“Nhà hát ngoài trời”

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- “Sân khấu ngoài trời” thì nghe còn quen. Nhưng “nhà hát ngoài trời” thì hơi lạ tai. Bởi khi nói đến “nhà hát”, chúng ta sẽ hình dung ra một không gian khép kín, sang trọng… như kiểu Nhà hát Lớn Hà Nội, Nhà hát TP. Hồ Chí Minh...

Tuy nhiên, ở tỉnh Gia Lai-Kon Tum đã từng có một nhà hát ngoài trời tồn tại và hoạt động náo nhiệt trong nửa cuối thập niên 80 của thế kỷ XX. Đó là Nhà hát Nhân dân tỉnh Gia Lai-Kon Tum.

Trên thực tế, nhà hát ngoài trời chỉ là cách gọi (khi nhìn vào kiến trúc) của người dân về một thiết chế văn hóa có tên là Nhà hát Nhân dân tỉnh Gia Lai-Kon Tum, tọa lạc ở phía Tây đường Trần Hưng Đạo, tại vị trí vốn là sân chùa Hộ Quốc (hiện là phía trước nhà trưng bày cổ vật của Bảo tàng tỉnh). Công trình được khánh thành vào ngày 20-9-1985, nhân dịp chào mừng kỷ niệm 30 năm Ngày thành lập ngành Văn hóa-Thông tin. Thực ra, nơi đây đã trở thành sân khấu ngoài trời từ những năm sau giải phóng.

Cuối năm 1985, tôi về nhận công tác tại Phòng Bảo tồn-bảo tàng (Ty Văn hóa-Thông tin). Ngày đầu tiên đến làm việc, tôi được thông báo: Tối đó, Tổ Công đoàn Bảo tồn-bảo tàng được phân công giữ xe ở cổng nhà hát. Xẩm tối, vừa kéo đèn, giăng dây xong, chưa kịp xoay xở, tôi đã thấy người, xe đạp ùn ùn tiến vào bãi mà cuống cả tay chân. Các anh chị đã quen việc luôn miệng nhắc cái đứa lơ ngơ như tôi phải cẩn thận, kẻo lộn số là mất xe. Sau này, tôi mới biết, hồi ấy, cán bộ, nhân viên Ty Văn hóa-Thông tin được phân công giữ xe, bán vé (việc dành cho nữ), gác cổng (thường là nam giới)… cho nhà hát. Nhận thêm việc, mọi người ai nấy đều vui như Tết, bởi đó là quyền lợi, là việc làm hiếm hoi để chúng tôi có thêm thu nhập ngoài đồng lương ít ỏi lúc bấy giờ. Nhưng, công việc cũng không hề nhàn nhã, nhất là chẳng may bị mất xe hay đánh rơi tập vé xem biểu diễn (quy ra tiền bằng nhiều tháng lương) là coi như... xong!

Nhà hát Nhân dân tỉnh Gia Lai-Kon Tum khác với các nhà hát khác ở chỗ nó chỉ có phần sân khấu (quay lưng ra đường Trần Hưng Đạo, hướng mặt về phía Tây) là có mái che. Còn khu vực dành cho khán giả (theo hướng ngược lại) là những bậc được xây bằng gạch, phủ xi măng, cao dần về phía sau. Xung quanh nhà hát có tường bao, cũng được xây bằng gạch. Nhà hát có sức chứa khoảng 800-1.000 chỗ. Chỉ đơn giản thế, nhưng nhà hát ra đời đánh dấu một bước tiến quan trọng trong đời sống tinh thần của người dân Pleiku.

Nhờ có công trình này mà tỉnh có địa điểm để đón các đoàn văn hóa-nghệ thuật của Trung ương và các tỉnh bạn đến biểu diễn phục vụ người dân. Cũng qua sân khấu này, người dân biết đến rất nhiều ca sĩ, nghệ sĩ, diễn viên nổi tiếng lúc ấy như: Thanh Hoa, Thu Hiền, Ái Vân, Chí Trung, Lê Khanh… Vì là sân khấu ngoài trời nên hoạt động chủ yếu vào những tháng mùa khô. Về biểu diễn tại đây, các đoàn nghệ thuật được phục vụ ăn ở tại chỗ có thu phí.

