(GLO)- Nhằm góp phần xây dựng nền nông nghiệp sạch và an toàn, 2 học sinh Trường THPT Pleiku đã nghiên cứu thành công chế phẩm từ hỗn hợp các chủng vi khuẩn có lợi trong đất để bón cho rau màu. Không chỉ giúp cố định Nitrogen (N), thúc đẩy quá trình sinh trưởng của cây trồng, sản phẩm này còn có khả năng diệt trừ sâu bệnh hại ngay từ giai đoạn bào tử.
Ngoài gia tăng chi phí sản xuất, việc lạm dụng phân bón và thuốc hóa học còn gây ô nhiễm đất, nguồn nước, môi trường và nông sản. Đây cũng chính là điều khiến 2 em Trần Thị Châu Giang (lớp 12A1) và Trần Phạm Phú Bình (lớp 10A2 cùng học Trường THPT Pleiku) trăn trở.
Em Trần Thị Châu Giang chia sẻ: “Việc sử dụng phân bón và chế phẩm sinh học có chứa các chủng vi sinh vật đa chức năng hữu ích đối với cây trồng đang được nhiều nhà khoa học quan tâm. Tuy nhiên, đa số chỉ thiên về tác dụng của từng chủng vi khuẩn riêng lẻ thích ứng trên từng loại đất chứ chưa có nghiên cứu nào sử dụng hỗn hợp tác dụng của tất cả chúng. Do vậy, chúng em muốn thử phân lập, tuyển chọn và định danh các chủng vi khuẩn sống trong đất; sau đó, chọn những chủng có lợi và kết hợp chúng với nhau để tạo ra 1 chế phẩm sinh học có tác dụng kép: vừa cố định N, vừa tiêu diệt được sâu bệnh, rồi tiến hành thử nghiệm bón cho cây cải xanh”.
Triển khai thực hiện ý tưởng, Giang và Bình đã dành nhiều ngày khảo sát, lấy mẫu đất tại thôn 5, xã An Phú. Theo 2 nữ sinh, đây là vùng trồng rau lâu năm nên chắc chắn lượng chất độc hại tích lũy trong đất qua quá trình sản xuất sẽ khá nhiều, dẫn đến một số chủng vi khuẩn có lợi cũng bị tiêu diệt. “Mục đích của chúng em là tìm xem trong mẫu đất có những chủng vi khuẩn nào và liệu rằng còn tồn tại các chủng vi khuẩn có lợi đáp ứng mục tiêu nghiên cứu đề ra ban đầu hay không”-Bình lý giải.
 |
| Em Trần Phạm Phú Bình (bìa phải) và Trần Thị Châu Giang cùng phân lập, quan sát các chủng vi khuẩn tại phòng thí nghiệm của trường. Ảnh: Mộc Trà |
Giang và Bình đã tiến hành pha loãng mẫu đất ở các nồng độ khác nhau để đảm bảo số lượng vi sinh vật nghiên cứu. Tiếp đó, phân lập vi khuẩn theo phương pháp nuôi cấy trên môi trường Ashby thạch đĩa (môi trường dinh dưỡng nhân tạo trong phòng thí nghiệm) rồi tuyển chọn những vi khuẩn có đường kính lớn gửi vào TP. Hồ Chí Minh để định danh. Từ 10 mẫu đất trồng rau, 2 em đã phân lập được 51 chủng vi khuẩn. Trong đó, chọn ra 6 chủng mạnh nhất có lợi cho cây trồng gồm: Azospirillum sp, Baccillus amyloliquefaciens, Sphingomonas yanoikuyae, Baccillus subtilis, Bacciluss thuringiensis và Paenibaccillus mucilaginosus. Các chủng vi khuẩn này có khả năng cố định N, tăng hấp thu khoáng; tiết ra các chất kích thích tố tăng trưởng, cải thiện sinh trưởng trên cây trồng; giúp cây kháng bệnh và diệt khuẩn; tăng độ phì nhiêu của đất và cải tạo đất; phân hủy thành phần dư lượng thuốc trừ sâu; đối kháng với các loại vi nấm gây bệnh; sản xuất ra protein để tiêu diệt côn trùng trong giai đoạn bào tử dưới dạng tinh thể ký sinh; phân hủy các khoáng chất không hòa tan trong đất…
| Với tính sáng tạo và phù hợp với thực tiễn, dự án của 2 em Trần Thị Châu Giang và Trần Phạm Phú Bình đã đạt giải nhì tại Cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp tỉnh học sinh trung học năm học 2021-2022. |
Sau khi tiếp tục nuôi cấy 6 chủng vi khuẩn trên và nhân sinh khối, 2 nữ sinh tiến hành tạo ra chế phẩm sinh học chứa hỗn hợp tất cả các chủng vi khuẩn ở dạng bột và nước; đồng thời kiểm chứng sản phẩm khi bón trên rau cải xanh. Kết quả cho thấy, rau được bón bằng chế phẩm sinh học có tốc độ tăng trưởng cao hơn; cường độ thoát hơi nước của cây thấp hơn và đặc biệt ít xuất hiện sâu bệnh hại so với diện tích rau không sử dụng. Qua kiểm định, hàm lượng các kim loại nặng có trong cây cải xanh thành phẩm và mẫu chế phẩm đều đảm bảo an toàn.
 |
| Cô Lê Thị Thanh Xuân chung vui cùng 2 học trò khi dự án đạt giải nhì tại Cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp tỉnh học sinh trung học năm học 2021-2022. Ảnh: Mộc Trà |
Cô Lê Thị Thanh Xuân-giáo viên Trường THPT Pleiku-đánh giá: Mặc dù còn hạn chế về kiến thức khoa học, thiết bị thí nghiệm-thực hành thiếu thốn và nhiều khó khăn khác do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, thế nhưng, bằng đam mê và sự quyết tâm sẵn có, Giang và Bình đã nghiên cứu và tạo ra chế phẩm sinh học có tác dụng kép đối với cây trồng và hướng đến một nền nông nghiệp xanh-sạch-an toàn. Chế phẩm này góp phần giảm bớt lượng phân và thuốc hóa học sử dụng trên đồng ruộng, hạn chế ô nhiễm môi trường, tiết kiệm chi phí sản xuất và giảm thiểu những tác động xấu đến sức khỏe của người sản xuất cũng như người tiêu dùng.
“Chúng em sẽ tiếp tục nghiên cứu, khảo sát thêm một số điều kiện nuôi cấy tối ưu cho sinh trưởng, phát triển và khả năng cố định N của các chủng vi khuẩn; đồng thời, đánh giá ảnh hưởng của chế phẩm lên sự sinh trưởng trên một số giống cây trồng khác. Mục tiêu cuối cùng là tiến tới hoàn thiện sản phẩm để có thể đưa ra thị trường tiêu thụ nếu được hỗ trợ về kinh phí và cấp giấy phép lưu hành”-Bình cho hay.
HỒNG THI
