Sức hút tháp Bà Ponagar

Theo dõi Báo Gia Lai trên Google News

(GLO)- Ít ai du lịch đến thành phố biển Nha Trang mà có thể cưỡng lại một cuộc ghé thăm tháp Bà Ponagar. Tháp được xây dựng từ thế kỷ VIII đến thế kỷ XIII, xưa kia là một trong những trung tâm tôn giáo của Vương quốc Champa. Đây là một quần thể đền thờ cổ nhất còn khá nguyên vẹn, tiêu biểu cho nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc độc đáo của văn hóa Chăm.

Cách trung tâm chưa đến 2 km, nằm bên dòng sông Cái trữ tình, trên một ngọn đồi Cù Lao hướng ra biển vừa đủ để nhìn bao quát thành phố biển xinh đẹp, vị trí đắc địa của tháp Bà là một di tích trời phú cho Nha Trang. Sự bí ẩn của nghệ thuật điêu khắc, trình độ xây dựng, sự linh thiêng của tượng Bà và huyền thoại của truyền thuyết đã thu hút sự khám phá, nghiên cứu, chiêm bái hơn một ngàn năm nay từ trong nước và quốc tế.

 

Một góc quần thể tháp Bà Ponagar ở TP. Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa. Ảnh: T.Đ
Một góc quần thể tháp Bà Ponagar ở TP. Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa. Ảnh: T.Đ

Theo các nhà nghiên cứu, quần thể tháp trước kia có ba tầng. Tầng thấp là ngôi tháp cổng mà nay không còn nữa. Tầng giữa gọi là Mandapa, tức là nhà nghỉ, nhà tĩnh tâm, dành cho khách hành hương chuẩn bị lễ vật. Mandapa hiện chỉ còn hai dãy cột chính bằng gạch hình bát giác, mỗi bên 5 cột có đường kính hơn 1 m và cao hơn 3 m. Ở hai bên các dãy cột lớn có 12 cột nhỏ và thấp hơn. Tầng trên cùng là nơi các tháp được xây dựng thờ các vị thần đạo Hindu thuộc Ấn Độ giáo. Phía trước là ngôi tháp chính, ngọn tháp cao nhất thờ Bà Ponagar và được lấy tên để chỉ chung quần thể đền tháp này. Các tháp khác thờ thần Siva (một trong 3 vị thần tối cao của Ấn Độ giáo), thần Sanhaka, thần Ganesha...

Cũng như những tháp Chăm kéo dài từ Quảng Nam trở vào Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa..., tháp Bà mang đầy đủ những nét tinh hoa, điêu luyện của trình độ kiến trúc mang văn hóa, tín ngưỡng Champa. Tuy nhiên, đây là tháp hiếm hoi có kiến trúc đa dạng, quần thể nhiều tháp còn khá nguyên vẹn, trong đó có tháp yên ngựa kiểu kiến trúc ở cụm tháp Bánh Ít (Bình Định). Đặc biệt hơn, tháp chính thờ Bà Ponagar (người Việt gọi là Thánh mẫu Thiên Y Ana hay Thánh mẫu Chúa Ngọc) với truyền thuyết khá lý thú.

Theo truyền thuyết, Ponagar (tên đầy đủ là Yang Poh Inư Nagar) là một nàng tiên giáng trần thoát ra từ khúc gỗ kỳ nam có hương thơm ngát. Một hôm, nước biển dâng cao đưa bà vào bến nước Yatran ở cửa sông Kauthara (nay là đồi Cù Lao, sông Cái-Nha Trang). Chính bà tạo ra xóm làng, cung điện, dạy cho người dân biết làm nông, biết cày cấy, kéo sợi, đặt ra các lễ nghi... Từ khi có bà, ruộng nương luôn tươi tốt, đời sống no đủ. Đến một ngày, một con chim hạc từ trên mây bay xuống rước bà về trời. Nhân dân nhớ ơn bà đã xây tháp tạc tượng thờ phụng.

Tháp được xây dựng trên một cù lao, bên kia dòng sông Cái nên vừa gần vừa xa, vừa đời thường vừa tôn kính. Nằm trong tứ đại linh của thành phố, quần thể tháp là một nơi linh thiêng người dân đến chiêm bái, coi là thánh mẫu của sự phồn thịnh. Tháp Bà còn là một điểm nhấn đặc biệt cho khách du lịch. Khách được chiêm ngưỡng vẻ đẹp tinh tế trong tín ngưỡng của người Chăm, những bức phù điêu vũ nữ tinh xảo, được tận mắt xem lại những vũ điệu Apsara.

