Chiếc đèn ngày cũ

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
(GLO)- Ngày xưa, mỗi lần Tết đến, trong căn nhà ngói cũ kỹ, ba tôi lại thắp lên chiếc đèn măng sông. Tiếng “khò khò” của đèn tỏa ra ánh sáng ngập cả gian nhà, mùi dầu đèn bốc lên hòa quyện cùng mùi hoa quả, mùi nhang làm cho không gian thờ cúng thêm ấm áp.
Minh họa: Huyền Trang
Minh họa: Huyền Trang
Chiếc đèn là vật mưu sinh của gia đình. Ba tôi kể lại: Để có tiền mua chiếc đèn, ông nội phải lặn lội làm thuê gần mấy tháng trời. Những dịp lễ Tết, ba tôi cẩn thận mở chiếc hộp gỗ để lấy chiếc đèn ra lau chùi và cột chiếc bông đèn vào. Khi đốt lên phát ra ánh sáng trắng nhất so với các loại đèn thời ấy.
Vào mùa khô, nước sông suối cạn, chiếc đèn là phương tiện để ba má tôi lặn lội hàng đêm đi soi cá. Có lần, tôi xách giỏ lon ton chạy theo. Má soi đèn, ba úp nơm. Những con cá chép, cá lóc thấy đèn cứ trừng mắt đỏ ngầu nằm yên dưới vũng nước trong xâm xấp. Ba tôi lom khom úp nơm với manh áo bạc màu ướt lên tới ngực. Mỗi lần bắt được cá to, ba lại nở nụ cười mà đôi hàm răng đánh cầm cập vì lạnh. Quá nửa đêm, cả gia đình mới trở về nhà. Tôi hình dung như đàn chim vạc ăn đêm dẫn nhau về tổ ấm.
Vào vụ gieo cấy, ba xách đèn, vai vác bừa, lùa đôi bò ra ruộng, ánh sáng dẫn đường lần theo từng bước chân. Đến nơi, ba treo đèn lên cành cây cao cạnh bờ, ánh sáng như tỏa hết mình để ba cố bừa xong thửa ruộng sáng mai kịp cấy. Khuya về, ánh đèn soi đường cho ba dò lần những bước dưới màn đêm hun hút, men theo tiếng chim ăn đêm lần bước về nhà.
Mùa gặt, chiếc đèn lại tỏa sáng toàn sân để ba thấy đường dang cao bó lúa đập xuống nền sạp cho những hạt thóc bung ra khỏi thân rơm. Má ôm chiếc nia như quá khổ, lặng lẽ sảy, gạn lại từng hạt thóc ươm vàng. Mùi mồ hôi trên lưng áo ba, mùi mồ hôi quấn trên tóc má cộng với mùi thơm của rơm rạ, mùi dầu đèn tỏa ra, hòa quyện vào nhau để lại những dư hương ấm áp trong tôi qua những ngày mùa.
Rồi những hạt thóc nhọc nhằn đã giũa mình trắng tinh nuôi tôi khôn lớn. Tôi như cánh chim dang đôi cánh rộng, những lo toan cho hành trang cuộc đời cứ cuốn hút quên đi ngày tháng. Đón những cái Tết xa quê, cũng đầy đủ các thức, món của Tết nhưng sao tôi nghe như thiếu thốn một điều gì. Có lẽ, chỉ có quê nhà mới cho tôi cảm nhận cái Tết thật trọn vẹn.
Quê tôi hôm nay, đèn điện đã thắp sáng các đường đi ngõ hẻm, chiếc đèn năm xưa được ba bỏ vào chiếc hộp cất sâu trong góc tủ. Và những câu chuyện của một thời cũng đã theo ba má bay về một phương trời xa thẳm.
Bây giờ, tất cả đã im lìm nằm trên gian thờ chỉ còn lại bóng hình qua di ảnh. Đứng trước gian thờ, chiếc đèn măng sông đã không còn bông đèn để phát ra ánh sáng nhưng tôi vẫn cẩn trọng mắc lên chỗ ba tôi thường treo để giữ lại dư âm, hình ảnh, để nhớ lại mùi hương, nguồn sáng của những ngày tháng êm đềm bên gia đình đoàn tụ.
AN SINH

Có thể bạn quan tâm

Xếp từng hạt gạo thành tranh

Xếp từng hạt gạo thành tranh

Cha mẹ làm nông, cả tuổi thơ của Trương Kim Ngân (sinh năm 1994) đã quen với việc gieo mạ, gặt lúa. Về sau, theo nghề họa sĩ - nghệ nhân, chị vẫn để bàn tay mình gắn bó với từng hạt gạo thân yêu thay vì chỉ có cọ, màu, giấy vẽ…

Khi sông gặp biển

Thơ Nguyễn Thanh Mừng: Khi sông gặp biển

(GLO)- Giữa dòng chảy ký ức, bài thơ "Khi sông gọi biển" của tác giả Nguyễn Thanh Mừng gợi về hình bóng con sông xưa với lời hẹn thơ ngây, thể hiện nỗi niềm tiếc nuối trước những đổi thay. Sông vẫn đợi, chỉ người đã không còn như trước.