Những lúc không có đoàn ngoài tỉnh, nhà hát là “đại bản doanh” của Đoàn Nghệ thuật tổng hợp Hoa Pơ Lang, mà tiền thân là Đoàn xiếc tập thể tỉnh Gia Lai-Kon Tum, được UBND tỉnh thành lập năm 1979, theo đề nghị của Ty Văn hóa-Thông tin và Ban Cải tạo công thương nghiệp tư bản tư doanh. Đoàn Nghệ thuật tổng hợp Hoa Pơ Lang do ông Mạc Như Long làm Trưởng đoàn hồi ấy khá nổi tiếng với nhiều vở cải lương “tự biên tự diễn” như: Hoa thiên lý, Người mang tên hoa hướng dương, Bão lũ, Thạch Sanh Lý Thông, Tình sử A Năng… cùng nhiều chương trình xiếc-ảo thuật và ca múa nhạc khá phong phú, hấp dẫn. Đây cũng là nơi biểu diễn thường xuyên của Đoàn Nghệ thuật Đam San.

Từ khi ra đời cho đến khi chia tách tỉnh (năm 1991), lúc nào nhà hát “đỏ đèn” là nườm nượp khán giả. Muốn có chỗ ngồi tốt, mọi người phải đi sớm, rồi chen lấn mua vé để vào sân “xí chỗ”. Hai phòng vé ở hai bên cánh gà nhà hát, cứ mở cửa ra là có hàng chục cánh tay chen nhau đưa tiền vào qua ô cửa. Người bán vé (thường 1 cửa 2 người) có khi phải nắm chặt tay người mua để không đưa vé, thối tiền nhầm.

Trong sân, đến giờ biểu diễn, chỉ 100 chỗ dành cho đại biểu và những bậc ngồi gần sân khấu là tạm ổn, để có thể thưởng thức nghệ thuật đúng nghĩa. Còn phía sau thì người đứng, người ngồi, kẻ chen, người lấn. Nhất là từ lúc “tháo khoán” (khi buổi biểu diễn diễn ra được khoảng 1/2 chương trình, bảo vệ sẽ mở cửa), những người không có tiền mua vé hoặc không mua được vé chờ sẵn ở bên ngoài tràn vào trong sân. Thế mà, mỗi khi có đoàn hoặc ca sĩ, nghệ sĩ nổi tiếng về, số vé nhà hát bán ra luôn đạt con số từ 700 trở lên. Nhưng đến cuối buổi diễn, số người trong sân có lẽ phải lên đến 1.500-2.000 người.

Tọa lạc trên đường Trần Hưng Đạo, con đường đẹp nhất của phố thị Pleiku lúc ấy, Nhà hát Nhân dân tỉnh Gia Lai-Kon Tum, Rạp chiếu bóng Hoa Lư… là những địa điểm làm phong phú thêm đời sống tinh thần, nơi khắc ghi những kỷ niệm khó phai về những ngày đầu tỉnh Gia Lai-Kon Tum cùng đất nước bước vào thời kỳ đổi mới với bao vất vả, gian khó.

Có thể bạn quan tâm

Thắp lên lời thơ quê xứ

Thắp lên lời thơ quê xứ

(GLO)- Giữa thời đại ngổn ngang những thanh âm đô thị, giữa nhịp sống hối hả dễ bào mòn gốc rễ bản thể, tập thơ Cồn quê xứ (NXB Hội Nhà văn, 2025) vừa ra mắt bạn đọc đầu tháng 7-2025 như một vọng âm dịu dàng từ đất mẹ, khiến ta như lắng lại...