Đứng ở tháp Bà nhìn về thành phố như đứng ở nền văn minh cổ xưa nhìn về thời hiện đại, một cảm giác bâng khuâng lẫn niềm tự hào, một đức tin và sự chở che tỏa ra từ Thiên Y Thánh Mẫu.

Trường Đăng

Có thể bạn quan tâm

Thực khách thưởng thức mâm cơm Jrai tại nhà hàng Dăm San (phường Diên Hồng). Ảnh: Minh Châu

Ðưa "bếp rẫy" về phố thị

(GLO)- Tại một số nhà hàng của phố núi Pleiku, những “mẹt cơm đồng bào” không chỉ mang hương vị buôn làng mà còn mở ra xu hướng thưởng thức mới, đậm đà bản sắc. Đó cũng chính là hành trình đưa "bếp rẫy" về phố thị. 

Mùa hoa tím giữa biển mây

Mùa hoa tím giữa biển mây

Nếu muốn tìm nơi vừa có hoa, vừa có mây, vừa lãng mạn, vừa thử thách để nhớ mãi, một chuyến chinh phục đỉnh Tà Chì Nhù (xã Hạnh Phúc, tỉnh Lào Cai) sẽ làm hài lòng những tâm hồn ưa xê dịch.

Theo dấu những mùa hoa

Theo dấu những mùa hoa

(GLO)- Không chỉ khám phá cảnh sắc thiên nhiên rực rỡ vào thời điểm hoa nở rộ tại các điểm đến khác nhau, du lịch theo mùa hoa còn mang đến những trải nghiệm độc đáo, những khoảnh khắc đẹp cùng series ảnh ấn tượng.

Ông Yaih (bên phải) chế biến món cơm lam truyền thống của người Jrai. Ảnh: Trần Dung

Những đầu bếp trưởng thành từ buôn làng

(GLO)- Ở các buôn làng Jrai, Bahnar vùng cao nguyên Gia Lai, có những người không qua trường lớp chính quy nhưng am hiểu ẩm thực truyền thống, chế biến nhiều món ngon. Họ được tin tưởng giao đứng bếp trong buổi tiệc của làng, ngoài ra còn góp mặt tại sự kiện, nhà hàng, quán ăn ở nhiều nơi.

Vui chơi ở Núi Thần Tài

Vui chơi ở Núi Thần Tài

Nằm cách không xa trung tâm thành phố, công viên suối khoáng nóng Núi Thần Tài từ lâu đã trở thành điểm hẹn lý tưởng của người dân Đà Nẵng cũng như du khách gần xa.

Thung lũng Ia Nung mùa nước nổi như tấm gương khổng lồ soi bóng mây trời. Ảnh: Nguyễn Thị Diễm

Cao nguyên mùa... nước nổi

(GLO)- Từ tháng 6 đến tháng 12 hàng năm, cao nguyên Gia Lai mang một vẻ đẹp riêng có, trải dài trên những thung lũng được hình thành từ các miệng núi lửa đã tắt. Khi nước từ triền đồi đổ xuống, cao nguyên như một tấm gương khổng lồ soi bóng mây trời và đánh thức nhịp sống của cư dân phố núi.

Lạ miệng với gỏi hoa

Lạ miệng với gỏi hoa

Gỏi bông bần, gỏi hoa phượng - những món ăn từ “sứ giả mùa hè” của phương Nam dù chỉ mới được khai thác thời gian gần đây nhưng đã tạo nên cảm hứng ẩm thực dân dã ngon lành.

Hấp dẫn gỏi cá mè Quan Sơn

Hấp dẫn gỏi cá mè Quan Sơn

Gần xã Hương Sơn có khu vực hồ Quan Sơn (thuộc huyện Mỹ Đức cũ), nổi tiếng với món gỏi cá mè. Sự khác biệt của món gỏi cá ở đây đã tạo nên nét ẩm thực rất riêng, độc đáo, trở thành điểm dừng chân để du khách thưởng thức món ngon trong hành trình tham quan danh thắng Hương Sơn (chùa Hương).

null