Emagazine

E-magazine “Khát nước” bên công trình thủy nông - Kỳ 2: Nước chờ... kênh mương


Mặc dù nằm trong vùng tưới, song nhiều năm qua, hơn 2 ha mía và hoa màu của bà R’Ô H’Đinh (buôn Prong, xã Ia Mlah, huyện Krông Pa) vẫn chưa được hưởng giọt nước nào từ công trình hồ chứa nước Ia Mlah. Nguyên nhân là do hệ thống kênh mương phụ dẫn nước chưa được đầu tư xây dựng đến khu vực sản xuất của gia đình. Hàng năm, ngoài “nước trời”, vợ chồng bà H’Đinh phải bơm nước từ suối lên tưới chống hạn cho cây trồng, tốn kém nhiều công sức, tiền bạc. “Chúng tôi rất mong Nhà nước sớm đầu tư xây dựng đồng bộ hệ thống kênh mương phụ để chủ động nguồn nước tưới giúp nâng cao năng suất cây trồng, đồng thời giảm chi phí sản xuất cho người dân”-bà H’Đinh bày tỏ.



Tương tự, gia đình chị Rmah H’Sin (làng Kia, xã Chư Don, huyện Chư Pưh) cũng có gần 5 sào lúa nước nằm cạnh kênh tưới của đập dâng Plei Thơ Ga. Thế nhưng, mỗi khi vào vụ Đông Xuân, gia đình chị vẫn phải khổ sở tìm nguồn nước chống hạn cho lúa. Chị H’Sin nêu thực trạng: “Hầu hết kênh dẫn của đập dâng Plei Thơ Ga đã xuống cấp hoặc thấp hơn mặt ruộng nên không thể dẫn nước vào ruộng. Tôi cũng như các hộ dân ở đây phải đào thêm kênh để lấy nước vào ruộng”.



Theo ông Đặng Lê Minh-Bí thư Đảng ủy xã Chư Don, toàn xã có khoảng 250 ha lúa nước có thể canh tác 2 vụ. Tuy nhiên, vào vụ Đông Xuân, người dân chỉ gieo trồng được khoảng 100 ha, diện tích còn lại bỏ không vì thiếu nước tưới.



Cùng thực trạng, tại xã Ayun (huyện Chư Sê), nhiều cánh đồng vẫn đang khô hạn dù cách đó không xa là kênh mương chính dẫn nước từ công trình thủy lợi Plei Keo. Anh Rơ Mah Lang (làng A Chông) rầu rĩ nói: “Tôi có hơn 5 sào lúa tại cánh đồng làng. Dù kênh chính của công trình thủy lợi Plei Keo đã về đến khu sản xuất của dân làng nhưng do chưa có hệ thống kênh phụ dẫn nước về cánh đồng nên tôi cũng như nhiều hộ khác vẫn chỉ sản xuất được lúa 1 vụ, dựa hoàn toàn vào nước mưa. Nhìn một số hộ dân có nước sản xuất lúa 2 vụ tôi cũng thích và mong mỏi lắm!”.



Còn tại xã Ia Mơr (huyện Chư Prông), từ khi công trình thủy lợi Ia Mơr hoàn thành vào năm 2016 đến nay, người dân cũng chưa được hưởng lợi nhiều bởi phần lớn đất sản xuất bị vướng vào đất rừng, chưa thể chuyển đổi mục đích sang đất nông nghiệp. Ông Rơ Mah Tuýt (làng Klăh) cho biết: “Tôi có 3 ha đất chưa có hệ thống kênh mương dẫn nước tưới, vẫn phải dựa vào nước mưa để sản xuất. Chúng tôi mong Nhà nước sớm quan tâm đầu tư hệ thống kênh mương cấp 2 và kênh nội đồng dẫn nước từ công trình thủy lợi Ia Mơr cung cấp cho bà con sản xuất, giúp tăng thu nhập, từng bước thoát nghèo”.



Theo thiết kế, hệ thống thủy lợi Plei Thơ Ga sau khi hoàn thành sẽ cung cấp nước tưới cho 620 ha lúa 2 vụ và 1.000 ha cây công nghiệp; cung cấp nước sinh hoạt cho 19.000 người dân trên địa bàn huyện Chư Pưh ở thời điểm hiện tại và 28.300 người vào năm 2035. Tuy nhiên, dự án chỉ xây dựng kênh chính dài hơn 7 km, kênh nhánh N2 dài hơn 1 km và N4 dài 641 m. Hệ thống kênh tưới không được đầu tư mà tận dụng từ kênh của 2 đập dâng: Plei Thơ Ga (xã Chư Don) và Ia Hlốp (xã Ia Blứ) đã có từ nhiều năm trước. Trong khi đó, kênh dẫn của 2 đập này khá nhỏ, nhiều đoạn đã xuống cấp, thậm chí thấp hơn mặt ruộng khiến hiệu quả sử dụng thấp. Vậy nên, dù hệ thống thủy lợi hồ chứa nước Plei Thơ Ga đi vào hoạt động thì cũng mới chỉ tưới cho khoảng 250 ha lúa 2 vụ, bằng 40% năng lực tưới theo thiết kế ban đầu.



