Để bứt phá, tỉnh Gia Lai đang triển khai xây dựng Quy hoạch tỉnh Gia Lai đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050. Theo Bí thư Tỉnh ủy Hồ Quốc Dũng, quy hoạch mới sẽ phù hợp với việc mở rộng không gian và tiềm năng, lợi thế có được sau sáp nhập.
“Cùng với khẩn trương xây dựng Quy hoạch, tỉnh cũng chú trọng đề xuất triển khai các công trình, dự án mới: các tuyến đường tăng cường kết nối giữa 2 địa bàn Bình Định - Gia Lai trước đây; tuyến đường sắt nội tỉnh kết nối từ cửa khẩu, cao nguyên đến hệ thống cảng biển... Quan tâm quy hoạch, đầu tư các công trình phục vụ dân sinh như phát triển nhà ở công vụ, nhà ở xã hội; đầu tư, nâng cấp hệ thống thủy lợi, y tế, giáo dục... nhất là ở vùng sâu, vùng xa, những địa bàn còn nhiều khó khăn”, Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, trong quá trình xây dựng Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2025 - 2030, Tỉnh ủy Gia Lai xác định 5 trụ cột phát triển cho giai đoạn mới.
Một là, tập trung phát triển công nghiệp chế biến, chế tạo lớn mạnh, trở thành trụ đỡ của nền kinh tế, dựa trên lợi thế về lao động, nông nghiệp và khai thác khu kinh tế, khu công nghiệp ven biển và dọc quốc lộ 19 - Quy Nhơn - An Khê - Pleiku.
Hai là, phát triển du lịch thật sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn dựa trên lợi thế biển, sinh thái núi rừng, di sản văn hóa Tây Nguyên, văn hóa Chămpa, truyền thống văn hóa - lịch sử; đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng. Phát triển hệ sinh thái du lịch đặc thù, không phát triển theo lối đại trà mà phát triển có chiều sâu, có bản sắc, mang đến cho du khách những trải nghiệm phong phú, độc đáo và khác biệt.
Ba là, phát triển nông nghiệp công nghệ cao và lâm nghiệp bền vững dựa trên lợi thế của tỉnh có đất đỏ bazan, có đồng bằng, có đồi núi thấp để phát triển các vùng chuyên canh lớn (cà phê, hồ tiêu, rau quả sạch, dược liệu, chăn nuôi tập trung…), có biển để phát triển thủy sản công nghệ cao, hình thành các “cứ điểm nông - công nghiệp”, xây dựng mô hình vùng nguyên liệu tập trung, nâng cao các chuỗi giá trị sản phẩm chủ lực của tỉnh.
Bốn là, phát triển dịch vụ cảng - logistics bao gồm cảng biển, ga đường sắt, cảng hàng không, cảng cạn dọc theo quốc lộ 19, cao tốc Quy Nhơn - Pleiku, hình thành các trung tâm logistics từ Cửa khẩu Quốc tế Lệ Thanh đến Cảng Quy Nhơn và Cảng Phù Mỹ trong tương lai.
Năm là, phát triển đô thị nhanh và bền vững gắn với phát triển thị trường bất động sản công nghiệp, đô thị, bất động sản du lịch, hạ tầng dịch vụ; kinh tế đô thị đóng góp quan trọng vào tốc độ tăng trưởng kinh tế của tỉnh.
Không phải ngẫu nhiên mà công cuộc sáp nhập, tổ chức lại chính quyền địa phương được ví như “cuộc đại phẫu”. Việc tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp đồng nghĩa với việc phải sắp xếp lại hàng nghìn đầu mối cơ quan, đơn vị. Mỗi cán bộ, mỗi phòng, ban là một phần trong cỗ máy lớn đang được tháo - lắp - làm mới. Áp lực lớn nhất là bộ máy phải vận hành liên tục, không được phép “nghỉ để sắp xếp”, bởi phía sau đó là quyền lợi của hàng triệu người dân không thể bị gián đoạn.
