Từ ngày 21 đến 24-10, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã làm việc với 14 xã, phường ven biển để thông tin về chủ trương, định hướng và khảo sát nhu cầu chuyển đổi nghề trong cộng đồng ngư dân.
Ông Nguyễn Công Bình-Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản (Sở Nông nghiệp và Môi trường) cho hay: Tỉnh chủ trương chuyển đổi những nghề khai thác hải sản có tác động xấu đến nguồn lợi, tài nguyên sang những nghề khai thác hải sản thân thiện với môi trường, bền vững hoặc chuyển sang những ngành nghề khác.
Theo đó, tỉnh khuyến khích ngư dân phát triển những nghề như nghề câu tay, câu cá ngừ đại dương, lưới vây, bẫy lồng. Nếu không đi khai thác, chủ tàu cá có thể đăng ký chuyển đổi sang nghề dịch vụ hậu cần nghề cá.
Những ngư dân có kinh nghiệm đi biển, am hiểu địa hình, ngư trường có thể chuyển sang làm du lịch trải nghiệm nghề cá, homestay, hướng dẫn khách tham quan rạn san hô, rừng ngập mặn hoặc du lịch câu cá giải trí.
Bên cạnh đó, ngư dân có thể nuôi biển xa bờ theo mô hình công nghiệp bằng vật liệu HDPE, composite; nuôi tôm hùm, cá biển, tôm, cá trên cát hay trong ao hồ có thể chủ động kiểm soát chất lượng nước.
Những ai không muốn làm nghề biển sẽ được hỗ trợ đào tạo nghề mới trong các lĩnh vực khác như: nông nghiệp công nghệ cao, chế biến, thủ công mỹ nghệ, cơ khí, điện lạnh, dịch vụ…
Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường, toàn tỉnh có khoảng 1.000 người có nhu cầu chuyển đổi nghề.
Đợt khảo sát trong cộng đồng ngư dân sẽ được triển khai với 2 loại phiếu: phiếu dành cho chủ tàu cá, nhằm ghi nhận nguyện vọng có đồng ý chuyển đổi nghề hay không và muốn đổi sang nghề nào; phiếu thứ hai dành cho các hộ ngư nghiệp ven biển để thống kê nhu cầu hỗ trợ đào tạo, giới thiệu việc làm cho các thành viên trong độ tuổi lao động. Kết quả khảo sát sẽ là căn cứ xây dựng đề án chuyển đổi nghề của tỉnh.
Ông Trương Bá Pha-Trưởng thôn Tân Phụng 1 (xã Phù Mỹ Đông) chia sẻ: “Chúng tôi sẽ tích cực hỗ trợ, hướng dẫn bà con tìm hướng đi phù hợp, nhưng rất cần tỉnh quan tâm đến đặc thù này của địa phương”.
Hiện tại, nhiều ngư dân tin tưởng vào định hướng của chính quyền, ngành nông nghiệp. Sau gần 20 năm lênh đênh trên biển, nhận thấy nguồn lợi thủy sản ngày càng cạn kiệt, 3 năm trước, ông Đào Văn Thái (ở khu phố Cửu Lợi Nam, phường Hoài Nhơn) quyết định bán tàu, chuyển sang đầu tư nuôi ếch.
Từ vài nghìn con ban đầu, đến nay, trại ếch của ông đã phát triển lên 15.000 con, thu lãi hàng trăm triệu đồng mỗi năm. “Lúc đầu, tôi lo lắm, sợ không quen nghề mới. Bây giờ, tôi thấy nuôi ếch hiệu quả, ổn định, nhẹ nhàng hơn nhiều so với đi biển"-ông Thái chia sẻ.
Tại các phiên họp của Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Việc chuyển đổi nghề cho ngư dân không chỉ giúp bảo vệ nguồn lợi thủy sản đang cạn kiệt, mà còn góp phần thay đổi tư duy sản xuất, thoát khỏi tình trạng “bám biển bằng mọi giá”, mở ra hướng phát triển bền vững.
Thủ tướng yêu cầu các địa phương xây dựng đề án hỗ trợ ngư dân chuyển đổi nghề phù hợp, gắn với chính sách vay ưu đãi, hỗ trợ lương thực, đào tạo nghề trong giai đoạn đầu để người dân yên tâm ổn định cuộc sống.
Chuyển đổi nghề không chỉ là sự thay đổi về sinh kế, mà còn là bước chuyển về nhận thức từ khai thác sang bảo tồn, từ “lấy của biển” sang “giữ cho biển”.
Đó cũng là con đường tất yếu để phát triển ngành thủy sản bền vững, hài hòa giữa lợi ích kinh tế và trách nhiệm bảo vệ môi trường, nguồn lợi cho thế hệ mai sau.