Văn hóa báo chí thời đại số

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News
Từ điểm khởi đầu những năm 1925 cho đến ngày đất nước thống nhất năm 1975, nền báo chí cách mạng Việt Nam đã đi qua nhiều giai đoạn lịch sử vinh quang, viết nên bao câu chuyện anh hùng của một dân tộc anh hùng.

Sau Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI, báo chí nước ta bước vào công cuộc đổi mới, hội nhập, đồng hành với sự phát triển ngày càng mạnh mẽ của đất nước.

Từ điểm khởi đầu những năm 1925 cho đến ngày đất nước thống nhất năm 1975, nền báo chí cách mạng Việt Nam đã đi qua nhiều giai đoạn lịch sử vinh quang, viết nên bao câu chuyện anh hùng của một dân tộc anh hùng. Sau Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI, báo chí nước ta bước vào công cuộc đổi mới, hội nhập, đồng hành với sự phát triển ngày càng mạnh mẽ của đất nước.

Mỗi ngày, trên mỗi tờ báo, chương trình phát sóng, có biết bao câu chuyện hay, nóng hổi hơi thở cuộc sống. Thời gian qua, báo chí đã đạt được nhiều thành tựu nhưng cũng gặp không ít khó khăn trong giai đoạn mạng xã hội bùng phát. Rõ ràng, để viết nên một câu chuyện thành công của một tờ báo trong thời đại số là câu hỏi không dễ trả lời đối với không ít cơ quan báo chí.

Trước tiên, cần nhìn vào 3 trở lực chính đối với báo chí trong khoảng 10 năm trở lại đây. Sự bùng phát của mạng xã hội đã kéo theo xu hướng báo chí đếm lượt xem (view), hướng đến công nghệ như một cứu cánh. Cuộc đua không cân sức đã làm cho các cơ quan báo chí mệt nhoài sau những thay đổi chắp vá và dịch chuyển nhân sự. Đại dịch Covid-19 một mặt thúc đẩy chuyển đổi mô hình hoạt động của các tòa soạn, một mặt triệt tiêu nguồn lực quảng cáo do cộng đồng doanh nghiệp gặp những khó khăn kéo dài. Kế đến, sự chậm chân trong việc hình thành mô hình kinh doanh mới, cộng với việc thiếu chiến lược nội dung và phân phối làm cho các cơ quan báo chí càng khó hơn.

Tuy nhiên, trong khó khăn, đã xuất hiện các mô hình vượt trội, giúp cơ quan báo chí vươn lên nhờ vào việc ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo và kể cả đa dạng hóa nền tảng phân phối nội dung. Những thế hệ người làm báo mới đang xuất hiện như một lực lượng sản xuất nội dung mới tương ứng với tri thức mới, phương tiện hiện đại và kết nối thông minh hơn. Đặc biệt hơn, môi trường báo chí đang ngày càng trở lại với giá trị thực chất, thông qua việc trả lời hai câu hỏi viết cho ai và viết để làm gì?

Đến đây, có thể hình dung văn hóa báo chí như một khái niệm cần có cho một quá trình vượt qua thách thức, ngược dòng để trở về với cội nguồn của báo chí cách mạng, mà 2 thành tố không thể thiếu là tiên phong và đổi mới. Văn hóa tổ chức vừa có thể thúc đẩy, vừa có thể kéo lùi quá trình sáng tạo. Nhưng với tính tiên phong và đổi mới của báo chí cách mạng, cơ quan báo chí đang có những điều kiện thuận lợi chưa từng có để tự làm mới mình. 3 thuận lợi trước mắt có thể kể ra: chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo, và nguồn nhân lực. Trong đó, đáng chú ý nhất là vấn đề nguồn nhân lực. Các thế hệ người làm báo đi qua chiến tranh, được “trui rèn trong lửa đỏ” đang dần mai một. Khoảng trống nhân lực ấy đang được tiếp nối bằng những thế hệ người làm báo trẻ trung, năng động và thích nghi nhanh với sự đổi mới. Cứ nhìn vào số liệu tuyển sinh của các khoa báo chí, truyền thông, có trường tuyển sinh đến hàng ngàn sinh viên cho mỗi khóa, cho thấy sức hút của nghề báo nói riêng và công nghệ truyền thông trong giai đoạn hiện nay.

Nếu cô đọng thách thức của báo chí thật ngắn gọn, thì cũng không qua hai chữ tiên phong và đổi mới cho thời điểm này. Dù là thời đại số hay thời đại nào khác, tiên phong và đổi mới gắn với sự lựa chọn. Sự lựa chọn lịch sử trong quá khứ viết nên những trang sử báo hào hùng. Sự lựa chọn tiên phong và đổi mới của báo chí ngày nay viết tiếp câu chuyện bản sắc và văn hóa báo chí thời đại số.