Theo Bí thư Đảng ủy xã Tuy Phước Lê Thị Vinh Hương, việc tổ chức và vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp là chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước hiện nay. Trong đó, đối với cấp tỉnh, sáp nhập là sự hợp lực để vươn xa; mở ra một hành trình phát triển đột phá; không chỉ đơn thuần là thay đổi địa giới hành chính - mà là bước chuyển sâu sắc về tư duy quản trị, mô hình tổ chức để bước tới, đi lên. Đối với địa phương, sứ mệnh lịch sử của cấp huyện đã hoàn thành, trang sử mới đang mở ra; việc hình thành các xã, phường mới để đưa chính quyền đến gần dân hơn, giải quyết kịp thời, đầy đủ các quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân, góp phần nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân.
“Sau khi nhận nhiệm vụ, địa phương đã tập trung vận hành hiệu quả mô hình theo cơ chế: cấp ủy tập trung phát huy hiệu quả năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền; chính quyền vận hành theo hướng “đổi mới - tinh gọn - hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả”, Mặt trận phát huy vai trò đồng hành và nhân dân làm chủ. Đồng thời, phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu; thể hiện tinh thần “dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm”; chủ động đổi mới phương thức lãnh đạo, điều hành; quyết liệt hành động vì mục tiêu phát triển chung”, bà Hương nhấn mạnh.
Xã Phù Mỹ Đông (được hình thành từ việc sáp nhập các xã Mỹ Thọ, Mỹ An và Mỹ Thắng) được tỉnh xác định là xã trọng điểm về kinh tế. Chủ tịch UBND xã Trần Minh Thông cho biết: Trên cơ sở chỉ tiêu và nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 được UBND tỉnh giao, xã đã xây dựng chương trình hành động sát thực tiễn; phát huy dư địa tăng trưởng, không để chỉ tiêu xã thấp hơn chỉ tiêu tỉnh giao.
“Trên cơ sở 6 nhiệm vụ trọng tâm chung, xã đã xây dựng 7 nhiệm vụ cụ thể và giải pháp thực hiện từng chỉ tiêu một. Trong đó, địa phương xác định phải hoàn thành tốt việc phối hợp với Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh và các sở, ngành liên quan triển khai, tổ chức thực hiện và hoàn thành công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng và các công việc liên quan đến việc triển khai Khu công nghiệp, Khu bến cảng Phù Mỹ, các khu cải táng, khu tái định cư và các tuyến đường kết nối”, ông Thông cho biết thêm.
Gia Lai mới - không chỉ là tên gọi mới mà là một hành trình đổi mới. Hoạt động tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính của các trung tâm phục vụ hành chính công chính là thước đo hiệu quả đối với việc tổ chức vận hành chính quyền 2 cấp. Quá trình giải quyết hồ sơ, thủ tục hành chính được rút ngắn, khắc phục được tình trạng chậm trễ, đùn đẩy, né tránh trách nhiệm và giảm được phiền hà, tiêu cực, sách nhiễu gây bức xúc cho người dân.
Anh Nguyễn Quang Vũ - Công chức Trung tâm Phục vụ hành chính công phường An Phú - cho biết: “Mỗi ngày, tôi xử lý rất nhiều hồ sơ liên quan đến đăng ký, xóa thế chấp quyền sử dụng đất. Với các bộ hồ sơ đầy đủ thủ tục sẽ được xử lý nhanh, trả kết quả đúng hẹn, người dân không phải đi lòng vòng như trước. Hồ sơ được nhập một lần và hẹn ngày giờ trả kết quả rõ ràng”.
Bà Hoàng Thị Minh Bình - Chủ tịch UBND Phường An Phú - cho hay: “Chúng tôi xác định nhiệm vụ trước mắt rất nặng nề. Do vậy, cán bộ, công chức phải luôn đồng lòng, chung sức để vượt qua mọi khó khăn, quyết tâm thực hiện tốt các nhiệm vụ, chỉ tiêu được giao trong năm 2025. Sau sáp nhập, nhiều công việc từ chính quyền cấp thành phố chuyển xuống, địa bàn rộng lớn hơn nên sẽ có những vấn đề phát sinh. Trước tình hình đó, cán bộ, công chức phường An Phú phải nỗ lực tìm hiểu, tự nghiên cứu với một tâm thế sẵn sàng cho công việc, làm sao để phục vụ cho người dân một cách tốt nhất”.
