Rực rỡ nhất sẽ là 3 đêm "cực đỉnh" của 3 trận mưa sao băng lớn nhất: Quadrantids, Perseids, Geminids.
1. Lyrids - "Thiên Cầm cổ đại"
Theo NASA, mưa sao băng Lyrids được lấy theo tên của chòm sao Lyra (Thiên Cầm), nơi các ngôi sao băng phát ra. Lyrids là trận mưa sao băng đầu tiên được loài người ghi nhận, xuất hiện trong cổ văn Trung Quốc từ 2.500 năm trước. Mưa sao băng này xuất hiện mỗi khi Trái Đất đi qua vùng mảnh vỡ của sao chổi Thatcher. Năm 2021, Lyrids sẽ rơi trong các ngày 16 đến 25-4, với đêm "cực đỉnh" là đêm 22, rạng sáng 23-4 theo giờ Việt Nam, với 18 sao băng rơi mỗi giờ.
|
Hỉnh ảnh ngoạn mục về một trận mưa sao băng - Ảnh: NEW YORK POST |
2. Eta Aquarids từ chòm Bảo Bình
Cũng như Lyrids, mưa sao băng này được đặt theo tên chòm sao giúp định vị nơi phát ra những ngôi sao băng trên bầu trời. Eta Aquarids lấy theo tên Aquarius (Bảo Bình). Mưa sao băng này tạo ra bởi sao chổi Halley, rơi từ ngày 19-4 đến 28-5. Đêm cực đỉnh rơi vào đêm ngày 5, rạng sáng 6-5 theo giờ Việt Nam với 50 sao băng mỗi giờ, theo định vị của trang Time and Date.
|
Sao chổi Halley - Ảnh: CHRISTIAN GLOOR |
3. Perseids từ vai người hùng thần thoại
Perseids dựa theo tên chòm sao Perseus (Anh Tiên), vị anh hùng giết được nữ thần tóc rắn Medusa trong thần thoại Hy Lạp. Nó được tạo ra bởi sao chổi Swift-Tuttle, với số sao băng mỗi giờ lên tới 150. Mưa sao băng này rơi từ 17-7 đến 24-8, đạt cực đại vào đêm 12, rạng sáng 13-8.
4. "Rồng trời" Draconids
Lấy tên từ chòm sao Draco the Dragon (Thiên Long), trận mưa sao băng này rơi từ ngày 6 đến 10-10, đạt cực đại trong đêm ngày 8, rạng sáng 9-10. Người ta chưa dự báo được số sao băng sẽ rơi. Draconids có nguồn gốc từ sao chổi 21P/Giacobini/Zinner.
5.Orionids: sản phẩm thứ 2 của Halley
Mưa sao băng này cũng do sao chổi Halley, thủ phạm của Eta Aquarids, tạo nên. Orionids phát ra từ chòm sao Orion (Lạp Hộ), rơi từ 2-10 đến 7-11, đêm "cực đỉnh" tại Việt Nam rơi vào đêm 21, rạng sáng 22-10 với 15 sao băng mỗi giờ.
|
Kỹ thuật phơi sáng và chồng ảnh đặc biệt giúp đem đến hình ảnh toàn cảnh một trận mưa sao băng - Ảnh: DANIEL J. STEIN |
6. "Sư tử" Leonids
Mưa sao băng được đặt theo tên chòm sao Leo (Sư Tử) được tạo nên bởi sao chổi Tempel-Tuttle, rơi từ ngày 6 đến 30-11, đạt cực đại đêm 17, rạng sáng 18-11 với 15 sao băng mỗi giờ.
7. "Mưa sao băng tiểu hành tinh" Geminids
Đây là trận mưa sao băng hiếm hoi được tạo ra bởi mảnh vỡ của tiểu hành tinh chứ không phải sao chổi, đó là tiểu hành tinh hàng tỉ tuổi 3200 Phaethon. Geminids đặt theo tên chòm sao Gemini (Song Tử), rơi từ ngày 4 đến 17-12, đạt cực đại đêm 14, rạng sáng 15-12 với 120 sao băng mỗi giờ.
|
3200 Phaethon- Ảnh đồ họa từ NASA |
8. "Gấu con" Ursids
Đặt theo tên chòm sao Ursa Minor (Tiểu Hùng Tinh, trong đó "tiểu hùng" là con gấu nhỏ), mưa sao băng này rơi từ ngày 17 đến 26-12, đạt cực đại vào đêm 22, rạng sáng 23-12 với 10 sao băng mỗi giờ.
9.Quadrantids
Trận mưa sao băng này đã rơi vào đầu tháng 1 năm nay, với lượng sao băng mỗi giờ lên đến 120. Nếu bạn bỏ lỡ, bạn có thể chờ đón sự quay lại của Quadrantids vào ngày 28-12 năm nay, kết thúc ngày 12-1-2022. Đêm cực đỉnh sẽ rơi vào đêm ngày 3, rạng sáng ngày 4-1.
Quadrantids cũng có "mẹ" là một tiểu hành tinh: 2003 EH1. Nó được đặt theo tên chòm sao Quadran Muralis đã bị Liên minh Thiên văn Quốc tế (IAU) loại khỏi danh sách các chòm sao từ năm 1922.
Anh Thư (NLĐO)