Người nối dài tình yêu với dân ca Jrai

Người nối dài tình yêu với dân ca Jrai

(GLO)- Suốt 50 năm qua, bà Kpă H’Mi (SN 1961, buôn Chư Jú, xã Ia Rsai, huyện Krông Pa) vẫn luôn say mê những giai điệu dân ca Jrai. Bà là niềm tự hào của buôn làng khi không chỉ lưu giữ mà còn truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ thêm yêu và gắn bó với những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Mắt hạ cho nhau

Thơ Lenguyen: Mắt hạ cho nhau

(GLO)- "Mắt hạ cho nhau" của Lenguyen là khúc ngân dịu dàng của tuổi học trò, nơi bằng lăng tím, phượng đỏ và tiếng ve gọi về ký ức. Bài thơ chan chứa hoài niệm, tiếc nuối những rung động đầu đời chưa kịp nói thành lời.

“Tên Người là cả một niềm thơ”

“Tên Người là cả một niềm thơ”

(GLO)- Bảo tàng Hồ Chí Minh (thuộc Bảo tàng tỉnh Gia Lai) hiện trưng bày, giới thiệu nhiều hình ảnh, tài liệu, hiện vật về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Bác. Một trong số đó là tập sách “Tên Người là cả một niềm thơ” do ông Nguyễn Khoa-Cán bộ lão thành cách mạng trao tặng năm 2004.

Mới mẻ “Trang sách mùa hè”

Mới mẻ “Trang sách mùa hè”

(GLO)- 12 năm liên tục duy trì chương trình “Trang sách mùa hè” cũng là chừng ấy thời gian cán bộ, viên chức Thư viện tỉnh dành nhiều tâm huyết để tạo ra một không gian vừa học vừa chơi mới mẻ, hấp dẫn.

Tháng năm nhớ Người

Tháng năm nhớ Người

(GLO)- Bài thơ “Tháng năm nhớ Người” của Lenguyen khắc họa hình ảnh Bác Hồ qua ký ức làng quê, tình mẹ, giọt lệ, hương sen và ánh nắng Nam Đàn,... như lời tri ân sâu lắng dành cho vị Cha già kính yêu của dân tộc suốt đời vì dân, vì nước.

Âm sắc Tây Nguyên trên quê Bác

Âm sắc Tây Nguyên trên quê Bác

(GLO)- Từ ngày 16 đến 20-5, gần 40 ca sĩ, diễn viên, nghệ nhân Gia Lai đã tham gia 2 sự kiện vô cùng ý nghĩa tại tỉnh Nghệ An. Đó là hội diễn nghệ thuật quần chúng “Tiếng hát Làng Sen” và triển lãm “Hồ Chí Minh đẹp nhất tên Người” năm 2025.

Khai mạc triển lãm ảnh “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Bình Định - Sắc màu hội tụ”

Khai mạc triển lãm ảnh “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Bình Định - Sắc màu hội tụ”

Nhân kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2023); 47 năm Ngày Quốc tế Bảo tàng (18/5/1978 - 18/5/2025), sáng 12-5, Bảo tàng tỉnh Bình Định phối hợp Bảo tàng Quang Trung khai mạc triển lãm ảnh chủ đề “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Bình Định - Sắc màu hội tụ”.

Thơ Đào An Duyên: Mây biên giới

Thơ Đào An Duyên: Mây biên giới

(GLO)- “Mây biên giới” của tác giả Đào An Duyên là bài thơ giàu cảm xúc về vẻ đẹp thanh bình nơi biên cương Tổ quốc. Tác giả khắc họa hình ảnh cột mốc trong nắng dịu, mây trời không lằn ranh, rừng khộp lặng im... như một bản hòa ca của thiên nhiên và lịch sử...

Thơ Nguyễn Thanh Mừng: Gia Lai một hai ba

Thơ Nguyễn Thanh Mừng: Gia Lai một hai ba

(GLO)- "Gia Lai một hai ba" của Nguyễn Thanh Mừng dẫn người đọc qua những nẻo đường dốc đèo, qua tiếng thác reo và chiêng cồng, để gặp lại khí phách người xưa. Mỗi hình ảnh, mỗi nhịp thơ là một lát cắt vừa hoang sơ, vừa tự hào về bản sắc không thể phai mờ của đại ngàn Tây Nguyên.

Thơ Lê Thành Văn: Nghe con đọc thơ về Tổ quốc

Thơ Lê Thành Văn: Nghe con đọc thơ về Tổ quốc

(GLO)- Trong bài thơ "Nghe con đọc thơ về Tổ quốc", tác giả Lê Thành Văn để mạch cảm xúc tuôn chảy tự nhiên: từ sự rưng rưng khi nhớ về chiến tranh đến niềm tin lặng lẽ gửi gắm vào thế hệ mai sau. Bài thơ như một nhịp cầu nối liền quá khứ đau thương và hiện tại bình yên.