50 năm Mậu Thân: Những thân phận, những cuộc đời vào sách

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Trong hàng loạt hoạt động kỷ niệm 50 năm tổng tiến công và nổi dậy Mậu Thân, những cuốn sách luôn lặng lẽ nhưng lại kể được nhiều nhất về những người đã làm nên Mậu Thân 1968.
 Loạt sách kỷ niệm 50 năm tổng tiến công và nổi dậy Mậu Thân
Loạt sách kỷ niệm 50 năm tổng tiến công và nổi dậy Mậu Thân
Bao nhiêu năm tháng tìm kiếm, lắng nghe, thẩm thấu, Chuyện năm 1968 của nhà văn Trầm Hương chứa đựng trong đó những cuộc đời, chứ không chỉ là những câu chuyện biệt động đào hầm chứa vũ khí, tình báo muôn mặt ngụy trang, đặc công thâm nhập chiếm giữ tòa đại sứ Mỹ...
Đó là câu chuyện với những khoảnh khắc sinh tử cứ nối dài mãi như phim hành động của cô gái tuổi 20 Võ Thị Tâm, trinh sát của Bộ tư lệnh tiền phương, nhận nhiệm vụ dẫn đường cho các tiểu đoàn, trung đoàn tiến vào đường phố Sài Gòn giữa đạn, pháo, xe bọc thép. 
Từng người một ngã xuống đến người cuối cùng, nhiệm vụ các anh trao cho Tâm là phải sống. Chị biết nhiệm vụ sống này còn khó hơn cái chết. 
Suốt 50 năm sau giây phút nhận nhiệm vụ ấy, chị có lúc thỏa thuê với hòa bình - thống nhất mơ ước, có lúc đau quặn tim gan khi chứng kiến lý tưởng của mình và đồng đội bị phản bội, có lúc cảm ơn cuộc sống, lúc lại mong muốn được chết. Cuộc đời như buộc phải nhân lên sau những ngày Mậu Thân ấy.
Đó là những giọt nước mắt trào ra không dứt trong đêm mùng 1 tết của ông tướng biệt động Tư Chu tại bộ chỉ huy. 
Từng giây từng phút trôi qua, ông biết từng người lính biệt động của mình đang ngã xuống. Nhưng mà ông bất lực. Cuộc đời ông cũng thay đổi từ đó, mang một nỗi day dứt dường như mỗi năm hòa bình lại mỗi lớn thêm.
Chuyện cô Thu Nga, chuyện cô Tám Thảo, chuyện ông Năm Usom - Mai Hồng Quế, chuyện ông Tư Cang... mỗi câu chuyện là mỗi cuộc đời với những nỗi đau - hạnh phúc, riêng - chung cứ trộn vào nhau. 
Tự bảo mình phải sống thay phần đồng đội, các cuộc đời bị chồng lên, nhân lên sau ngày Tết Mậu Thân, sau cuộc chiến tranh. Hạnh phúc với hòa bình nhân bội. Đau lòng với cuộc đời bất ý cũng nhân bội.
Tết của nhà báo Mỹ Don Oberdorfer - dịch giả Hà Nguyễn - lại mang một góc quan sát từ nước Mỹ về cơn chấn động mà sự dấn thân của lực lượng biệt động Sài Gòn mang lại. 
Được viết bởi một nhà báo nhà nghề đã làm việc tại Việt Nam gần suốt chiến tranh, bản dịch dù không đầy đủ nhưng vẫn mang lại cho người đọc hôm nay một cái nhìn tổng quan từ phản ứng của báo chí Mỹ đến dân chúng, các nhà tài phiệt đến giới quân sự và tổng thống Lyndon Johnson. 
Là nhà báo Mỹ, ngay năm 1970, Don Oberdorfer không ngần ngại đưa ra nhận định: "Những người cộng sản đã chịu tổn thất trên chiến trường, nhưng Chính phủ Mỹ bên cạnh đó phải gánh chịu một tổn thất còn quan trọng hơn: mất lòng tin của dân chúng Mỹ".
Ngày đặt bút viết nhận định ấy, những dữ kiện thực tế chưa đủ để Don Oberdorfer nhận ra rằng Tết đã tạo ra bước ngoặt cho cuộc chiến tranh. Bước ngoặt về phía hòa bình.
50 năm sau, những cuốn sách, từ mọi chiều kích, cho người đọc nhìn rõ hơn một "Tết" và những người Mậu Thân.
Cũng đi vào những thân phận, những cuộc đời, các tập truyện ký Chiến sĩ Mậu Thân (tác giả Thanh Giang), Biệt động Sài Gòn trong Tết Mậu Thân 1968 (Ngô Bá Chính), tập kịch bản sân khấu Ký ức Mậu Thân (nhiều tác giả), tập trường ca Củ Chi và xuân Mậu Thân (nhiều tác giả)... đã thể hiện những cố gắng tái hiện những ngày tết bi hùng của các tác giả.
Đọc để thấy những người trẻ "đẹp hơn hoa hồng, cứng hơn sắt thép" 50 năm trước vẫn còn những vai trò lớn như thế nào với hôm nay: vai trò của lời nhắc nhở bằng ước mơ một đời, lời thúc giục bằng máu xương một đời.
Phạm Vũ (TTO)
Đọc để thấy những người trẻ "đẹp hơn hoa hồng, cứng hơn sắt thép" 50 năm trước vẫn còn những vai trò lớn như thế nào với hôm nay: vai trò của lời nhắc nhở bằng ước mơ một đời, lời thúc giục bằng máu xương một đời.

