Trước diễn biến phức tạp của bão lũ, tỉnh Gia Lai đã triển khai đồng bộ các biện pháp ứng phó với tinh thần “quyết liệt - kịp thời - hiệu quả”. Nhờ sự lãnh đạo sát sao của cấp ủy, chính quyền cùng sự vào cuộc mạnh mẽ của lực lượng vũ trang, toàn tỉnh đã kiểm soát tốt tình hình, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại về người và tài sản do bão lũ gây ra.
Theo Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Tuấn Thanh, tỉnh Gia Lai ứng phó với bão số 13 với tinh thần không để bị động, bất ngờ, tỉnh đã có cách làm chủ động - sáng tạo - quyết liệt hơn so với thông lệ: Bắt đầu họp triển khai công tác ứng phó, cấm biển, rà soát dân cư, hạ mực nước hồ chứa ngay từ khi bão đang bắt đầu hình thành ở phía Đông Philippines. Phương châm “phòng là chính” và “từ sớm, từ xa”, “xây dựng phương án ứng phó cao hơn một cấp so với dự báo” được quán triệt đồng bộ từ tỉnh đến xã.
Trước và trong thời điểm bão số 13 đổ bộ, hơn 300 người dân bị kẹt trong nhà sập, tốc mái, ngập sâu, đặc biệt là trẻ em, người già và phụ nữ ở các khu vực nguy hiểm đã được ứng cứu kịp thời. Đây là con số không hề nhỏ, thể hiện sự can trường, tận tụy của lực lượng vũ trang trong thời điểm nguy nan nhất.
Hay như thời điểm đêm 18, rạng sáng ngày 19-11, khi nước lũ sông Hà Thanh dâng nhanh nhấn chìm nhiều khu vực thuộc phường Quy Nhơn Bắc, không quản hiểm nguy, cán bộ, chiến sĩ Bộ CHQS tỉnh miệt mài gõ từng cánh cửa, cõng từng cụ già, dìu từng em nhỏ đến nơi an toàn.
Vẫn nhớ như in thời khắc nước lũ nhấn chìm nhà mình, ông Lê Huy Toàn (45 tuổi, khu phố 10, phường Quy Nhơn Bắc) bày tỏ rằng, giữa lúc nguy cấp nhất, chính bộ đội đã cho gia đình thấy hy vọng được sống tiếp. Ông kể: “Lúc đó nước lên nhanh quá, vợ chồng tôi chỉ biết ôm mấy đứa nhỏ mà run. Tưởng đâu không thoát được. Thấy bộ đội đến ứng cứu, tôi mừng đến rơi nước mắt. Nếu không có các anh, gia đình tôi không biết sẽ thế nào”.
Suốt đêm mưa như trút, bộ đội vẫn không rời vị trí: canh xuồng, soi đèn pin, đến từng nhà, gọi từng người. Có người mắt đỏ hoe vì mất ngủ nhưng vẫn cười khi bồng được em bé ra khỏi vùng nguy hiểm. Trực tiếp chỉ huy lực lượng tham gia ứng cứu, Thượng tá Lê Anh Tuấn - Phó Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh luôn miệng nhắc nhở đồng đội: “Cố gắng đảm bảo an toàn, di chuyển ứng cứu người dân nhanh nhất có thể. Trong đó còn người, mình mà dừng lại thì họ không còn cơ hội”.
Theo Đại tá Nguyễn Thế Vinh - Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh, quá trình thực hiện nhiệm vụ phòng - chống, ứng phó bão lũ, Bộ CHQS tỉnh xác định quan điểm tính mạng và tài sản nhân dân là trên hết. Vì vậy, Bộ CHQS tỉnh không để bất kỳ phương án nào chỉ nằm trên giấy, mà triển khai thực tế từng bước, sát thực địa, gắn trách nhiệm cụ thể cho từng cán bộ chỉ huy, từng đơn vị cơ sở.
“Dù ở bất kỳ hoàn cảnh, tình huống nào, giúp nhân dân vượt qua khó khăn, hoạn nạn là trách nhiệm, nhiệm vụ của quân đội nói chung và của cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang tỉnh Gia Lai nói riêng” - Đại tá Nguyễn Thế Vinh khẳng định.
