Không đơn thuần chỉ mang đến tốc độ truy cập siêu nhanh, mạng 5G mở ra cánh cửa để ứng dụng hàng loạt công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI), internet vạn vật (IoT), sản xuất thông minh, y tế từ xa hay quản lý đô thị số.
Với địa bàn rộng, nhiều khu vực khó tiếp cận, dân cư phân bố không đồng đều, Gia Lai càng cần đến một hạ tầng số vững chắc để thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng miền, đồng thời tạo điều kiện cho các ngành kinh tế chủ lực như nông nghiệp, công nghiệp và du lịch bứt phá.
Tăng tốc đầu tư, hướng đến phủ sóng toàn tỉnh
Hiện nay, các DN viễn thông lớn như VNPT, Viettel, MobiFone đang tích cực đồng hành cùng tỉnh trong triển khai mạng 5G. Ông Nguyễn Bá Định, Phó Giám đốc VNPT Bình Định, cho biết: “VNPT đã đưa vào hoạt động hơn 20 trạm phát sóng 5G và hơn 1.000 trạm 4G phủ rộng khắp các khu vực. Trong giai đoạn cuối năm 2025 đến đầu năm 2026, đơn vị sẽ đầu tư bổ sung thêm hơn 350 trạm 5G, hướng đến mục tiêu phủ sóng 5G tới 99% dân số toàn tỉnh”.
Không kém phần quyết liệt, Viettel - nhà mạng hiện dẫn đầu về phát triển hạ tầng số tại Gia Lai, đã phủ sóng 4G đến hơn 99% dân số, đồng thời hoàn thành việc lắp đặt 72 trạm 5G tại các khu vực trung tâm. Từ tháng 10 năm nay, Viettel sẽ tiếp tục đầu tư thêm 569 trạm 5G, trong đó ưu tiên mở rộng vùng phủ sóng tới các xã biên giới, phục vụ cả mục tiêu phát triển kinh tế và đảm bảo quốc phòng - an ninh.
Theo định hướng của Tỉnh ủy và UBND tỉnh, mạng 5G sẽ được ưu tiên triển khai tại các khu vực chiến lược như khu công nghiệp, trung tâm đổi mới sáng tạo, bệnh viện, trường học và các điểm du lịch trọng điểm. Ông Huỳnh Hồ Hoài Nam, Phó Giám đốc Sở KH&CN, cho biết: “Việc này nhằm đáp ứng nhu cầu ứng dụng công nghệ cao vào các lĩnh vực then chốt, thúc đẩy quá trình chuyển đổi số toàn diện”.
Trong lĩnh vực công nghiệp, mạng 5G sẽ tạo điều kiện để triển khai sản xuất thông minh, giám sát thiết bị và dây chuyền theo thời gian thực. Với nông nghiệp, công nghệ này hỗ trợ điều hành hệ thống tưới tiêu tự động, quản lý cây trồng qua các nền tảng IoT, góp phần nâng cao năng suất và tiết kiệm tài nguyên.
Trong y tế, mạng 5G mở ra khả năng khám, chữa bệnh từ xa, xây dựng bệnh án điện tử, kết nối thông suốt giữa các tuyến điều trị. Ở lĩnh vực giáo dục, việc ứng dụng mạng tốc độ cao sẽ hỗ trợ phát triển lớp học thông minh, nâng cao chất lượng dạy và học trực tuyến.
Đối với du lịch, mạng 5G cho phép xây dựng các mô hình du lịch thông minh, nâng trải nghiệm của du khách tại các điểm đến nổi bật. Trong khi đó, ở lĩnh vực hành chính công, hạ tầng mạng mới giúp phát triển chính quyền điện tử, tăng hiệu quả quản lý và phục vụ người dân ngày càng tốt hơn.
Thúc đẩy ứng dụng công nghệ cao
Tại Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục liên ngành (ICISE), nơi thường xuyên đón tiếp các đoàn nghiên cứu quốc tế, việc triển khai mạng 5G đã mang lại những chuyển biến rõ rệt trong hoạt động chuyên môn.
Bà Trần Phạm Quỳnh Như, Chánh Văn phòng ICISE, chia sẻ: “Chúng tôi thường xuyên hợp tác với các tổ chức khoa học hàng đầu thế giới và làm việc với những hệ thống dữ liệu chuyên sâu. Nhờ kết nối 5G, quá trình truyền tải và xử lý thông tin diễn ra gần như tức thì, góp phần tăng cường hiệu quả hợp tác quốc tế và nâng cao chất lượng các hội nghị khoa học tổ chức tại đây”.
Có thể thấy, việc triển khai hạ tầng mạng 5G tại Gia Lai đã đạt được những kết quả bước đầu rất tích cực. Tuy nhiên, ông Huỳnh Hồ Hoài Nam cũng thẳng thắn nhìn nhận, tỷ lệ mạng 5G phủ sóng toàn tỉnh còn thấp, nhất là ở vùng nông thôn, khu sản xuất và khu vực ứng dụng công nghệ cao. Các nền tảng IoT phục vụ sản xuất nông nghiệp thông minh, giám sát môi trường, điều hành giao thông... vẫn chưa được triển khai đồng bộ.
Chính vì vậy, Sở KH&CN đã đề nghị Cục Viễn thông tiếp tục chỉ đạo các DN viễn thông đẩy nhanh tốc độ phát triển mạng 5G tại địa phương, tập trung vào những khu vực chiến lược như khu công nghiệp, khu công nghệ cao, trung tâm đổi mới sáng tạo và các địa bàn có tiềm năng phát triển kinh tế số. Phấn đấu đến cuối năm 2025, mạng 5G phủ sóng 100% trung tâm các xã, phường, khu công nghệ cao, khu công nghệ thông tin tập trung, khu công nghiệp và các khu vực tại bệnh viện, trường học, nhà ga, cảng biển, sân bay.
Với sự chung tay của các DN, sự chủ động của chính quyền và quyết tâm đồng hành của người dân, Gia Lai hoàn toàn có cơ sở để trở thành điểm sáng chuyển đổi số của khu vực miền Trung - Tây Nguyên nói riêng và cả nước nói chung trong tương lai gần.
Ngày 11.9.2025, UBND tỉnh Gia Lai và Tập đoàn Viettel đã ký kết thỏa thuận hợp tác chuyển đổi số giai đoạn 2025 - 2030. Theo đó, Viettel cam kết tiếp tục đầu tư mạnh vào hạ tầng băng thông rộng chất lượng cao, bảo đảm 100% người dân có thể tiếp cận internet tốc độ tối thiểu 1 Gbps. Ngoài ra, hai bên sẽ cùng phát triển các giải pháp công nghệ cho giáo dục, y tế, chính quyền điện tử và đồng hành trong việc đào tạo nguồn nhân lực số của địa phương.
