Tham dự cuộc họp có các đồng chí: Châu Ngọc Tuấn-Phó Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh; Dương Mah Tiệp-Phó Chủ tịch UBND tỉnh; đại diện các sở, ban, ngành của tỉnh; Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng Thủy lợi 7 (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) và đại diện các doanh nghiệp liên quan. Cuộc họp được kết nối trực tuyến đến UBND 2 xã Ia Mơ và Ia Púch.
Tại cuộc họp, đại diện lãnh đạo Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng Thủy lợi 7 thông tin: Dự án Công trình thủy lợi Hồ chứa nước Ia Mơr được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phê duyệt theo Quyết định số 2954/QĐ-BNN-XD ngày 27-10-2005.
Mục tiêu của Dự án là cấp nước tưới cho 14.347 ha đất canh tác của 2 tỉnh Gia Lai và Đắk Lắk (trong đó địa bàn tỉnh Gia Lai 10.347 ha, địa bàn tỉnh Đắk Lắk 4.000 ha); cung cấp nguồn nước sinh hoạt cho khoảng 50.000 người, kết hợp giảm lũ hạ du, phát điện, nuôi trồng thủy sản và du lịch.
Theo đó, Dự án có các công trình: hồ chứa nước Ia Mơr tưới 8.500 ha khu vực Gia Lai và 4.000 ha khu vực Đắk Lắk, hồ Plei Pai tưới 877 ha, đập Ia Lốp tưới 970 ha.
Đến nay, diện tích đã và đang được đầu tư là 9.275 ha/14.347 ha. Trong đó, địa bàn tỉnh Gia Lai là 5.275 ha (chiếm 50,98%), gồm diện tích đã đầu tư 3.170 ha và diện tích đang triển khai 10 tuyến kênh nhánh là 2.105 ha; địa bàn tỉnh Đắk Lắk là 4.000 ha (đạt 100%).
Phần diện tích còn thiếu so với nhiệm vụ của Hồ chứa nước Ia Mơr là 5.072 ha, trong đó có 4.757 ha rừng tự nhiên phải chuyển đổi; UBND tỉnh có văn bản số 205/UBND-NL ngày 26-1-2024 đề xuất không chuyển đổi rừng tự nhiên mà nghiên cứu điều chỉnh, xây dựng vùng tưới khác.
Qua rà soát, tổng diện tích có nhu cầu dùng nước tưới để canh tác là 17.738 ha; trong đó đất nông nghiệp của người dân 12.633 ha, đất của doanh nghiệp tại địa bàn Gia Lai có nhu cầu chuyển đổi từ đất trồng cao su kém hiệu quả sang trồng cây trồng khác là 5.105 ha.
Liên quan đến việc chuyển rừng nghèo sang trồng cây cao su, một số doanh nghiệp có diện tích cao su kém phát triển xin được chuyển đổi sang trồng các mô hình nông nghiệp khác (chăn nuôi, trồng trọt, làm điện năng lượng mặt trời...). Các doanh nghiệp đề xuất mở rộng vùng tưới của Hồ chứa nước Ia Mơr đến gần 5.105 ha thuộc diện tích cao su kém hiệu quả dự kiến chuyển đổi. Trong đó, có khoảng 1.000 ha của Trung đoàn 710 (Binh đoàn 15), 1.500 ha của Công ty Cao su Chư Păh, 2.105 ha của Công ty Cao su Chư Sê và 500 ha của Công ty Quang Đức.
Tại cuộc họp, các đại biểu đã nêu một số khó khăn, vướng mắc liên quan đến việc triển khai Hồ chứa nước Ia Mơr, chuyển đổi diện tích trồng cao su kém hiệu quả trên địa bàn xã Ia Mơ, Ia Púch, tình trạng thiếu đất sản xuất của người dân. Đồng thời, kiến nghị và đề xuất một số giải pháp khắc phục.
Tại cuộc họp, Phó Bí thư Tỉnh ủy Châu Ngọc Tuấn thống nhất cao với các phương án đề xuất của các sở, ban, ngành, đơn vị. Đồng thời, nhấn mạnh việc tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc liên quan đến Dự án Hồ thủy lợi Ia Mơr và chuyển đổi diện tích trồng cao su kém hiệu quả là nhiệm vụ hết sức quan trọng, cần phải có sự nghiêm túc, chặt chẽ.
Phó Bí thư Tỉnh ủy Châu Ngọc Tuấn đề nghị Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh phải có kế hoạch tổ chức các cuộc họp bàn giải pháp giải quyết các vướng mắc cụ thể, báo cáo để Ban Thường vụ Tỉnh ủy cho ý kiến.
Phát biểu kết luận cuộc họp, Bí thư Tỉnh ủy Hồ Quốc Dũng khẳng định: Hồ chứa nước Ia Mơr là công trình có ý nghĩa rất lớn được Đảng, Nhà nước quan tâm đầu tư cho tỉnh Gia Lai. Hồ chứa có dung tích lớn nhưng vùng tưới còn rất hạn chế, chưa đạt được mục tiêu ban đầu đề ra. Trong khi đó, ở khu vực phía Tây của tỉnh diện tích đất nông nghiệp chủ động được nguồn nước tưới còn thấp.
Bí thư Tỉnh ủy Hồ Quốc Dũng đề nghị từ nay đến cuối năm 2025, UBND tỉnh, Sở Nông nghiệp và Môi trường tập trung tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc liên quan đến vùng tưới Hồ chứa nước Ia Mơr và việc chuyển đổi diện tích đất rừng kém hiệu quả. Trong đó, tập trung đánh giá lại toàn bộ diện tích đất rừng nghèo chuyển sang trồng cây cao su, diện tích trồng cây cao su kém hiệu quả; báo cáo Ban Thường vụ Tỉnh ủy vào trung tuần tháng 10 tới.
Đồng thời, Bí thư Tỉnh ủy cũng đề nghị Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng Thủy lợi 7 tiếp tục phối hợp với các sở, ngành liên quan và UBND xã Ia Mơ hoàn thiện việc đầu tư các tuyến kênh đã được phê duyệt nhằm phát huy hiệu quả Hồ chứa nước Ia Mơr.
Bí thư Tỉnh ủy nhấn mạnh, tỉnh hết sức chia sẻ trước những khó khăn, vướng mắc của các doanh nghiệp thực hiện chương trình chuyển đổi rừng nghèo sang trồng cao su trên địa bàn. Để tháo gỡ các vướng mắc, Bí thư Tỉnh ủy đề nghị các doanh nghiệp khảo sát, xây dựng phương án cụ thể, rõ ràng, đảm bảo tính khả thi và có hiệu quả trong việc chuyển đổi diện tích trồng cao su kém hiệu quả sang các mô hình khác, báo cáo để tỉnh làm việc với Trung ương nhằm đề ra giải pháp.
Bí thư Tỉnh ủy đề nghị các doanh nghiệp đồng hành cùng tỉnh trong việc điều tra, khảo sát để thu hồi một phần diện tích đất cấp cho người dân thiếu đất sản xuất, nhất là cho hộ nghèo, hộ không có đất sản xuất (xã Ia Mơ vẫn còn 130 hộ thiếu đất sản xuất). Qua đó, góp phần đảm bảo an sinh xã hội và an ninh trật tự trên địa bàn.