Bên cạnh chuyển động tích cực của cả hệ thống chính trị, các doanh nghiệp cũng chủ động vào cuộc, tích cực đổi mới để thích ứng với những thay đổi mau lẹ của đời sống kinh tế - xã hội.
Gia Lai có khoảng 106.400 ha cà phê, tập trung ở khu vực phía Tây của tỉnh, song phần lớn sản lượng xuất khẩu dưới dạng nhân thô, giá trị gia tăng thấp. Vì vậy, nhiều doanh nghiệp của tỉnh bắt đầu chuyển hướng đầu tư vào chế biến sâu để đưa thương hiệu cà phê Gia Lai vươn xa. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ đang chú trọng đi theo hướng này, mạnh dạn đầu tư nhà máy chế biến sâu, tập trung vào các dòng cà phê đặc sản, cà phê rang xay, cà phê hòa tan, cà phê phin giấy, cà phê túi lọc.
Ông Lưu Vinh Quang - Phó Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất và Dịch vụ Tam Ba (phường Diên Hồng) cho hay: Việt Nam đứng thứ hai thế giới về xuất khẩu cà phê, nhưng chủ yếu sản phẩm ở dạng nguyên liệu thô. Chế biến sâu là xu thế tất yếu, giúp nâng cao giá trị, giảm rủi ro về giá khi thị trường cà phê nhân biến động, đồng thời góp phần xây dựng thương hiệu cà phê Gia Lai trên thị trường quốc tế.
Còn ông Phan Bá Kiên - Giám đốc Công ty TNHH BaKa (xã Ia Hrung) thì chia sẻ: Từ thành công với các dòng sản phẩm hiện có như cà phê rang hạt, cà phê bột, cà phê phin tiện lợi, 2 năm nay, Công ty tiếp tục đầu tư dây chuyền sản xuất khép kín để cho ra các sản phẩm cà phê hòa tan.
Theo ông Kiên, muốn tạo ra nhiều dòng sản phẩm cà phê chất lượng cao có giá trị gia tăng, việc đầu tư trang thiết bị, công nghệ cực kỳ quan trọng. Hệ thống dây chuyền sản xuất cà phê hòa tan, rang xay đạt chuẩn quốc tế đòi hỏi vốn đầu tư lớn. Do vậy, tỉnh cần tạo điều kiện hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận vốn vay ưu đãi, vốn chương trình khuyến công để đầu tư máy móc, thiết bị hiện đại chế biến theo tiêu chuẩn hàng xuất khẩu từng thị trường.
Ở xã Ân Tường, trang trại gà của ông Mai Văn Rõ (thường gọi là Năm Rõ) nổi tiếng cả về quy mô lẫn chất lượng. Tiếp nối truyền thống gia đình, anh Nguyễn Giang Trí (con rể của ông Rõ) phát triển thương hiệu Gà xanh Giang Nguyên. Trang trại đã mở rộng trên 10 ha, với đàn gà khoảng 20.000 con các loại.
Trước đây, trang trại của ông Năm Rõ chủ yếu bán gà thịt. Gần đây, với thương hiệu Gà xanh Giang Nguyên, từ nguồn nguyên liệu chất lượng, nhiều sản phẩm mới đã được trình làng như chả gà, pate gà, gà sấy dẻo, lạp xưởng gà… Gia vị dùng để chế biến cũng được trồng tại trang trại, đảm bảo nguồn gốc xuất xứ.
“Chúng tôi đã có 2 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 3 sao gồm gà mía xanh và gà xanh sấy dẻo. Không thể mãi phụ thuộc vào thị trường gà thịt thiếu ổn định, mình phải chủ động làm ra sản phẩm mới, thích ứng với thay đổi của thị trường rộng lớn hơn sau sáp nhập tỉnh, đảm bảo đầu ra ổn định, hướng tới xuất khẩu, phát triển theo hướng xanh, bền vững”, anh Trí khẳng định.