Giữa những ngày mưa lũ lịch sử, khi dòng nước đục ngầu cuốn trôi mọi thứ trên đường đi của nó, người dân vẫn nhắc mãi hình ảnh những chiến sĩ lao mình vào hiểm nguy để cứu từng mạng sống.
Đó là hình ảnh Thiếu tá Nguyễn Khắc Thinh - Nhân viên máy tàu kiêm điện tàu của Hải đội Biên phòng 2 (Ban Chỉ huy BĐBP tỉnh Gia Lai) cùng đồng đội đã 8 lần đưa ca nô vào nơi ngập sâu, giải cứu 55 người, phần lớn là người già, trẻ nhỏ. Bên cạnh cứu hộ, tổ công tác (Thiếu tá Thinh và 3 đồng đội) còn vận chuyển lương thực, nước uống, thuốc và nhu yếu phẩm tiếp tế cho 75 hộ dân bị cô lập.
Hoàn thành nhiệm vụ ứng cứu người dân với bàn chân bàn chân trái bị đứt gân duỗi các ngón, Thiếu tá Thinh kể: Nước lũ lên nhanh khiến khu phố 6 (phường Quy Nhơn Đông) gần như bị cô lập hoàn toàn. Nước chảy xiết khiến ca nô khó vào sâu trong khu dân cư, anh cùng đồng đội phải buộc dây an toàn vào người, bơi ngược dòng để kéo ca nô áp sát từng nhà, luồng sâu càng vào trong càng tốt.
Trong lúc mò mẫm giữa dòng nước đục để tìm đường vào ứng cứu người dân, anh bất ngờ dẫm phải một vật sắc nhọn. Bàn chân trái rách sâu, nhưng anh chỉ kịp xé áo buộc lại rồi tiếp tục cùng đồng đội đưa người dân ra khỏi vùng ngập lụt. “Mang dép rọ thì vướn, không thể bơi vào cứu người dân nên tôi tháo ra để đi chân trần. Khi chân trái bị thương, tôi cũng không biết và cũng không thấy đau, lúc đó chỉ có một suy nghĩ là làm sao nhanh nhất đưa được càng nhiều người đến nơi an toàn càng tốt” - anh Thinh bộc bạch.
Giữa biển nước mênh mông của trận lũ dữ tại phường Quy Nhơn Bắc, Thiếu tá QNCN Nguyễn Tuấn Dương và Thiếu tá QNCN Võ Ngọc Trí (đều là thợ sửa chữa ô tô, Phòng Hậu cần - Kỹ thuật, Lữ đoàn 573) không do dự giây nào khi nghe tin còn người dân ở khu phố 10 bị mắc kẹt khi nước lũ đã ngập đến nóc nhà.
Trong tiếng mưa gió gầm rít, bà Huỳnh Thị Thanh Tâm (57 tuổi, ở khu phố 10, phường Quy Nhơn Bắc) run run nắm tay chiến sĩ, nói không nên lời. Đôi mắt vẫn còn hoảng sợ nhưng đã ánh lên sự biết ơn. Bà chỉ kịp nói một câu giản dị mà chân thành: “Nhờ có bộ đội, chúng tôi mới sống sót”.
Không cần lời ca ngợi, họ chọn cách âm thầm quên mình, lấy tinh thần “vì dân” làm kim chỉ nam. Và chính trong giây phút gian khó nhất, sự hy sinh ấy lại càng sáng rõ, minh chứng cho tinh thần trách nhiệm, tình quân dân bền chặt, keo sơn - “ở đâu khó có bộ đội”.
Trong đợt bão lũ vừa qua, các Ban chỉ huy phòng thủ khu vực (PTKV) đã phát huy tốt vai trò nòng cốt, là chỗ dựa tin cậy về quốc phòng, quân sự của cấp ủy, chính quyền các xã, phường thuộc phạm vi phụ trách.
Đơn cử là đội xung kích của Ban chỉ huy PTKV 1 - Hoài Nhơn Nam đã liên tục cơ động, ứng cứu nhân dân xuyên đêm và đưa được 210 hộ dân với 680 nhân khẩu đến nơi an toàn.
