Phải “tỉnh” để “nhìn xa”

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Chưa khi nào giá sầu riêng khu vực Tây Nguyên nói chung, Đắk Lắk nói riêng lại tăng cao như niên vụ 2023. Đây là niềm vui lớn của người nông dân nơi đây, song việc “say” trong "ma trận" giá đang khiến nhiều nông dân đứng trước nguy cơ “tham bát bỏ mâm”.

Nhức nhối nạn nông dân "bẻ kèo"

Sau khi sầu riêng được phía Trung Quốc cho phép xuất khẩu chính ngạch thì giá trị của ngành này ngay lập tức gia tăng nhanh chóng, kéo theo sự tham gia của nhiều đơn vị thu mua mới. Điều này dẫn đến việc tranh mua, tranh bán giữa các mắt xích trong ngành hàng.

Ông Vũ Hoàng Huynh, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Sầu riêng Tây Nguyên cho biết, để xây dựng vùng nguyên liệu phục vụ cho nhà máy chế biến, công ty đã xây dựng chính sách liên kết, hỗ trợ đối với các hợp tác xã (HTX), người dân ở các địa phương. Đồng thời, công ty cam kết sẽ thu mua, bao tiêu 100% sản lượng với mức giá 65.000 – 80.000 đồng/kg (theo giá lên/xuống của thị trường). Tuy nhiên, khi đến thời điểm thu hoạch, giá sầu riêng tăng "nóng", nhiều nhà vườn đã phá vỡ hợp đồng, cắt bán quả đẹp ra ngoài, còn quả xấu thì yêu cầu công ty phải thu mua. “Sự mất uy tín của các nhà vườn khiến việc liên kết lâu dài của DN với nông dân sẽ có thể tạm dừng ở những mùa vụ tiếp theo”, ông Huynh bức xúc.

Nhân công của một đơn vị thu mua đang cắt trái tại vườn của hộ dân trên địa bàn huyện Cư M'gar.

Nhân công của một đơn vị thu mua đang cắt trái tại vườn của hộ dân trên địa bàn huyện Cư M'gar.

Không chỉ DN mà ngay ở các HTX cũng "đau đầu" vì các thành viên sẵn sàng bán sản phẩm cho người nào mua với giá cao hơn mà không tuân thủ theo những cam kết với đối tác liên kết, hỗ trợ từ đầu. Bà Bùi Thị Thu Phương, Giám đốc HTX Nông nghiệp - Thương mại và Dịch vụ bền vững Tấn Khang (huyện Cư M’gar) chia sẻ, từ những ngày đầu thành lập, đơn vị đã chủ động liên kết với những hộ đã có kinh nghiệm làm vườn, có diện tích lớn để xây dựng mã vùng trồng. Nhưng đến khi thu hoạch niên vụ 2023, do biến động về giá quá mạnh, có đến hơn 70% hộ liên kết không thực hiện theo cam kết với HTX. Họ tự ý thỏa thuận bên ngoài với giá cao hơn, sẵn sàng chạy theo lợi nhuận trước mắt hơn là theo con đường bền vững.

Đừng tự “lấy dây buộc mình”

Theo thống kê của Bộ NN-PTNT, tổng diện tích sầu riêng hiện nay ở Tây Nguyên là hơn 50.000 ha, chiếm khoảng 47% tổng diện tích cả nước. Riêng Đắk Lắk, tính đến tháng 6/2023 có hơn 28.000 ha sầu riêng, với sản lượng ước tính vụ 2023 khoảng 200.000 tấn. Mặc dù diện tích, sản lượng lớn, nhưng chủ yếu quy mô nhỏ lẻ và thuộc quản lý của các nông hộ nên việc thu mua sản phẩm của các DN phụ thuộc rất nhiều vào nông dân và thương lái. Do vậy, khi thị trường tăng "nóng", không ít nông dân và thương lái bắt tay nhau để “thao túng” DN. Điều này, thoạt nhìn tưởng là thời cơ của nông dân, nhưng thực tế tiềm ẩn nhiều nguy cơ và cũng như dấy lên nhiều lo ngại khi diện tích thu hoạch mới chiếm tỷ lệ nhỏ trong tổng diện tích đang có.

Nông dân huyện Cư M'gar thu hoạch sầu riêng.

Nông dân huyện Cư M'gar thu hoạch sầu riêng.

Ông Vũ Đức Côn, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT, Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk cho biết, chỉ riêng Đắk Lắk, hiện mới có 1/3 diện tích cho thu hoạch trái. Dự tính sau 5 năm nữa, toàn bộ diện tích đang phát triển hiện tại sẽ cho thu hoạch, sản lượng sầu riêng của tỉnh sẽ tăng lên 400.000 – 500.000 tấn/vụ. Khi đó liệu giá sầu riêng có còn cao như hiện nay và sản phẩm của những diện tích nhỏ lẻ không liên kết liệu có bảo đảm được đầu ra? Trong khi đó, một thách thức lớn hơn đang chờ phía trước, đó là diện tích sầu riêng của Việt Nam nói riêng và cả vùng Đông Nam Á không ngừng gia tăng. Tương lai thị trường sầu riêng sẽ có nhiều biến động khi các trang trại sầu riêng có quy mô hàng chục nghìn đến hàng trăm nghìn héc-ta của những DN lớn đến thời kỳ thu hoạch.

