Thời gian gần đây, vào ban đêm hoặc buổi trưa vắng, nhiều người ở thôn Tiên An, Tiên Hòa (xã Vĩnh Quang) đưa máy cày vào khu vực ven sông Côn đoạn qua thôn Tiên Thuận (xã Bình Khê) khai thác cát trái phép.
Sau khi xúc đầy cát lên thùng xe, những người này lái xe len lỏi theo những con đường đất tự mở để chở cát về nhà cất giấu, sau đó mang đi tiêu thụ.
Tại đầu các con đường đất dẫn từ khu dân cư thôn Tiên An, Tiên Hòa vào khu vực khai thác thường có người cảnh giới để báo động khi phát hiện người lạ hoặc cơ quan chức năng.
Ông N.V.T. (thôn Tiên Hòa) cho biết: “Ngoài một số người khai thác cát thủ công, gần đây, ông T. ở thôn Tiên An còn đưa cả máy đào ra sông Côn múc cát lên xe ben chở đi bán. Hành vi này vẫn âm ỉ diễn ra và chưa bị chính quyền địa phương xử lý”.
Cuối tháng 9-2025, khi phóng viên đến khu vực ven sông Côn, đoạn giáp ranh giữa thôn Tiên Thuận và Tiên An để nắm tình hình khai thác cát trái phép, trên con đường đất tự mở từ thôn Tiên An đến khu vực bờ sông, chúng tôi gặp 2 người điều khiển máy cày kéo theo rơ móc từ phía sông Côn vội vã chạy ra.
Ông T.V.M. (thôn Tiên Hòa) nhận định: Nhiều khả năng 2 người này đã được người cảnh giới báo động từ xa nên kịp thời rời khỏi hiện trường.
Tại khu vực ven sông Côn thuộc địa phận thôn Tiên Thuận, nơi 2 chiếc máy cày vừa chạy ra, phóng viên ghi nhận nhiều hố rộng hàng trăm mét vuông, sâu 1-2 m.
Ngoài ra, nhiều nơi còn in vết bánh xe ra vào, lòng sông bị đào bới nham nhở. Thực tế cho thấy, lòng sông đã biến dạng, dòng chảy chuyển hướng vào bờ, nguy cơ sạt lở không thể tránh khỏi.
Theo UBND xã Vĩnh Quang, địa phương nhiều lần phối hợp với xã Bình Khê kiểm tra, xử lý. Tuy nhiên, việc xử lý gặp khó khăn do các đối tượng thường hoạt động chớp nhoáng và nhanh chóng bỏ chạy khi phát hiện lực lượng chức năng. Ngoài ra, nhu cầu cát xây dựng cao, lợi nhuận lớn khiến một số người bất chấp pháp luật để khai thác trái phép.
Ông Huỳnh Tấn Hậu-Trưởng Phòng Kinh tế xã Bình Khê-cho hay: UBND xã đã thành lập 2 tổ công tác thường xuyên tuần tra, kiểm soát ven sông Côn đoạn giáp ranh với thôn Tiên An, Tiên Hòa nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý các đối tượng vi phạm.
Gần đây nhất, tổ công tác của xã Bình Khê đã tạm giữ 3 chiếc máy cày kéo phục vụ khai thác cát trái phép. Chúng tôi kiên quyết xử lý, nhưng do khu vực này là đoạn sông giáp ranh giữa 2 xã, việc phối hợp chưa đồng bộ nên hoạt động khai thác cát trái phép vẫn còn diễn ra.
Có thể thấy, nếu không có biện pháp mạnh và đồng bộ, đoạn sông Côn giáp ranh giữa xã Bình Khê và xã Vĩnh Quang sẽ tiếp tục bị “rút ruột”, nhiều hệ lụy sẽ đến ngay trong mùa mưa này.
Thiết nghĩ, UBND 2 xã cần phối hợp chặt chẽ hơn để xử lý dứt điểm nạn khai thác cát trái phép; tuyên truyền, vận động người dân kịp thời tố giác các hành vi vi phạm.