Bộ Tư pháp vừa công bố hồ sơ thẩm định dự án bộ luật Hình sự (sửa đổi). Dự án này do Bộ Công an chủ trì soạn thảo.
Theo tờ trình của Bộ Công an, luật sửa đổi dự kiến sẽ bỏ hình phạt tử hình và thay bằng hình phạt tù chung thân không xét giảm án (vẫn bảo đảm cách ly người phạm tội ra khỏi đời sống xã hội) đối với 8 tội danh.
Những tội này gồm: hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân (điều 109); phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (điều 114); sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, phòng bệnh (điều 194); vận chuyển trái phép chất ma túy (điều 250); phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược (điều 421).
Ngoài ra còn có tội gián điệp (điều 110), tham ô tài sản (điều 353) và nhận hối lộ (điều 354).
Bộ Công an cho hay, bộ luật Hình sự hiện hành quy định 18 tội danh có mức hình phạt cao nhất là tử hình.
Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy một số tội danh có tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội không cần thiết phải duy trì hình phạt nêu trên. Chưa kể, công tác xét xử thời gian qua cũng cho thấy tòa án không áp dụng hoặc ít áp dụng hình phạt tử hình đối với các tội danh này.
Vì thế, cơ quan soạn thảo đề xuất bỏ hình phạt tử hình đối với 8 tội danh đã liệt kê.
Hết thời hiệu tử hình sẽ được xuống án chung thân
Bộ Công an cho hay, theo quy định tại bộ luật Hình sự hiện hành, thời hiệu thi hành bản án tử hình là 20 năm. Tuy nhiên, bộ luật lại không quy định sau khi hết thời hiệu thì người bị kết án tử hình có được chuyển xuống tù chung thân, phạt tù có thời hạn hoặc trả tự do hay không.
Hiện nay có 17 bị án bị giam hơn 15 năm nhưng vẫn chưa được thi hành án. Điều này gây lúng túng cho các cơ quan thực thi.
Để khắc phục, tại dự thảo, Bộ Công an đề xuất bổ sung quy định theo hướng sau khi hết thời hiệu thi hành bản án, người bị kết án tử hình được chuyển xuống hình phạt tù chung thân hoặc chung thân không xét giảm án.
Đồng thời, bổ sung quy định về thủ tục tố tụng khi người bị kết án được chuyển sang một trong 2 hình phạt nêu trên.
Bộ Công an còn đề xuất bổ sung quy định về việc tòa án có thể tuyên hoãn thi hành án tử hình 2 năm đối với người bị kết án tại thời điểm tuyên bản án tử hình.
Cơ quan soạn thảo cho rằng quy định này vừa đảm bảo tính nhân đạo, vừa phù hợp với thực tiễn và giải quyết một số vướng mắc bất cập về thời hạn.
Tổng kết thực tiễn cho thấy, trường hợp thi hành án tử hình nhanh nhất cũng mất 16 tháng với bị án không xin ân giảm và 30 tháng với bị án xin ân giảm.
Do đó, việc tạm hoãn 2 năm là phù hợp. Trong khoảng thời gian này, các đối tượng thuộc diện không bị thi hành án tử hình (khoản 3 điều 40 bộ luật Hình sự) có thời gian thực hiện khắc phục hậu quả (nộp 3/4 tài sản tham nhũng để chuyển thành tù chung thân).
Quy định như trên cũng đảm bảo sự công bằng, tránh việc lợi dụng; giúp giảm áp lực cho Chủ tịch nước và các cơ quan giải quyết đơn xin ân giảm.
Theo Tuyến Phan (TNO)
