Từ "kho báu" dược liệu Tây Nguyên…

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

Tôi quen thân lương y Nguyễn Đức Nghĩa từ hồi còn làm phóng viên chuyên trách mảng y tế cho một tờ báo ở TP. Hồ Chí Minh, cách đây chừng 20 năm.

Lương y Nguyễn Đức Nghĩa là học trò xuất sắc nhất của GS.TS Đỗ Tất Lợi (1919-2008) - nhà nghiên cứu dược học nổi tiếng, “cây đại thụ” của nền y học cổ truyền Việt Nam, đã được trao Giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học kỹ thuật vào năm 1996 và công trình giá trị nhất của ông để lại cho ngành y học nước nhà chính là bộ sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” đã tái bản đến 11 lần.

Nhờ anh Nghĩa và bạn bè anh mà tôi biết hóa ra là có rất nhiều người quan tâm đến việc bảo tồn nguồn gen dược liệu của Tây Nguyên, dù họ không sinh sống ở vùng này. Tây Nguyên có nhiều nguồn gen dược liệu quý. Quý ở sự phong phú, ở năng suất, rồi cả sự hơn hẳn về chất lượng dược tính khi so với cùng loại cây dược liệu ấy trồng ở những vùng miền khác. Rồi có những loài nếu không bảo tồn thì nguy cơ tuyệt chủng là trong tầm tay.

Tôi từng có những ngày lang thang trên vùng rừng M’Drắk, để biết vì sao giới săn lùng dược liệu lại hay chọn mua những loại dược liệu như riềng rừng, cốt toái bổ, hoàng đắng, củ bình vôi, thiên niên kiện… ở các vùng đất Krông Á, Ea M’đoal, Ea Trang, Ea H’mlay; rồi lại săn lùng hồng đẳng sâm, ngũ gia bì chân chim, kê huyết đằng… trên hệ thống núi Chư Yang Sin thuộc địa bàn huyện Krông Bông hay Lắk; rồi nhân trần ở huyện Buôn Đôn…

 

Lương y Nguyễn Đức Nghĩa (thứ hai từ trái sang) giới thiệu với đoàn du khách về những củ đinh lăng trồng tại Việt Nam.
Lương y Nguyễn Đức Nghĩa (thứ hai từ trái sang) giới thiệu với đoàn du khách về những củ đinh lăng trồng tại Việt Nam.


Vài năm trước, khi đến Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật (thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) công tác, tôi có dịp tiếp cận với công trình nghiên cứu khoa học đồ sộ với đề tài “Điều tra, nghiên cứu các cây thuốc được sử dụng trong các bài thuốc dân tộc tại Tây Nguyên và đề xuất các biện pháp bảo tồn” do Viện chủ trì thực hiện, TS.Nguyễn Văn Dư làm Chủ nhiệm. Có thể dẫn một việc cụ thể như: từ chỗ các tài liệu về cây thuốc và dược liệu của các tác giả Đỗ Tất Lợi, Võ Văn Chi ghi nhận Tây Nguyên có 872 loài thực vật được sử dụng làm thuốc, thì công trình này đã bổ sung thêm 50 loài cây, trong đó có một loài được ghi trong sách đỏ Việt Nam ở mức độ nguy cấp. Chưa kể, nhóm các nhà khoa học này còn khẳng định các loài cây thuốc có ở Tây Nguyên, với 6 ngành thực vật bậc cao có mạch, thì số lượng còn cao hơn đấy nhiều lần. Nhóm các nhà khoa học ở Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật cũng đã thu thập được tới 362 bài thuốc của các dân tộc Ba Na, Cil, Cho Ro, Chu Ru, Dẻ, J’rai, K’Ho, Lào, M’nông, Mạ, Tày.

Nhớ hôm ghé làng Thái (xã Ea Kuếh, huyện Cư M’gar) cùng nhóm bạn thăm vườn dược liệu của ông Lô Quốc Hợi (hội viên Hội Đông y tỉnh Đắk Lắk), thấy ông đã đưa được nhiều loài cây thuốc quý về trồng không chỉ trong vườn mà ở cả các bờ rào, góc sân, thậm chí cả trên mái nhà, tôi cứ suy nghĩ mãi về một hướng đi mới của nguồn dược liệu ở Tây Nguyên.

Một thời nguồn dược liệu ở Tây Nguyên từng bị khai thác theo kiểu tận diệt. Của rừng mà, mạnh ai nấy nhặt. Nhưng bây giờ sẽ khác, khi có những người như ông Hợi đang miệt mài lưu giữ các nguồn gen dược liệu, lưu giữ nhưng vẫn tạo được thu nhập để sinh sống. Đó mới là kế sách bền vững.