Thời nay, để lựa chọn đúng đắn, người làm báo cần phải có con mắt tinh tường, minh định mọi việc. Bởi lẽ, thế giới ảo luôn mang theo nó những điều huyễn hoặc, như tin giả, tin sai sự thật. Người làm báo, hơn ai hết, càng phải nghĩ đến văn hóa báo chí, trở lại với cuộc hành trình trăm năm của báo chí cách mạng Việt Nam.

Có thể bạn quan tâm

100 năm đồng hành cùng dân tộc

100 năm đồng hành cùng dân tộc

(GLO)- Chúng ta tự hào đã có một nền Báo chí cách mạng với thế hệ những nhà báo-chiến sĩ vừa cầm bút, vừa cầm súng ở tuyến đầu, sẵn sàng hy sinh cho Tổ quốc, với hơn 500 nhà báo là liệt sĩ, nhiều nhà báo mang thương tật suốt đời nhưng vẫn không ngừng lao động, cống hiến cho đất nước, Nhân dân.

Cơ hội đột phá của ngành giáo dục

Cơ hội đột phá của ngành giáo dục

Phát biểu trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, ngày 16-6-2025 là một ngày rất đặc biệt đối với ngành giáo dục vì Quốc hội đã ấn nút thông qua Luật Nhà giáo. Đây là một sự kiện rất quan trọng đối với ngành giáo dục.

Kiến tạo không gian cho thực hành sáng tạo

Kiến tạo không gian cho thực hành sáng tạo

Hanoi Rock City (HRC, hoạt động từ năm 2010) là một trong những địa chỉ được người yêu âm nhạc trong nước xem là “thánh địa” indie (tạm dịch: âm nhạc độc lập, không có sự can thiệp của các doanh nghiệp âm nhạc thương mại), vừa thông báo sẽ khép lại hành trình 15 năm hoạt động vào tháng 12-2025.

Giữ niềm tin cho gạo Việt

Giữ niềm tin cho gạo Việt

Việc ứng dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc, tăng cường giám sát thị trường và xử lý nghiêm hành vi làm giả, làm nhái là nền tảng để khẳng định giá trị thực và bảo vệ uy tín gạo Việt trên cả thị trường trong nước lẫn quốc tế.

Hút chất xám vào khu vực công

Hút chất xám vào khu vực công

Đầu những năm 1990, khi Việt Nam bắt đầu mở cửa phát triển kinh tế, đã có ý kiến của các Việt kiều kiến nghị Chính phủ cần có chính sách sử dụng các chuyên gia giỏi người Việt ở nước ngoài bổ trợ cho phát triển kinh tế đất nước.

Báo chí trong thời đại AI

Báo chí trong thời đại AI

(GLO)- Sẽ không quá khi nói rằng, chúng ta đang ngày ngày hít thở trong bầu không khí “số”. Sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ nói chung và trí tuệ nhân tạo (AI) đang đưa các ngành nghề vào cuộc chạy đua để không bị tụt hậu. Báo chí càng không ngoại lệ.

Không để sai phạm 'chìm xuồng'

Không để sai phạm 'chìm xuồng'

Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai vừa có văn bản yêu cầu các sở, ngành và UBND TP.Biên Hòa khẩn trương xử lý 4 vụ việc theo Kết luận số 556 ngày 29.5.2025 của Tỉnh ủy. Trong đó, 3 vụ đã từng được Báo Thanh Niên phản ánh từ nhiều năm trước, nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.

Khát vọng trung tâm tài chính toàn cầu

Khát vọng trung tâm tài chính toàn cầu

Thế giới hiện có 119 trung tâm tài chính quốc tế, song chỉ có khoảng 20 trung tâm thành công, hiệu quả. 'Sinh sau đẻ muộn', làm sao để trung tâm tài chính tại VN cạnh tranh được với các trung tâm rất lớn của khu vực như Thượng Hải (Trung Quốc), Dubai, Singapore…?

Sau những cánh cửa đóng kín

Sau những cánh cửa đóng kín

Giữa năm, không phải dịp lễ, Tết, nhưng hàng nghìn ki-ốt, cửa hàng từ bắc chí nam đồng loạt đóng cửa, nghỉ bán. Phía sau những cánh cửa đóng kín, im lìm ấy là sự chối bỏ lạnh lùng trước những nỗ lực làm minh bạch nguồn gốc hàng hóa đưa vào thị trường.

null