(GLO)- Mô hình xe phun thuốc đa dụng được chế tạo bởi 2 nữ sinh Trường THPT Chu Văn An (huyện Krông Pa, tỉnh Gia Lai) đang thu hút sự quan tâm của bà con nông dân. Không chỉ thuận tiện trong việc phun thuốc bảo vệ thực vật cho cây trồng, chiếc máy này còn đảm nhận việc gieo hạt, thậm chí có thể dễ dàng “biến” thành xe đẩy chở hàng.
Krông Pa là huyện thuần nông, kinh tế chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp với các loại cây trồng chính như: mì, thuốc lá, bắp, đậu đỗ. Những năm qua, người dân địa phương vẫn thường gieo hạt bằng phương pháp thủ công, tốn kém thời gian và nhân công lao động. Thêm vào đó, khi phun thuốc bảo vệ thực vật cho cây trồng, đa phần bà con dựa vào sức người, mang vác bình chứa thuốc khá vất vả.
Năm 2020, với niềm đam mê sẵn có ở lĩnh vực cơ khí, em Huỳnh Trần Thùy Linh (lớp 10A9) đã rủ người bạn cùng lớp Nguyễn Dương Thu Uyên lên ý tưởng nghiên cứu về mô hình xe phun thuốc đa dụng nhằm giúp ích cho người dân trong sản xuất nông nghiệp. Linh cho biết: “Từ nhỏ, em đã chứng kiến ba làm nghề cơ khí và bắt đầu yêu thích nó. Khi học lớp 5, em đã có thể tự sửa chiếc quạt máy bị hỏng dưới sự hướng dẫn của ba. Em cũng ấp ủ việc tạo ra 1 chiếc xe phun thuốc đa dụng nhưng chưa có điều kiện thử nghiệm. Vì vậy, khi nhà trường phát động cuộc thi nghiên cứu khoa học kỹ thuật trong học sinh, em đã rủ Uyên cùng tham gia”.
Còn Uyên thì chia sẻ: “Chúng em mong muốn chế tạo 1 phương tiện có 3 chức năng: phun thuốc, gieo hạt tự động và chở một số vật dụng trong sinh hoạt, sản xuất. Chiếc máy sẽ giúp nhà nông tiết kiệm được thời gian, công sức và không phải tiếp xúc trực tiếp với thuốc bảo vệ thực vật trong khoảng cách gần. Ngoài ra, thay vì gieo hạt bằng tay, người dân có thể sử dụng máy nhằm tăng năng suất lao động, tiết kiệm chi phí. Những lúc không cần đến 2 chức năng trên, bà con có thể tận dụng máy như một chiếc xe đẩy hàng”.
 |
| Em Nguyễn Dương Thu Uyên (đứng) và Huỳnh Trần Thùy Linh (học sinh Trường THPT Chu Văn An, huyện Krông Pa) lắp ráp mô hình xe phun thuốc đa dụng. Ảnh: Mộc Trà |
Dưới sự hỗ trợ của thầy Bùi Văn Hùng-giáo viên Công nghệ, tháng 9-2020, Linh và Uyên đã bắt tay vào nghiên cứu mô hình xe phun thuốc đa dụng. Trước khi triển khai, 2 em dành thời gian khảo sát thực tế, đồng thời tìm hiểu thêm về các loại bình, máy phun thuốc trên thị trường và đối sánh, đánh giá ưu điểm, hạn chế giữa chúng. Trên cơ sở đó, 2 em tiến hành phân tích để tìm ra giải pháp công nghệ trong chế tạo nhằm thiết kế dụng cụ phun thuốc kết hợp với chức năng gieo hạt tiện lợi, dễ vận hành và đạt hiệu quả cao.