Đáng mừng là ngày càng có nhiều người như ông Lô Quốc Hợi, tại Đắk Lắk bây giờ có nhiều người đầu tư vào trồng cây thuốc như một cách chuyển đổi cây trồng. Chẳng hạn ở buôn K’Diê 2 của xã Đắk Nuê (huyện Lắk), cây hoài sơn đang thay thế dần những cây hoa màu kém hiệu quả, thu nhập của người dân được cải thiện rõ rệt khi trên đất bạc màu vẫn có thể mang lại thu nhập 40-50 triệu đồng/ha/năm. Còn có cả những doanh nghiệp đầu tư trồng dược liệu hẳn hoi như Công ty Cổ phần Nicotex với cây hà thủ ô tại huyện Krông Năng; Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Buôn Ja Wầm với cây đinh lăng, hòe, ý dĩ tại huyện Cư M’gar; Công ty Cổ phần đầu tư Long Thành với đẳng sâm, ích mẫu, đương quy Nhật Bản trên đất Ea Súp…

Thế thì phải nghĩ tới chuyện tương lai của một nền công nghiệp dược liệu ở vùng Tây Nguyên, sẽ không là sản xuất nhỏ lẻ, manh mún mà là quy mô công nghiệp, là khép kín, là sản phẩm có thương hiệu hẳn hoi. Cũng từ đấy mà nghĩ đến những tour tuyến du lịch đến Tây Nguyên không chỉ để nhìn ngắm non nước mây trời, mà còn là ăn, uống, tắm, nghỉ dưỡng theo những cách điệu nghệ của y học cổ truyền...

https://baodaklak.vn/xa-hoi/202109/tu-kho-bau-duoc-lieu-tay-nguyen-975703f/
 

Theo Lương Duy Cường (baodaklak)

Có thể bạn quan tâm

Lễ khánh thành 10.000 căn hộ được xây mới của giai đoạn 3 trong kế hoạch xây 50.000 căn nhà ở Bình Nhưỡng, CHDCND Triều Tiên, ngày 16/4/2025. (Ảnh: Yonhap/TTXVN)

Dấu mốc lịch sử mới trong quan hệ Việt Nam-Triều Tiên

Nhận lời mời của Tổng Bí thư Đảng Lao động Triều Tiên, Chủ tịch Quốc vụ nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên Kim Jong Un, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm thăm cấp Nhà nước tới Triều Tiên dự Lễ kỷ niệm 80 năm thành lập Đảng Lao động Triều Tiên từ ngày 9-11/10

Không chấp nhận cán bộ thiếu trách nhiệm, xa dân

Không chấp nhận cán bộ thiếu trách nhiệm, xa dân

(GLO)- Không để tình trạng cán bộ thiếu trách nhiệm, thiếu nhiệt tình, không chịu làm việc, không thể hiện tinh thần phục vụ người dân trong bộ máy. Thay vào đó, phải sắp xếp, bố trí hợp lý để cán bộ phát huy năng lực chuyên môn, đáp ứng yêu cầu của chính quyền cấp xã.

Tinh thần xung kích biến thành hành động

Tinh thần xung kích biến thành hành động

Những ngày này, khi nhiều vùng đất còn ngổn ngang, khi cây gãy, nhà tốc mái, nước ngập, đời sống người dân bị xáo trộn, hình ảnh thanh niên tình nguyện giúp dân khắc phục hậu quả bão lũ đã minh chứng cho tinh thần xung kích, lòng nhân ái, sẻ chia với cộng đồng giữa muôn vàn khó khăn.

Giới hạn nào cho KOL?

Giới hạn nào cho KOL?

(GLO)- Với sức lan tỏa mạnh mẽ, các KOL nói riêng, người nổi tiếng nói chung cần nâng cao nhận thức pháp lý, tuân thủ quy định, đồng thời xây dựng đạo đức nghề nghiệp vững vàng, đặt lợi ích người tiêu dùng lên trên lợi nhuận cá nhân nhằm tạo ra các giá trị tốt đẹp được xây dựng từ niềm tin.

Vì sao lạm thu vẫn dai dẳng?

Vì sao lạm thu vẫn dai dẳng?

Năm học 2025 - 2026 bắt đầu trong niềm vui của học sinh và phụ huynh khi chính sách miễn học phí từ mầm non đến hết THPT lần đầu được thực hiện trên cả nước; lương giáo viên sẽ được điều chỉnh tăng theo luật Nhà giáo; một số địa phương như Hà Nội hỗ trợ thêm tiền ăn trưa cho học sinh tiểu học.

Cam kết trước nhân dân

Cam kết trước nhân dân

Đất nước đang bước vào giai phát triển mới, đòi hỏi quyết tâm mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị trong thực hiện các khâu đột phá trên mọi lĩnh vực, đặc biệt là “lời cam kết mạnh mẽ” của Đảng trước nhân dân để đạt được những mục tiêu đề ra.

Xin đừng thờ ơ!

Xin đừng thờ ơ!

Clip “tổng tài” giơ tay như ra hiệu người của mình hành hung nhân viên quán cà phê tại Hà Nội chưa “nguội”, thì clip nam thanh niên bạo lực một phụ nữ mang thai ở Đắk Lắk, tiếp tục làm nóng mạng xã hội (MXH)...

Logistics cán bộ

Logistics cán bộ

Thời đại của toàn cầu hóa, kinh tế số hóa, các công nghệ trí tuệ nhân tạo, internet vạn vật, blockchain, thì logistics mang tính quyết định sự thành công và cạnh tranh cho doanh nghiệp.

null