Giải mã 'năm số 9'

Giải mã 'năm số 9'

Trào lưu “năm số 9” hay "năm thế giới số 9" bùng nổ trong ngày 9/9. Không chỉ nhiều bạn trẻ hưởng ứng, chia sẻ những bài học, chiêm nghiệm của bản thân mà nhiều nghệ sĩ Việt cũng hưởng ứng.

Dấu ấn nhiếp ảnh trẻ ở sân chơi quốc gia

Dấu ấn nhiếp ảnh trẻ ở sân chơi quốc gia

(GLO)- Tham gia Festival Nhiếp ảnh trẻ năm 2025, các tay máy Gia Lai đã đạt giải thưởng cao hoặc có tác phẩm được chọn triển lãm, củng cố kỳ vọng về lứa nghệ sĩ kế thừa với tố chất trẻ trung, tư duy nhanh nhạy và cực kỳ nghiêm túc trong sáng tạo nghệ thuật.

Tiểu thuyết 'Mưa đỏ' cháy hàng, in không kịp bán

Tiểu thuyết 'Mưa đỏ' cháy hàng, in không kịp bán

Sau thành công vang dội của bản điện ảnh, "Mưa đỏ" tiếp tục gây “cơn sốt” trên thị trường xuất bản. Nhiều hiệu sách cho biết độc giả phải chờ tới 15-20 ngày mới nhận được tiểu thuyết. Hiện tại, lượng đặt hàng sách đã vượt xa dự đoán, lên tới hàng chục nghìn cuốn chỉ trong ít ngày.

Hòa tiếng cồng chiêng vang vọng đại ngàn

Hòa tiếng cồng chiêng vang vọng đại ngàn

(GLO)- Cồng chiêng của người Jrai và người Bahnar cùng sinh sống trên mảnh đất Gia Lai đã hòa quyện trong mạch nguồn chung của bản sắc-niềm tự hào văn hóa truyền thống. Tiếng cồng chiêng nối liền con người với đất trời, gắn kết bền chặt cộng đồng nơi rừng núi.

Đồng đội

Đồng đội

(GLO)- Cả nhà không yên tâm khi bố quyết định theo đoàn Cựu chiến binh về Quảng Trị thăm lại chiến trường xưa. Bố vừa trải qua một đợt điều trị dài vì thoái hóa khớp, đầu gối đau nhức, đi lại rất khó khăn.

Lan tỏa văn hóa đọc

Lan tỏa văn hóa đọc đến buôn làng vùng sâu

(GLO)- Cuộc thi “Giới thiệu sách trực tuyến” năm 2025 do Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai tổ chức thu hút nhiều cá nhân là người đồng bào dân tộc thiểu số tham gia. Bằng tình yêu với sách, họ đã góp phần lan tỏa văn hóa đọc đến buôn làng vùng sâu.

Giải Booker 2025: Danh sách đề cử đa dạng nhất trong lịch sử 56 năm

Giải Booker 2025: Danh sách đề cử đa dạng nhất trong lịch sử 56 năm

(GLO)-Danh sách đề cử của Giải Booker 2025 danh giá mới được công bố, trong đó có 13 tác phẩm của các tác giả đến từ nhiều quốc gia khác nhau, cũng như sự cân bằng về tỷ lệ nam - nữ và sự đan xen giữa tên tuổi cũ và mới. Điều này cho thấy sự đa dạng nhất trong lịch sử 56 năm của giải thưởng này.

Triển vọng “Cây cọ nhí” Nguyễn Trịnh Gia Thy

Triển vọng “Cây cọ nhí” Nguyễn Trịnh Gia Thy

(GLO)- 11 tuổi, Nguyễn Trịnh Gia Thy (học sinh lớp 5.9, Trường Tiểu học Nguyễn Văn Trỗi, phường Pleiku) được nhiều người ưu ái gọi là “cây cọ nhí”. Những bức tranh của Thy không chỉ khéo léo về đường nét, bố cục, màu sắc mà còn chứa đựng những thông điệp ý nghĩa về cuộc sống.

null