tình, e ấp khi nói lời thương. Nụ cười ấy hồn hậu, sâu lắng và tự nhiên như núi rừng, sông suối.

Thơ Nguyễn Thanh Mừng: Khảo cổ An Khê

Thơ Nguyễn Thanh Mừng: Khảo cổ An Khê

(GLO)- Bài thơ "Khảo cổ An Khê" như một cách "phượt" về quá khứ, về những dấu tích cổ xưa của Nguyễn Thanh Mừng. Để rồi, ở đó, tác giả lại tự "khảo cổ chính mình", khát khao tìm lại những giá trị thuần khiết, giản dị của con người và văn hóa dân tộc.

Thơ Nguyễn Đức Nam: Đừng buồn nhé, em!

Thơ Nguyễn Đức Nam: Đừng buồn nhé, em!

(GLO)- Bài thơ “Đừng buồn nhé, em!” của Nguyễn Đức Nam phản ánh một thông điệp sâu sắc về thời gian, sự thay đổi và sự chấp nhận trong cuộc sống. Tác giả dùng hình ảnh dòng sông để minh họa cho những chu kỳ trong đời người và những thăng trầm mà mỗi người phải trải qua.