Linh cho hay: Sau 2 tháng, chúng em mới chế tạo và lắp ráp xong mô hình. Do đặc điểm xe có 3 chức năng nên chúng em thiết kế khung sườn bằng thép tròn 21 có độ cứng vững, nhẹ và có thể tháo lắp các chi tiết nhanh chóng, dễ dàng. Cùng với đó, chọn bánh xe chủ động phù hợp địa hình và tốc độ di chuyển; cặp bánh răng truyền động cũng phải phù hợp với tốc độ của xe. Xe đẩy bằng tay, có hệ thống pít tông, bánh răng truyền động. Cần phun thuốc có nhiều bậc để thay đổi chiều cao của ống phun tương thích với chiều cao cây trồng. Các đĩa lấy hạt giống phù hợp với kích thước của từng loại cây trồng. Hệ thống rạch tạo rãnh đất và lấp hạt tự động cũng được thiết kế đơn giản, dễ tháo lắp; có thể điều chỉnh được khoảng cách và độ nông sâu theo từng loại hạt giống, đảm bảo lấp kín hạt sau gieo.
Tuy nhiên, theo 2 em, khi đưa vào thực nghiệm thì máy vận hành không được như ý. “Phải mất 2-3 lần thiết kế lại, xe mới hoạt động tốt, lưu lượng thuốc phun đồng đều. Máy có thể gieo được các loại hạt kích thước khác nhau, đảm bảo khoảng cách giữa các hạt. Tùy vào mục đích sử dụng, người dân có thể tháo lắp các bộ phận; đặc biệt, máy có thể sử dụng đồng thời 2 chức năng như: vừa phun thuốc vừa gieo hạt hoặc vừa gieo hạt vừa chở hàng hóa, vật tư”-Uyên thông tin thêm.
 |
| Thầy Bùi Văn Hùng (bìa phải) chung vui cùng 2 học trò khi dự án xe phun thuốc đa dụng đạt giải nhì tại Cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp tỉnh học sinh trung học lần thứ VII (ảnh chụp trước tháng 4-2021). Ảnh: Mộc Trà |
Tại Cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp tỉnh học sinh trung học lần thứ VII (năm học 2020-2021), mô hình xe phun thuốc đa dụng của Uyên và Linh đã xuất sắc đạt giải nhì. Đây cũng là dự án đầu tiên giành được giải cao của ngôi trường vùng “chảo lửa”. |
Sau khi hoàn thiện, mô hình xe phun thuốc đa dụng do 2 nữ sinh Trường THPT Chu Văn An sáng chế đã thu hút sự quan tâm của nhiều nông dân trong vùng. Bà Lê Thị Thu Trang (tổ 2, thị trấn Phú Túc) đánh giá: “Qua sử dụng thử tại vườn rau của gia đình, tôi nhận thấy xe hoạt động khá ổn định, phun thuốc dễ dàng và thuận lợi. Không chỉ tiết kiệm thời gian mà còn giúp chúng tôi tránh được những tổn hại đến sức khỏe vì phải mang vác nặng và tiếp xúc gần với thuốc. Riêng chức năng gieo hạt tôi chưa thử qua, song nghe các cháu phân tích cũng thấy khá hay. Nếu có thể áp dụng vào trồng thuốc lá thì sẽ giảm được công đoạn phải cấy lại vườn cây sau khi gieo vãi bằng tay”.
Nói về đề tài nghiên cứu của học trò, thầy Bùi Văn Hùng cho biết: Mô hình nghiên cứu của Linh và Uyên khá thiết thực và phù hợp với điều kiện thực tế ở địa phương. Vì thế, khi nghe các em đề xuất ý tưởng, tôi sẵn lòng hỗ trợ. Thời gian đến, thầy trò dự kiến tiếp tục sáng chế thêm chức năng bón phân nhằm tăng tính hiệu quả và kinh tế cho máy. Đồng thời, nghiên cứu về hệ thống điều khiển tự động nhằm giải phóng sức lao động cho nông dân.
“Chúng em rất mong nhận được sự quan tâm của các doanh nghiệp hoặc hộ kinh doanh về chiếc máy này để có thể chuyển giao công nghệ, từ đó nhân rộng mô hình nhằm góp phần giúp ích cho người nông dân trong quá trình sản xuất”-Uyên bày tỏ kỳ vọng.
MỘC TRÀ