Rõ ràng, đây là điều rất bất lợi cho những nông hộ có diện tích nhỏ, bởi những sản phẩm đến từ các trang trại lớn, nơi có quy trình canh tác và hệ thống kiểm soát chất lượng bài bản sẽ được thị trường lựa chọn thu mua với giá tốt. Vì vậy, trong bối cảnh bất ổn về giá cả thị trường như hiện nay, các nhà vườn Tây Nguyên - Đắk Lắk không nên “say” với thời cơ trước mắt mà quên đi lợi ích lâu dài.

Có thể bạn quan tâm

Ban Quản lý rừng phòng hộ Bắc Biển Hồ đã hoàn thành toàn bộ kế hoạch được giao năm 2025. Ảnh: M.P

Gia Lai tăng tốc trồng rừng, hướng tới mục tiêu hơn 16.000 ha trong năm 2025

(GLO)- Gia Lai đặt mục tiêu phát triển lâm nghiệp bền vững, đẩy nhanh trồng mới và phục hồi hơn 16.000 ha rừng trong năm 2025. Dù gặp khó khăn về thời tiết, địa hình và nhân lực, các địa phương vẫn nỗ lực phủ xanh đất trống, góp phần bảo vệ “lá phổi xanh” Tây Nguyên và ứng phó biến đổi khí hậu.

Chứng chỉ VFCS/PEFC giúp sản phẩm từ rừng của Công ty TNHH Lâm nghiệp Sông Kôn có giá trị kinh tế cao khi tiêu thụ trên thị trường trong và ngoài nước. Ảnh: N.N

Phó Giám đốc VFCO Nguyễn Hoàng Tiệp: Chứng chỉ rừng đảm bảo lợi ích cho người trồng và doanh nghiệp

(GLO)- Chứng chỉ rừng giúp nâng giá trị gỗ, hỗ trợ kỹ thuật cho người trồng và tạo nguồn nguyên liệu đạt chuẩn cho doanh nghiệp. Xung quanh vấn đề này, P.V Báo và phát thanh, truyền hình Gia Lai đã trao đổi với TS. Nguyễn Hoàng Tiệp-Phó Giám đốc Văn phòng Chứng chỉ Quản lý rừng bền vững (VFCO).

Nghề nuôi cá lồng bè trên sông Sê San đã tạo nên diện mạo mới cho vùng sông nước phía Tây Gia Lai.

"Xanh hóa" sinh kế vùng sông nước

(GLO)- Nghề nuôi cá lồng bè đang mang lại sinh khí mới cho vùng sông nước phía Tây Gia Lai, giúp khai thác hiệu quả tiềm năng mặt nước, thúc đẩy nông nghiệp xanh và hình thành thương hiệu “cá sạch Tây Gia Lai”. Đây được xem là hướng phát triển bền vững, tạo sinh kế cho nhiều người dân địa phương.

Năng lượng tái tạo là lĩnh vực tiềm năng của tỉnh Gia Lai, đóng góp lớn vào sản lượng điện của quốc gia. Ảnh: Vũ Thảo

Nền tảng cho công thương nghiệp Gia Lai bứt phá

(GLO)- Sự kết hợp giữa lợi thế của cao nguyên đất đỏ bazan và tiềm năng vùng ven biển đang mở ra cơ hội để Gia Lai vươn lên trở thành cực tăng trưởng mới của miền Trung-Tây Nguyên, nhất là trong phát triển nông nghiệp công nghệ cao gắn với công nghiệp chế biến, xuất khẩu và logistics.

Khẩn trương phục hồi rừng dương An Lương

Khẩn trương phục hồi rừng dương An Lương

(GLO)- Hơn 1 năm qua, hàng nghìn cây dương dọc tuyến tỉnh lộ 639 thuộc xã An Lương dần bị chết khô. Trước thực trạng này, UBND xã phối hợp với ngành chức năng kiểm tra, xác định nguyên nhân và triển khai các biện pháp trồng dặm nhằm duy trì chức năng phòng hộ ven biển.

 Gia Lai cấp 255 mã vùng trồng xuất khẩu sang Trung Quốc

Gia Lai cấp 255 mã vùng trồng xuất khẩu sang Trung Quốc

(GLO)- Tại hội nghị sơ kết công tác 9 tháng năm 2025 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm 3 tháng cuối năm 2025, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Gia Lai) cho biết toàn tỉnh đã cấp 255 mã số vùng trồng xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc với hơn 10.200 ha.

null