Theo VCCI, năm 2018 có 48,4% doanh nghiệp đồng ý với nhận định chi trả "hoa hồng" là cần thiết để có cơ hội thắng thầu.
Ngày 28/3, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cùng Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) đã công bố Báo cáo thường niên Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) 2018.
Báo cáo ghi nhận 6 xu hướng chính nổi bật của môi trường kinh doanh của Việt Nam, cụ thể:
Chi phí không chính thức giảm, hiện tượng tham nhũng vặt - chi phí bôi trơn quy mô nhỏ mà doanh nghiệp phải chi trả để xin cấp các loại giấy phép - trong năm 2018 đã giảm so với thời kỳ trước.
Chỉ 54,8% doanh nghiệp phải trả chi phí không chính thức, thấp nhất trong 5 năm trở lại đây.
Quy mô chi trả chi phí không chính thức có xu hướng giảm khi chỉ có 7,1% doanh nghiệp cho biết phải chi trả trên 10% doanh thu cho các loại chi phí không chính thức.
52,8% doanh nghiệp cho biết tồn tại hiện tượng nhũng nhiễu khi cán bộ cơ quan nhà nước địa phương giải quyết thủ tục cho doanh nghiệp, giảm so với năm trước.
 |
Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh 2018 của 63 tỉnh, thành. Ảnh: VCCI.
Điều tra PCI 2018 cũng ghi nhận tham nhũng lớn có dấu hiệu giảm bớt. Có 48,4% doanh nghiệp đồng ý với nhận định "chi trả "hoa hồng" là cần thiết để có cơ hội thắng thầu (năm 2017 là 54,9%).
VCCI thừa nhận những chỉ tiêu phản ánh về hiện tượng chi phí không chính thức vẫn còn tương đối cao và cho thấy cần có thêm nhiều nỗ lực kiên trì, bền bỉ của các cơ quan nhà nước, đồng thời cần có sự tham gia của cộng đồng doanh nghiệp. Bản thân các doanh nghiệp cũng cần nâng cao trình độ quản trị, nắm bắt và tuân thủ pháp luật tốt hơn, đồng thời tăng cường liêm chinh trong hoạt động sản xuất kinh doanh của chính mình.
Ghi nhận môi trường đầu tư kinh doanh bình đẳng hơn, chính quyền cấp tỉnh năng động, sáng tạo hơn, Điều tra PCI 2018 cũng chỉ ra các xu hướng đáng quan ngại, đó là doanh nghiệp gia nhập thị trường vẫn còn nhiều khó khăn, gánh nặng hậu đăng ký doanh nghiệp đang là vấn đề lớn đối với doanh nghiệp.
Cụ thể, năm 2018, có 15,8% doanh nghiệp cho biết phải chờ hơn 1 tháng mới có đủ tất cả các giấy tờ cần thiết khác (ngoài giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp) để có thể chính thức đi vào hoạt động.
Con số trên có xu hướng gia tăng trong 5 năm trở lại đây. Tỷ lệ doanh nghiệp cho biết gặp khó khăn để xin được các loại giấy phép cũng cao ở mức đáng báo động.
34% doanh nghiệp cho biết gặp khó khăn khi xin các giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh ngành nghề kinh doanh có điều kiện; 30% doanh nghiệp phải mất thời gian chờ đợi để nhận được giấy chứng nhận về phòng cháy chữa cháy.
Trong quá trình hoạt động, 29% doanh nghiệp gặp khó khăn khi xin cấp giấy chứng nhận phù hợp quy chuẩn kỹ thuật hoặc các loại giấy chứng nhận khác.
Minh bạch thông tin chưa có nhiều cải thiện, doanh nghiệp vẫn gặp nhiều khó khăn để tiếp cận được thông tin. Cụ thể, với thang điểm từ 1 đến 5 (Không thể - Rất dễ), khả năng tiếp cận của doanh nghiệp với các tài liệu quy hoạch chỉ đạt 2,38 điểm theo điều tra năm 2018, chỉ xung quanh mức của năm 2015 và năm 2016, và thấp hơn đáng kể mức 2,63 điểm của điều tra năm 2006.
Khả năng tiếp cận của doanh nghiệp với các tài liệu pháp lý có khá hơn, ở mức 3,01 điểm trong năm 2018, song cũng chưa có nhiều cải thiện kể từ những năm đầu tiến hành điều tra. Vẫn có tới 69,4% doanh nghiệp cho biết "cần có mối quan hệ" để có được các tài liệu của tỉnh (năm 2017 là 70%).
VCCI chỉ ra những khó khăn lớn nhất mà doanh nghiệp dân doanh Việt Nam đang gặp phải là tìm kiếm khách hàng; tìm kiếm nguồn vốn và những biến động của thị trường. Kế đến là những khó khăn trong tuyển dụng lao động, tìm kiếm đối tác hợp tác kinh doanh, biến động chính sách pháp luật.
Dù niềm tin của doanh nghiệp ở mức cao nhưng theo VCCI, con số 8,3% doanh nghiệp dự kiến giảm quy mô hoặc đóng cửa lại là điểm đáng lưu ý trong Điều tra PCI 2018.
Dù chỉ tăng nhẹ so với mức 8,2% của năm 2017, nhưng nếu xem xét theo chuỗi thời gian thì con số này cao thứ ba, kể từ năm đầu tra đầu tiên tiến hành điều tra PCI, chỉ thấp hơn những năm 2012-2014 khi nền kinh tế Việt Nam gặp nhiều khó khăn.
Tuy vậy, tỷ lệ doanh nghiệp đóng cửa cao ở góc độ nào đó cho thấy môi trường kinh doanh năng động, sự hợp nhất giữa các doanh nghiệp và năng suất của các doanh nghiệp thành công cao hơn.
Quảng Ninh vững vàng ngôi đầu, Hà Nội thoát ám ảnh Kết quả PCI 2018 không có nhiều thay đổi trong danh sách 5 tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước so với năm 2017. Quảng Ninh tiếp tục giữ vị trí dẫn đầu với 70,36 điểm và đây là năm thứ 2 liên tiếp tỉnh này giành vị trí quán quân trên bảng xếp hạng PCI. Đứng thứ hai trong bảng xếp hạng PCI 2018 là Đồng Tháp, một tỉnh thuộc vùng ĐBSCL, năm nay tiếp tục phá vỡ kỷ lục của chính mình, khi đạt 70,19 điểm và xác lập năm thứ 11 liên tiếp nằm trong nhóm 5 tỉnh, thành phố đứng đầu PCI cả nước. Lần lượt ở vị trí thứ 3 và thứ 4 là Long An (68,09 điểm) và Bến Tre (67,67 điểm). Các tỉnh, thành phố tiếp theo trong nhóm 10 tỉnh, thành phố đứng đầu PCI 2018 bao gồm Đà Nẵng, Bình Dương, Quảng Nam, Vĩnh Long, Hà Nội. TP.HCM. Riêng với Hà Nội, đây là lần đầu tiên thủ đô góp mặt vào top 10 PCI cả nước với bước chuyển rõ rệt về chất lượng của bộ phận một cửa trong đăng ký doanh nghiệp. Năm 2018 là năm Hà Nội đẩy mạnh đối thoại doanh nghiệp ở các cấp huyện, thị, do vậy những vướng mắc, bức xúc của doanh nghiệp đã có kênh giải tỏa khá hiệu quả. Theo ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI, Trưởng ban chỉ đạo PCI, thành tích lần này đã "đưa Hà Nội vượt khỏi nỗi ám ảnh "Hà Nội không vội được đâu". . |
Minh Thái (Đất Việt)
