Chiếc đèn ngày cũ

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Ngày xưa, mỗi lần Tết đến, trong căn nhà ngói cũ kỹ, ba tôi lại thắp lên chiếc đèn măng sông. Tiếng “khò khò” của đèn tỏa ra ánh sáng ngập cả gian nhà, mùi dầu đèn bốc lên hòa quyện cùng mùi hoa quả, mùi nhang làm cho không gian thờ cúng thêm ấm áp.
Minh họa: Huyền Trang
Minh họa: Huyền Trang
Chiếc đèn là vật mưu sinh của gia đình. Ba tôi kể lại: Để có tiền mua chiếc đèn, ông nội phải lặn lội làm thuê gần mấy tháng trời. Những dịp lễ Tết, ba tôi cẩn thận mở chiếc hộp gỗ để lấy chiếc đèn ra lau chùi và cột chiếc bông đèn vào. Khi đốt lên phát ra ánh sáng trắng nhất so với các loại đèn thời ấy.
Vào mùa khô, nước sông suối cạn, chiếc đèn là phương tiện để ba má tôi lặn lội hàng đêm đi soi cá. Có lần, tôi xách giỏ lon ton chạy theo. Má soi đèn, ba úp nơm. Những con cá chép, cá lóc thấy đèn cứ trừng mắt đỏ ngầu nằm yên dưới vũng nước trong xâm xấp. Ba tôi lom khom úp nơm với manh áo bạc màu ướt lên tới ngực. Mỗi lần bắt được cá to, ba lại nở nụ cười mà đôi hàm răng đánh cầm cập vì lạnh. Quá nửa đêm, cả gia đình mới trở về nhà. Tôi hình dung như đàn chim vạc ăn đêm dẫn nhau về tổ ấm.
Vào vụ gieo cấy, ba xách đèn, vai vác bừa, lùa đôi bò ra ruộng, ánh sáng dẫn đường lần theo từng bước chân. Đến nơi, ba treo đèn lên cành cây cao cạnh bờ, ánh sáng như tỏa hết mình để ba cố bừa xong thửa ruộng sáng mai kịp cấy. Khuya về, ánh đèn soi đường cho ba dò lần những bước dưới màn đêm hun hút, men theo tiếng chim ăn đêm lần bước về nhà.
Mùa gặt, chiếc đèn lại tỏa sáng toàn sân để ba thấy đường dang cao bó lúa đập xuống nền sạp cho những hạt thóc bung ra khỏi thân rơm. Má ôm chiếc nia như quá khổ, lặng lẽ sảy, gạn lại từng hạt thóc ươm vàng. Mùi mồ hôi trên lưng áo ba, mùi mồ hôi quấn trên tóc má cộng với mùi thơm của rơm rạ, mùi dầu đèn tỏa ra, hòa quyện vào nhau để lại những dư hương ấm áp trong tôi qua những ngày mùa.
Rồi những hạt thóc nhọc nhằn đã giũa mình trắng tinh nuôi tôi khôn lớn. Tôi như cánh chim dang đôi cánh rộng, những lo toan cho hành trang cuộc đời cứ cuốn hút quên đi ngày tháng. Đón những cái Tết xa quê, cũng đầy đủ các thức, món của Tết nhưng sao tôi nghe như thiếu thốn một điều gì. Có lẽ, chỉ có quê nhà mới cho tôi cảm nhận cái Tết thật trọn vẹn.
Quê tôi hôm nay, đèn điện đã thắp sáng các đường đi ngõ hẻm, chiếc đèn năm xưa được ba bỏ vào chiếc hộp cất sâu trong góc tủ. Và những câu chuyện của một thời cũng đã theo ba má bay về một phương trời xa thẳm.
Bây giờ, tất cả đã im lìm nằm trên gian thờ chỉ còn lại bóng hình qua di ảnh. Đứng trước gian thờ, chiếc đèn măng sông đã không còn bông đèn để phát ra ánh sáng nhưng tôi vẫn cẩn trọng mắc lên chỗ ba tôi thường treo để giữ lại dư âm, hình ảnh, để nhớ lại mùi hương, nguồn sáng của những ngày tháng êm đềm bên gia đình đoàn tụ.
AN SINH

Có thể bạn quan tâm

Tiểu thuyết 'Mưa đỏ' cháy hàng, in không kịp bán

Tiểu thuyết 'Mưa đỏ' cháy hàng, in không kịp bán

Sau thành công vang dội của bản điện ảnh, "Mưa đỏ" tiếp tục gây “cơn sốt” trên thị trường xuất bản. Nhiều hiệu sách cho biết độc giả phải chờ tới 15-20 ngày mới nhận được tiểu thuyết. Hiện tại, lượng đặt hàng sách đã vượt xa dự đoán, lên tới hàng chục nghìn cuốn chỉ trong ít ngày.

Hòa tiếng cồng chiêng vang vọng đại ngàn

Hòa tiếng cồng chiêng vang vọng đại ngàn

(GLO)- Cồng chiêng của người Jrai và người Bahnar cùng sinh sống trên mảnh đất Gia Lai đã hòa quyện trong mạch nguồn chung của bản sắc-niềm tự hào văn hóa truyền thống. Tiếng cồng chiêng nối liền con người với đất trời, gắn kết bền chặt cộng đồng nơi rừng núi.

Chạm vào thế giới trẻ thơ...

Chạm vào thế giới trẻ thơ...

(GLO)- Từ ống kính nhiếp ảnh, nét cọ hội họa, câu chữ văn chương đến giai điệu âm nhạc, nhiều nghệ sĩ ở Gia Lai đang lặng lẽ gìn giữ, khơi gợi, ươm hạt giống tâm hồn cho thế giới tuổi thơ; đồng thời, gửi gắm thông điệp về sự kết nối, về trách nhiệm của người lớn trước “tuổi thơ đang mất dần”.

Giải Booker 2025: Danh sách đề cử đa dạng nhất trong lịch sử 56 năm

Giải Booker 2025: Danh sách đề cử đa dạng nhất trong lịch sử 56 năm

(GLO)-Danh sách đề cử của Giải Booker 2025 danh giá mới được công bố, trong đó có 13 tác phẩm của các tác giả đến từ nhiều quốc gia khác nhau, cũng như sự cân bằng về tỷ lệ nam - nữ và sự đan xen giữa tên tuổi cũ và mới. Điều này cho thấy sự đa dạng nhất trong lịch sử 56 năm của giải thưởng này.

Vũ Văn Tam Lang & 50 cây violon đặc chế

Vũ Văn Tam Lang và 50 cây violon đặc chế

(GLO)- Cách đây vài năm, khi ngắm 22 cây đàn violon do ông Vũ Văn Tam Lang (phường An Phú, tỉnh Gia Lai) chế tác bằng tất cả tâm huyết được giới chuyên môn đánh giá cao, tôi thầm nghĩ, ông đã có thể tự hài lòng với những gì mình có.

Mở lối vào thế giới sắc màu

Mở lối vào thế giới sắc màu

(GLO)- Từ nét màu nước chấm phá, mực tàu loang trên giấy dó, đến những dòng thư pháp bay bổng hay gam màu rực rỡ của tranh sáp màu, acrylic - tất cả hòa quyện tại những lớp học vẽ. Mùa hè, những lớp học nhỏ ấy lặng lẽ góp phần vun đắp tâm hồn nghệ thuật cho nhiều bạn trẻ.

null