Ông Dương Văn Chức (ở tổ 34, khu vực 5, phường Quy Nhơn Đông; gia đình được Ban chỉ huy PTKV 1 - Hoài Nhơn Nam cứu) xúc động kể lại: “Tôi cứ nghĩ nhà mình cao ráo, lại có gác mê nên yên tâm cho hàng xóm sang tá túc tránh lụt. Ai ngờ nước dâng nhanh quá, chỉ trong chớp mắt đã ào ào tràn vào nhà, mọi người chỉ biết ôm nhau đứng trên gác, nhìn nước lên mà bất lực. Chỉ đến khi thấy bộ đội bơi vào, gọi từng người xuống xuồng, chúng tôi mới biết mình đã thật sự được cứu”.
Theo Trung tá Bùi Minh An - Phó chỉ huy trưởng Ban chỉ huy PTKV 1 - Hoài Nhơn Nam, thời gian cao điểm nước lũ lên nhanh vào đêm 18 rạng sáng 19-11, nhiều hộ dân ở các xã, phường: Tuy Phước, Quy Nhơn Bắc, Quy Nhơn Đông trở tay không kịp.
Đặc biệt, nhà của gia đình ông Hồ Văn Trí (ở tổ 34, khu vực 5, phường Quy Nhơn Đông) cao và kiên cố nên nhiều gia đình hàng xóm sang trú nhờ. Nhưng khi nước lũ dâng lên trong đêm, 24 người trú trong nhà ông Trí bị mắc kẹt hoàn toàn. Nhận được tin báo, Ban chỉ huy phòng thủ khu vực 1 - Hoài Nhơn Nam điều lực lượng, ca nô đến ứng cứu và đưa 24 người dân đến nơi an toàn.
Đại tá Trần Thế Tùng - Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy PTKV 5 - Ayun Pa cho biết: Khi nước lũ dâng nhanh, Ban Chỉ huy đã kịp thời huy động lực lượng xung kích tiếp cận những điểm ngập sâu, sử dụng xuồng máy và dây cứu hộ để đưa các hộ dân ra khỏi khu vực nguy hiểm. Hàng chục gia đình đã được sơ tán an toàn trong đêm, trong đó có nhiều trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai và người bệnh không thể tự di chuyển.
Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Anh Tuấn nhận xét: Dù là mô hình còn mới, lực lượng còn mỏng, nhưng Ban Chỉ huy Phòng thủ các khu vực trên địa bàn tỉnh đã có sự hiệp đồng, tổ chức chặt chẽ từ việc sơ tán dân khỏi vùng nguy hiểm, hỗ trợ lương thực, đến huy động lực lượng vượt lũ cứu người… Tất cả đều được thực hiện nhịp nhàng, thể hiện bản lĩnh và tinh thần trách nhiệm cao.
“Việc thiệt hại của bão số 13 gây ra đối với tỉnh Gia Lai được kéo giảm xuống mức thấp nhất có phần đóng góp rất lớn của lực lượng vũ trang tỉnh khi đã xây dựng kịch bản ứng phó cụ thể, cơ động nhanh, tham mưu xử lý hiệu quả tình huống xảy ra. Đây là kinh nghiệm cần được nhân rộng ở các địa phương khác để phòng ngừa và giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai gây ra”.
Trung tướng LÊ QUANG ĐẠO - Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội Nhân dân Việt Nam.
Trong đợt bão lũ vừa qua, lực lương vũ trang tỉnh Gia Lai đã hỗ trợ các địa phương di dời 100.490 hộ/369.100 nhân khẩu đến nới an toàn; di dời 5.772 tàu thuyền/40.404 ngư dân, gia cố 2.425 lồng, bè nuôi trồng thủy sản; huy động hơn 8.660 cán bộ, chiến sĩ tham gia sửa chữa hàng nghìn nhà dân, trường học, bệnh viện, trạm y tế; khắc phục 275 km đường giao thông, trục vớt 35 tàu chìm và 105 tàu mắc cạn. Ngoài ra, Bộ CHQS tỉnh cũng tiếp nhận và cấp phát hơn 5.000 suất quà của các tổ chức, cá nhân; 2.600 suất quần áo, chăn, màn của Quân khu 5 đến người dân các vùng bị ngập lụt.