“Hệ thống kênh mương chưa được đầu tư đồng bộ là nguyên nhân chính dẫn đến nhiều diện tích đất của người dân trên địa bàn xã nói riêng và các địa phương hưởng lợi từ công trình thủy lợi Plei Thơ Ga chưa có nước để sản xuất. Đề nghị các cấp, các ngành quan tâm đầu tư hoàn thiện hệ thống kênh mương để địa phương khai thác có hiệu quả công trình, giúp nâng cao đời sống người dân xã Chư Don và các xã lân cận như Ia Blứ, Ia Phang”-Bí thư Đảng ủy xã Chư Don đề xuất.



Tương tự, ông Nguyễn Văn Hợp-Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Chư Sê-cho biết: Do nguồn vốn hạn chế nên công trình thủy lợi Plei Keo chỉ mới đầu tư xây dựng kênh chính và một phần kênh cấp I. Chính vì vậy, nhiều diện tích trong vùng dự án chưa thể canh tác, công trình chỉ phát huy được một phần hiệu quả. Đến nay, người dân chỉ sản xuất được khoảng 200/500 ha cây trồng và công trình chỉ có thể tưới cho 270/500 ha của khu tưới. Để phát huy hiệu quả dự án cần thiết phải đầu tư xây dựng cả công trình đầu mối và hoàn thiện hệ thống kênh dẫn nước cũng như hệ thống các trạm bơm. Ngoài ra, phần lớn đất canh tác của người dân đều có địa hình dốc, từng thửa ruộng nhỏ nên cũng cần quan tâm bố trí vốn để cải tạo đồng ruộng nhằm giúp bà con đưa cơ giới vào sản xuất thuận lợi.



Cũng vì hệ thống kênh mương chưa được đầu tư hoàn thiện nên tổng diện tích thực tưới của công trình hồ chứa nước Ia Mlah đạt gần 3.000 ha (600 ha lúa nước 2 vụ, còn lại là cây trồng khác), trong khi theo thiết kế, diện tích tưới của công trình khoảng 5.150 ha, trong đó tưới tự chảy 3.862 ha và tưới tạo nguồn 1.288 ha.



Lý giải về tình trạng hồ thủy lợi đầy nước nhưng nước không đến tận cánh đồng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT Vũ Ngọc An cho biết: “Trên thực tế, các công trình mới xây dựng giai đoạn 2017-2021 như: Tầu Dầu 2, Ia Rtô, Plei Thơ Ga, Plei Keo… do nguồn vốn đầu tư công hạn chế nên mới chỉ đầu tư xây dựng cụm đầu mối và hệ thống kênh chính, kênh cấp I. Vì vậy, ngày 17-6-2021, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 429/NQ-HĐND về chủ trương đầu tư dự án xây dựng các hồ chứa nước và hoàn thiện hệ thống kênh mương thủy lợi (hệ thống kênh cấp dưới, kênh nội đồng); thời gian hoàn thành vào năm 2026, đảm bảo phát huy hiệu quả nhiệm vụ thiết kế của các công trình đã đầu tư”.


Có thể bạn quan tâm

Pleiku sẵn sàng cho Ngày hội Văn hóa-Du lịch 2024

E-magazinePleiku sẵn sàng cho Ngày hội Văn hóa-Du lịch 2024

(GLO)- Từ ngày 15 đến 17-11, TP. Pleiku tổ chức Ngày hội Văn hóa-Du lịch năm 2024 với nhiều hoạt động hấp dẫn nhằm giới thiệu, quảng bá các giá trị văn hóa đặc sắc, nổi bật về tài nguyên du lịch, ẩm thực của phố núi, đặc biệt là không gian văn hóa cồng chiêng.

Chờ đón mùa hoa trên núi

E-magazineChờ đón mùa hoa trên núi

(GLO)- Mùa hoa dã quỳ sắp về trên ngọn núi lửa triệu năm tuổi Chư Đang Ya. Nhiều du khách gần xa đang đón đợi để được đắm mình trong sắc hoa và không khí lễ hội hấp dẫn, đậm nét bản sắc cao nguyên tại Tuần lễ hoa dã quỳ-núi lửa Chư Đang Ya năm 2024, diễn ra từ ngày 6 đến 12-11.