Có thể bạn quan tâm

Đồng đội

Đồng đội

(GLO)- Cả nhà không yên tâm khi bố quyết định theo đoàn Cựu chiến binh về Quảng Trị thăm lại chiến trường xưa. Bố vừa trải qua một đợt điều trị dài vì thoái hóa khớp, đầu gối đau nhức, đi lại rất khó khăn.

Lan tỏa văn hóa đọc

Lan tỏa văn hóa đọc đến buôn làng vùng sâu

(GLO)- Cuộc thi “Giới thiệu sách trực tuyến” năm 2025 do Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai tổ chức thu hút nhiều cá nhân là người đồng bào dân tộc thiểu số tham gia. Bằng tình yêu với sách, họ đã góp phần lan tỏa văn hóa đọc đến buôn làng vùng sâu.

Chạm vào thế giới trẻ thơ...

Chạm vào thế giới trẻ thơ...

(GLO)- Từ ống kính nhiếp ảnh, nét cọ hội họa, câu chữ văn chương đến giai điệu âm nhạc, nhiều nghệ sĩ ở Gia Lai đang lặng lẽ gìn giữ, khơi gợi, ươm hạt giống tâm hồn cho thế giới tuổi thơ; đồng thời, gửi gắm thông điệp về sự kết nối, về trách nhiệm của người lớn trước “tuổi thơ đang mất dần”.

Triển vọng “Cây cọ nhí” Nguyễn Trịnh Gia Thy

Triển vọng “Cây cọ nhí” Nguyễn Trịnh Gia Thy

(GLO)- 11 tuổi, Nguyễn Trịnh Gia Thy (học sinh lớp 5.9, Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi, phường Pleiku) được nhiều người ưu ái gọi là “cây cọ nhí”. Những bức tranh của Thy không chỉ khéo léo về đường nét, bố cục, màu sắc mà còn chứa đựng những thông điệp ý nghĩa về cuộc sống.

Vũ Văn Tam Lang & 50 cây violon đặc chế

Vũ Văn Tam Lang và 50 cây violon đặc chế

(GLO)- Cách đây vài năm, khi ngắm 22 cây đàn violon do ông Vũ Văn Tam Lang (phường An Phú, tỉnh Gia Lai) chế tác bằng tất cả tâm huyết được giới chuyên môn đánh giá cao, tôi thầm nghĩ, ông đã có thể tự hài lòng với những gì mình có.

Mở lối vào thế giới sắc màu

Mở lối vào thế giới sắc màu

(GLO)- Từ nét màu nước chấm phá, mực tàu loang trên giấy dó, đến những dòng thư pháp bay bổng hay gam màu rực rỡ của tranh sáp màu, acrylic - tất cả hòa quyện tại những lớp học vẽ. Mùa hè, những lớp học nhỏ ấy lặng lẽ góp phần vun đắp tâm hồn nghệ thuật cho nhiều bạn trẻ.

Hòa điệu cùng tình yêu nghệ thuật múa

Cặp đôi nghệ sĩ Nguyễn Cơ-Hồng Mai: Hòa điệu cùng tình yêu nghệ thuật múa

(GLO)- Cùng sinh năm rồng (1988) và lớn lên với tình yêu dành cho từng nhịp vũ đạo, Nguyễn Văn Cơ và Trần Thị Hồng Mai-hai nghệ sĩ trưởng thành từ Nhà hát Ca múa nhạc tổng hợp Đam San trở thành cặp đôi hiếm hoi của làng múa ở cao nguyên Pleiku, luôn song hành cả trên sân khấu và trong đời sống.

Ngọn đèn nhỏ bên khung cửa

Ngọn đèn nhỏ bên khung cửa

(GLO)- Chồng tôi nhận quyết định chuyển công tác vào một sáng cuối tháng Năm, khi sương vẫn còn giăng mờ trên những con dốc quen thuộc của phố núi Pleiku. Tin anh phải xuống Quy Nhơn theo diện hợp nhất 2 tỉnh không bất ngờ.

Bảo vật quốc gia ngai vua triều Nguyễn đặt tại Điện Thái Hòa, Đại Nội Huế.

Phục chế ngai vàng triều Nguyễn: Trả lại nguyên trạng năm 2015, đảm bảo đúng tinh thần bảo vật quốc gia

(GLO)-Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) vừa có văn bản chính thức góp ý kế hoạch phục chế ngai vua triều Nguyễn, bảo vật quốc gia bị phá hoại hồi tháng 5 - 2025 tại điện Thái Hòa, yêu cầu phục hồi hiện trạng "gần giống nhất" so với năm 2015, thời điểm hiện vật được lập hồ sơ công nhận.

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

Vở ca kịch bài chòi trò chơi của quỷ: Tôn vinh chiến sĩ công an, cảnh tỉnh kẻ lầm lạc

(GLO)- Vở diễn Trò chơi của quỷ do Ðoàn ca kịch bài chòi Bình Ðịnh (thuộc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Gia Lai) dàn dựng vừa giành huy chương đồng tại Liên hoan Nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc về “Hình tượng người chiến sĩ Công an nhân dân” lần thứ V-năm 2025.

null