Thúc đẩy khởi nghiệp từ cây dược liệu bản địa

InfographicThúc đẩy khởi nghiệp từ cây dược liệu bản địa

(GLO)- Thời gian qua, các ngành, địa phương tỉnh Gia Lai luôn nỗ lực thúc đẩy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực dược liệu với mục tiêu xây dựng chuỗi giá trị bền vững, góp phần phát triển ngành dược liệu của địa phương và tìm kiếm các giải pháp công nghệ mới phù hợp với thực tiễn.

Mê kiểng lá-thú chơi thời hiện đại

E-magazineMê kiểng lá-thú chơi thời hiện đại

(GLO)- Lá có gì để mà mê, mà trở thành kiểng lá-một thú chơi thời hiện đại. Đi tìm câu trả lời này chính là lúc bạn và tôi rơi vào thế giới kiểng lá biến đổi kỳ ảo bởi sự đa dạng về màu sắc, hình thái, form dáng, kích cỡ…

Thanh niên Gia Lai hướng về ngày hội lớn

E-magazineThanh niên Gia Lai hướng về ngày hội lớn

(GLO)- Với tinh thần đoàn kết, xung kích và sáng tạo, đoàn viên, thanh niên trong tỉnh đã thực hiện nhiều công trình, phần việc ý nghĩa nhằm hưởng ứng đợt thi đua cao điểm “68 ngày thanh niên Gia Lai chào mừng Đại hội đại biểu Hội LHTN Việt Nam tỉnh lần thứ VIII, nhiệm kỳ 2024-2029”.

Tình thương riêng dành học trò vùng khó - Kỳ cuối: Trở về nối nhịp yêu thương

E-magazineTình thương riêng dành học trò vùng khó - Kỳ cuối: Trở về nối nhịp yêu thương

(GLO)- Hành trình thắp sáng ước mơ tri thức cho học sinh dân tộc thiểu số (DTTS) ở Gia Lai có sự tham gia của không ít thầy cô giáo từng lớn lên từ làng. Ý thức mạnh mẽ về giá trị của việc học, họ quyết tâm quay trở về nơi mình bắt đầu để chung tay dìu dắt, “truyền lửa” và lan tỏa tình yêu con chữ.
Tình thương riêng dành học trò vùng khó - Kỳ 2: Người cha đặc biệt của trò nghèo

E-magazineTình thương riêng dành học trò vùng khó - Kỳ 2: "Người cha đặc biệt" của trò nghèo

(GLO)- Không chỉ mang tri thức đến với học sinh, nhiều giáo viên còn chăm lo cho các em từ bữa ăn sáng, suất học bổng đến hỗ trợ mô hình sinh kế, nhà ở kiên cố. Mỗi thầy giáo như một "người cha đặc biệt", trở thành điểm tựa yêu thương để trò nghèo kiên trì bám lớp, bám trường.

Dấu ấn “Kỳ nghỉ hồng”

E-magazineDấu ấn “Kỳ nghỉ hồng”

(GLO)- “Kỳ nghỉ hồng” là chiến dịch cao điểm của đoàn viên, thanh niên (ĐVTN) khối công chức, viên chức, công nhân và doanh nhân trẻ. Chiến dịch giúp ĐVTN phát huy tinh thần tình nguyện chung tay thực hiện các công trình, phần việc ý nghĩa vì cộng đồng.
9X nối nghiệp nghề phở gia truyền

E-magazine9X nối nghiệp nghề phở gia truyền

(GLO)-

Từ năm 1964 đến nay, lò phở của gia đình họ Khưu tồn tại cùng những thăng trầm của vùng đất cao nguyên. Nối nghiệp cha ông, 2 anh em 9X Khưu Triều Bảo và Khưu Triều Long cùng nhau giữ gìn và phát huy giá trị cốt lõi của hương vị phở truyền thống trong lò phở gia đình

Nguyễn Hữu Hiếu: Gương thanh niên Cảnh sát Giao thông tiêu biểu toàn quốc

E-magazineNguyễn Hữu Hiếu: Gương thanh niên Cảnh sát Giao thông tiêu biểu toàn quốc

(GLO)- Hơn 10 năm khoác trên mình sắc phục CSGT, Đại úy Nguyễn Hữu Hiếu-Phó Đội trưởng Đội CSGT đường bộ số 3, Bí thư Chi Đoàn Phòng CSGT không chỉ nêu cao tinh thần trách nhiệm trong công việc, hết lòng phục vụ người dân mà còn có tấm lòng nhân văn cao đẹp, trách nhiệm với cộng đồng.

Góp sức cho du lịch Gia Lai “cất cánh”

E-magazineGóp sức cho du lịch Gia Lai “cất cánh”

(GLO)- Gia Lai là vùng đất giàu tiềm năng, song vẫn còn nhiều hạn chế về điều kiện kinh tế-xã hội và đặc thù địa lý để ngành du lịch “cất cánh” mạnh mẽ. Điều này cũng đặt ra cho những người làm kinh doanh dịch vụ không ít thách thức.